Rozsnuwaczowate
| Scytodidae | |
| Blackwall, 1864 | |
.jpg) Rozsnuwacz plujący (Scytodes thoracica) | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Rodzina |
rozsnuwaczowate |
| Zasięg występowania | |
 5 rodzajów, ok. 169 gatunków | |
Rozsnuwaczowate (Scytodidae) – rodzina pająków z podrzędu Opisthothelae. W Polsce występuje jeden gatunek – rozsnuwacz plujący (Scytodes thoracica)[1].
Do rozsnuwaczowatych należy kilka rodzajów, z czego rodzaj Scytodes, występujący na całym świecie jest najbardziej znany. Dotychczas opisano na świecie ok. 248 gatunków[2].
Rozsnuwaczowate łapią swoje ofiary poprzez plucie trującą, lepką, jedwabistą cieczą, która zastyga w kontakcie z ofiarą. Mimo że jest produkowana w gruczołach jadowych umieszczonych w szczękoczułkach, ciecz zawiera zarówno jad, jak i pajęczy jedwab w ciekłej postaci. Nasycony jadem jedwab nie tylko unieruchamia ofiary, takie jak rybik cukrowy poprzez skrępowanie, ale ma także działanie trujące. W obrazach o wysokiej prędkości, można zaobserwować pająki kołyszące się z boku na bok "plując", łapią zdobycz krzyżując ją w kształt litery "Z"; krzyżują ofiarę, bo każda ze szczękoczułek tworzy połowę wzoru. Pająk uderza zwykle z odległości 10–20 mm a cały atak trwa mniej niż 1/700-ną sekundy[3]. Po schwytaniu, pająk zazwyczaj gryzie ofiarę wstrzykując jad i owija ją w typowy dla pająków sposób przędzą z gruczoły przędnych[4].
Podobnie jak Sicariidae i Diguetidae pająki te należą do kladu Haplogynae (brak stwardniałych genitaliów u samic) i mają sześć oczu, które są rozmieszczone w trzech parach. Scytodidae różni od Sicariidae i Diguetidae karapaks w kształcie kopuły oraz charakterystyczny nakrapiany wzór plam.
Gdy dwa osobniki walczą ze sobą, większy zwykle jest wystarczająco silny, aby wyrwać się z sieci mniejszego, a tym samym wygrać; jednakże, przynajmniej niektóre gatunki wykazują zachowania prospołeczne, w których starsze osobniki żyją razem i pomagają młodym zdobywać pożywienie[5].
Rodzaje[edytuj | edytuj kod]
- Dictis L. Koch, 1872 (Chiny po Australię)
- Scyloxes Dunin, 1992 (Tadżykistan)
- Scytodes Latreille, 1804 (kosmopolityczne)
- Soeuria Saaristo, 1997 (Seszele)
- Stedocys Ono, 1995 (Malezja, Tajlandia)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Blick, T. et al. (2004).Checklist of the spiders of Central Europe. (Arachnida: Araneae). Version 1. Dezember 2004. (PDF)
- ↑ Norman I. Platnick, Family: Scytodidae Blackwall, 1864, [w:] World Spider Catalog Version 21.0, American Museum of Natural History, DOI: 10.5531/db.iz.0001 [dostęp 2020-01-26] (ang.).
- ↑ Piper, Ross (2007), Extraordinary Animals: An Encyclopedia of Curious and Unusual Animals, Greenwood Press.
- ↑ Gilbert, C. and L. S . Rayor . 1985 . Predatory behavior of spitting spiders (Araneae, Scytodidae) and the evolution of prey wrapping. J . Arachnol., 13 :231-241
- ↑ Miller, Jeremy. 2010. Taxon page for Scytodes socialis Miller, 2006. In: Spiders, https://web.archive.org/web/20120331171641/http://araneae.lifedesks.org/pages/34605. First Created: 2010-01-29T15:58:27Z