Rurkozębne: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m robot dodaje: ar:أنبوبيات الأسنان |
WP:SK, drobne techniczne |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Zwierzę infobox |
{{Zwierzę infobox |
||
|Nazwa zwyczajowa=Mrówniki |
|Nazwa zwyczajowa=Mrówniki |
||
|Łacińska=Tubulidentata |
|Łacińska=Tubulidentata |
||
|Zoolog=[[Thomas Henry Huxley|Huxley]], 1872 |
|Zoolog=[[Thomas Henry Huxley|Huxley]], 1872 |
||
|Typ=[[strunowce]] |
|Typ=[[strunowce]] |
||
|Podtyp=[[kręgowce]] |
|Podtyp=[[kręgowce]] |
||
|Gromada=[[ssaki]] |
|Gromada=[[ssaki]] |
||
|Podgromada=[[ssaki żyworodne]] |
|Podgromada=[[ssaki żyworodne]] |
||
|Szczep=[[łożyskowce]] |
|Szczep=[[łożyskowce]] |
||
|Rząd=mrówniki |
|Rząd=mrówniki |
||
|Obrazek=Aardvarks.jpg |
|Obrazek=Aardvarks.jpg |
||
|Opis_obrazka=Jedyny współczesny przedstawiciel mrówników |
|Opis_obrazka=Jedyny współczesny przedstawiciel mrówników |
||
|Commons=Category:Tubulidentata |
|Commons=Category:Tubulidentata |
||
|Wikispecies=Tubulidentata |
|Wikispecies=Tubulidentata |
||
}} |
}} |
||
| ⚫ | '''Mrówniki, słupozębne, rurkozębne''' (Tubulidentata) – [[rząd (biologia)|rząd]] [[łożyskowce|ssaków łożyskowych]], do którego zalicza się jedna [[rodzina (biologia)|rodzina]] ([[mrównikowate]]) z jednym [[gatunek (biologia)|gatunkiem]] ([[mrównik]]iem). Zwierzęta te zamieszkują otwarte tereny [[Afryka|Afryki]], na południe od [[Sahara|Sahary]]. Nazwę ''słupozębne, rurkozębne'' zawdzięczają szczególnemu uzębieniu, na które składa się 20 słupowatych [[Ząb (stomatologia)|zębów]], a nazwa ''mrówniki'' związana jest z ich preferencjami pokarmowymi – mrówniki żywią się mrówkami i termitami. |
||
| ⚫ | '''Mrówniki, słupozębne, rurkozębne''' (Tubulidentata) |
||
== Charakterystyka == |
== Charakterystyka == |
||
Dorosłe osobniki mają w [[Uzębienie|uzębieniu]] tylko stale rosnące [[Ząb trzonowy|trzonowce]], składające się z wielu pryzm [[zębina|zębiny]], wewnątrz której znajduje się [[miazga zębowa]]. [[Mózg]] mrówników ma niewielkie rozmiary, [[półkule mózgowe]] są słabo pofałdowane. Mrówniki mają [[węch]] lepiej rozwinięty niż jakikolwiek inny [[ssaki|ssak]]. |
Dorosłe osobniki mają w [[Uzębienie|uzębieniu]] tylko stale rosnące [[Ząb trzonowy|trzonowce]], składające się z wielu pryzm [[zębina|zębiny]], wewnątrz której znajduje się [[miazga zębowa]]. [[Mózg]] mrówników ma niewielkie rozmiary, [[półkule mózgowe]] są słabo pofałdowane. Mrówniki mają [[węch]] lepiej rozwinięty niż jakikolwiek inny [[ssaki|ssak]]. |
||
Prawie bezwłosa skóra. Silne kończyny przednie z mocnymi [[pazur]]ami w kształcie kopytek. Prowadzą nocny tryb życia. Dzień spędzają w wykopanych przez siebie jamach. Prowadzą podobny tryb życia do [[Szczerbaki|szczerbaków]] i [[Łuskowce|łuskowców]], ale nie są z nimi blisko spokrewnione. Bliskie pokrewieństwo łączy je natomiast ze [[Ssaki kopytne|ssakami kopytnymi]]. |
Prawie bezwłosa skóra. Silne kończyny przednie z mocnymi [[pazur]]ami w kształcie kopytek. Prowadzą nocny tryb życia. Dzień spędzają w wykopanych przez siebie jamach. Prowadzą podobny tryb życia do [[Szczerbaki|szczerbaków]] i [[Łuskowce|łuskowców]], ale nie są z nimi blisko spokrewnione. Bliskie pokrewieństwo łączy je natomiast ze [[Ssaki kopytne|ssakami kopytnymi]]. |
