Dziadoszanie (plemię): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana]

Usunięta treść Dodana treść

Jednokolumnowy

Wersja z 10:48, 28 gru 2016

Dziadoszyce, Dziadoszanie, Dziadosicze (lat. Dadosesani, Diedesisi, Diedesi, Diedesa, Dedosize, Dedosese) – plemię słowiańskie lokalizowane na obszarze środkowego Bobru, w okolicach Szprotawy oraz Głogowa gdzie rzekomo miałby znajdować się ich gród centralny. Annały wymieniają je czterokrotnie:

Połowa IX wieku n.e., w spisie plemion Geografa Bawarskiego jako Dadosezani/Dadosesani^[1], mieli posiadać 20 grodów, być może zależne od nich było plemię Bobrzan
1000, kronika Thietmara wspomina o spotkaniu władcy polskiego Bolesława Chrobrego z cesarzem Ottonem III na granicy okręgu plemiennego Diadesisi w miejscowości Ilva, obecnej Iławie^[2]^[3]^[4]^[5]^[6]^[7]^[8] mylonej niekiedy z Iłową^[9]^[10]^[11]
1015, kronika Thietmara wspomina o bitwie pomiędzy wojami Chrobrego a rycerstwem niemieckim w puszczy Diadesisi, lokalizowanej przez historyków na wschód od Szprotawy
1086, tzw. dokument praski określający północne granice biskupstwa wymienia Dedosize^[12].

Przedrostki dad, diad, ded językoznawcy tłumaczą jako dziad, a ten zaś w polskim i litewskim folklorze oznaczał umarłego. Na cześć zmarłych odbywały się wśród Słowian święta zwane właśnie dziadami. Analogia może sugerować kult Flinsa wśród Dziadoszyców, zwłaszcza że jedno ze szprotawskich podań mówi o czczeniu w dawnych czasach bożka Flinsa na wzgórzu, gdzie obecnie stoi kościół św. Andrzeja.

Według niektórych źródeł poprzez Bóbr graniczyli na zachodzie z serbołużyckim plemieniem Żarowian^[13].

Z plemieniem Dziadoszan wiąże się grody w takich miejscowościach jak: Gostyń, Chobienia, Orsk, Olszany, Przedmoście, Bieńków, Grodziszcze, Obiszów, Klenica^[14].

↑ Lech A. Tyszkiewicz, Słowianie i Awarowie. Organiacja plemienna Słowian, ISBN 978-83-04-05023-5, Wrocław 2009, s. 164
↑ Hieronim Szczegóła: A jednak Iława szprotawska, Nadodrze 1960, nr 6
↑ Słownik starożytności słowiańskich, t. 2, Wrocław 1964
↑ Hieronim Szczegóła: Historyczna Ilua najstarszą częścią Szprotawy wSzprotawski epizod Zjazdu Gnieźnieńskiego, Szprotawa 2000 (ISBN 83-7268-002-7)
↑ Andrzej Wałkówski: Stosunki polsko-niemieckie do 1000 roku w Szprotawski epizod Zjazdu Gnieźnieńskiego, Szprotawa 2000 (ISBN 83-7268-002-7)
↑ Hieronim Szczegóła: Szprotawski epizod Zjazdu Gnieźnieńskiego w 1000 roku w Szprotawa 1000-2000. W kręgu europejskich idei zjednoczeniowych (ISBN 83-7268-003-5), Szprotawa 2000
↑ J.G.Worbs: Geschichte des Herzogthums Sagan, Züllichau 1795
↑ Felix Matuszkiewicz: Geschichte der Stadt Sprottau, Sprottau 1908
↑ Iława, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 263 .
↑ Joachim Lelewel Polska wieków średnich, czyli Joachima Lelewela w dziejach narodowych polskich postrzeżenia, t. II, s. 25
↑ Wacław Aleksander Maciejowski Pierwotne dzieje Polski i Litwy, s. 380
↑ Lech A. Tyszkiewicz, Słowianie i Awarowie. Organiacja plemienna Słowian, ISBN 978-83-04-05023-5, Wrocław 2009, s. 165
↑ Mały atlas historyczny, PPWK, Warszawa 1980, ISBN 83-7000-012-6, mapa 5, aut.Władysław Semkowicz
↑ https://www.academia.edu/12931872/Grodzisko_plemienne_w_Chobieni_gm._Rudna_w_%C5%9Bwietle_bada%C5%84_archeologicznych_2010_r._w_K._Chrzan_K._Czapla_S._Mo%C5%BAdzioch_red._Funkcje_grod%C3%B3w_w_pa%C5%84stwach_wczesno%C5%9Bredniowiecznej_Europy_%C5%9Arodkowej._Spo%C5%82ecze%C5%84stwo_gospodarka_ideologia_Wroc%C5%82aw-G%C5%82og%C3%B3w_2014_s._269-333

Literatura

Matuszkiewicz F., Geschichte der Stadt Sprottau, 1908
Szczegóła H., Szprotawa w kręgu europejskich idei zjednoczeniowych, 2000 (ISBN 83-7268-003-5)
Towarzystwo Bory Dolnośląskie Boski Flins na Dolnym Śląsku, Łużycach i w Saksonii, 2004
Czapla K., Terytorium plemienne Dziadoszan w świetle źródeł archeologicznych, [w:] M. Dworaczyk, A. B. Kowalska, S. Moździoch, M. Rębkowski (red.), "Świat Słowian wczesnego średniowiecza", Szczecin-Wrocław 2006, 141-148.
Paternoga M., Rzeźnik P., Budownictwo obronne plemienia Dziadoszan w świetle badań grodziska w Obiszowie, [w:] XIV Śląskie spotkania archeologiczne, 19-21.05.2005 Polanica-Zdrój. Streszczenia komunikatów i referatów, Wrocław 2005, 52-54.

Linki zewnętrzne

Ekomuzeum Dziadoszan w Wietszycach

[1] Lech A. Tyszkiewicz, Słowianie i Awarowie. Organiacja plemienna Słowian, ISBN 978-83-04-05023-5, Wrocław 2009, s. 164

[2] Hieronim Szczegóła: A jednak Iława szprotawska, Nadodrze 1960, nr 6

[3] Słownik starożytności słowiańskich, t. 2, Wrocław 1964

[4] Hieronim Szczegóła: Historyczna Ilua najstarszą częścią Szprotawy wSzprotawski epizod Zjazdu Gnieźnieńskiego, Szprotawa 2000 (ISBN 83-7268-002-7)

[5] Andrzej Wałkówski: Stosunki polsko-niemieckie do 1000 roku w Szprotawski epizod Zjazdu Gnieźnieńskiego, Szprotawa 2000 (ISBN 83-7268-002-7)

[6] Hieronim Szczegóła: Szprotawski epizod Zjazdu Gnieźnieńskiego w 1000 roku w Szprotawa 1000-2000. W kręgu europejskich idei zjednoczeniowych (ISBN 83-7268-003-5), Szprotawa 2000

[7] J.G.Worbs: Geschichte des Herzogthums Sagan, Züllichau 1795

[8] Felix Matuszkiewicz: Geschichte der Stadt Sprottau, Sprottau 1908

[9] Iława, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 263 .

[10] Joachim Lelewel Polska wieków średnich, czyli Joachima Lelewela w dziejach narodowych polskich postrzeżenia, t. II, s. 25

[11] Wacław Aleksander Maciejowski Pierwotne dzieje Polski i Litwy, s. 380

[12] Lech A. Tyszkiewicz, Słowianie i Awarowie. Organiacja plemienna Słowian, ISBN 978-83-04-05023-5, Wrocław 2009, s. 165

[13] Mały atlas historyczny, PPWK, Warszawa 1980, ISBN 83-7000-012-6, mapa 5, aut.Władysław Semkowicz

[14] ttps://www.academia.edu/12931872/Grodzisko_plemienne_w_Chobieni_gm._Rudna_w_%C5%9Bwietle_bada%C5%84_archeologicznych_2010_r._w_K._Chrzan_K._Czapla_S._Mo%C5%BAdzioch_red._Funkcje_grod%C3%B3w_w_pa%C5%84stwach_wczesno%C5%9Bredniowiecznej_Europy_%C5%9Arodkowej._Spo%C5%82ecze%C5%84stwo_gospodarka_ideologia_Wroc%C5%82aw-G%C5%82og%C3%B3w_2014_s._269-333

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

@@ Linia 8: / Linia 8: @@
 Według niektórych źródeł poprzez [[Bóbr (dopływ Odry)|Bóbr]] graniczyli na zachodzie z serbołużyckim plemieniem  [[Żarowianie|Żarowian]]<ref>Mały atlas historyczny, PPWK, Warszawa 1980, ISBN 83-7000-012-6, mapa 5, aut.[[Władysław Semkowicz]]</ref>.
+Z plemieniem Dziadoszan wiąże się grody w takich miejscowościach jak: [[Gostyń (województwo dolnośląskie)|Gostyń]], [[Chobienia (powiat lubiński)|Chobienia]], [[Orsk (województwo dolnośląskie)|Orsk]], [[Olszany (powiat lubiński)|Olszany]], [[Przedmoście (powiat głogowski)|Przedmoście]], Bieńków, [[Grodziszcze (powiat polkowicki)|Grodziszcze]], [[Obiszów]], [[Klenica]]<ref>https://www.academia.edu/12931872/Grodzisko_plemienne_w_Chobieni_gm._Rudna_w_%C5%9Bwietle_bada%C5%84_archeologicznych_2010_r._w_K._Chrzan_K._Czapla_S._Mo%C5%BAdzioch_red._Funkcje_grod%C3%B3w_w_pa%C5%84stwach_wczesno%C5%9Bredniowiecznej_Europy_%C5%9Arodkowej._Spo%C5%82ecze%C5%84stwo_gospodarka_ideologia_Wroc%C5%82aw-G%C5%82og%C3%B3w_2014_s._269-333</ref>.
 {{przypisy}}
@@ Linia 15: / Linia 17: @@
 * [[Hieronim Szczegóła|Szczegóła H.]], ''Szprotawa w kręgu europejskich idei zjednoczeniowych'', 2000 (ISBN 83-7268-003-5)
 * [[Towarzystwo Bory Dolnośląskie]] ''Boski Flins na Dolnym Śląsku, Łużycach i w Saksonii'', [[2004]]
+* Czapla K., ''Terytorium plemienne Dziadoszan w świetle źródeł archeologicznych'', [w:] M. Dworaczyk, A. B. Kowalska, S. Moździoch, M. Rębkowski (red.), "Świat Słowian wczesnego średniowiecza", Szczecin-Wrocław 2006, 141-148.
+* Paternoga M., Rzeźnik P., ''Budownictwo obronne plemienia Dziadoszan w świetle badań grodziska w Obiszowie'', [w:] XIV Śląskie spotkania archeologiczne, 19-21.05.2005 Polanica-Zdrój. Streszczenia komunikatów i referatów, Wrocław 2005, 52-54.
 == Linki zewnętrzne ==