||
== Ewolucja == |
== Ewolucja == |
||
Najstarsze, [[Miocen|mioceńskie]] skamieniałości mrówników znane są z obszaru [[Kenia|Kenii]]. Wydaje się, że rząd ten wyewoluował w Afryce pod koniec [[Kreda (okres)|kredy]], a następnie rozprzestrzenił się na [[Europa|Europę]] i południową [[Azja|Azję]]. Z trzech znanych rodzajów mrówników |
Najstarsze, [[Miocen|mioceńskie]] skamieniałości mrówników znane są z obszaru [[Kenia|Kenii]]. Wydaje się, że rząd ten wyewoluował w Afryce pod koniec [[Kreda (okres)|kredy]], a następnie rozprzestrzenił się na [[Europa|Europę]] i południową [[Azja|Azję]]. Z trzech znanych rodzajów mrówników – ''Leptorycteropus'', ''Myorycteropus'' i ''[[Mrównik|Orycteropus]]'' – do czasów współczesnych przetrwał tylko ostatni. |
||
== Bibliografia == |
== Bibliografia == |
||
{{Bibliografia start}} |
|||
<div style="font-size:85%"> |
|||
#{{cytuj książkę | nazwisko=Kowalski | imię=Kazimierz |
# {{cytuj książkę | nazwisko=Kowalski | imię=Kazimierz |
||
| tytuł=Ssaki, zarys teriologii | rok=1971 | wydawca=PWN | miejsce=Warszawa }} |
| tytuł=Ssaki, zarys teriologii | rok=1971 | wydawca=PWN | miejsce=Warszawa }} |
||
#{{cytuj książkę | tytuł= Mały słownik zoologiczny: ssaki | data=1978 | wydawca=Wiedza Powszechna | miejsce=Warszawa}} |
# {{cytuj książkę | tytuł= Mały słownik zoologiczny: ssaki | data=1978 | wydawca=Wiedza Powszechna | miejsce=Warszawa}} |
||
#{{cytuj książkę | tytuł= Zwierzęta : encyklopedia ilustrowana | data=2005 | wydawca=Wydawnictwo Naukowe PWN | miejsce=Warszawa | isbn=83-01-14344-4 | strony=175}} |
# {{cytuj książkę | tytuł= Zwierzęta : encyklopedia ilustrowana | data=2005 | wydawca=Wydawnictwo Naukowe PWN | miejsce=Warszawa | isbn=83-01-14344-4 | strony=175}} |
||
{{Bibliografia stop}} |
|||
</div> |
|||
{{Ssaki}} |
{{Ssaki}} |
||
Wersja z 07:27, 15 cze 2009
| {{{nazwa łacińska}}}[1] | |
| {{{zoolog}}} | |
| [[Plik:{{{grafika}}}|240x240px|alt=Ilustracja|]] | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
Mrówniki, słupozębne, rurkozębne (Tubulidentata) – rząd ssaków łożyskowych, do którego zalicza się jedna rodzina (mrównikowate) z jednym gatunkiem (mrównikiem). Zwierzęta te zamieszkują otwarte tereny Afryki, na południe od Sahary. Nazwę słupozębne, rurkozębne zawdzięczają szczególnemu uzębieniu, na które składa się 20 słupowatych zębów, a nazwa mrówniki związana jest z ich preferencjami pokarmowymi – mrówniki żywią się mrówkami i termitami.
Charakterystyka
Dorosłe osobniki mają w uzębieniu tylko stale rosnące trzonowce, składające się z wielu pryzm zębiny, wewnątrz której znajduje się miazga zębowa. Mózg mrówników ma niewielkie rozmiary, półkule mózgowe są słabo pofałdowane. Mrówniki mają węch lepiej rozwinięty niż jakikolwiek inny ssak.
Prawie bezwłosa skóra. Silne kończyny przednie z mocnymi pazurami w kształcie kopytek. Prowadzą nocny tryb życia. Dzień spędzają w wykopanych przez siebie jamach. Prowadzą podobny tryb życia do szczerbaków i łuskowców, ale nie są z nimi blisko spokrewnione. Bliskie pokrewieństwo łączy je natomiast ze ssakami kopytnymi.
Ewolucja
Najstarsze, mioceńskie skamieniałości mrówników znane są z obszaru Kenii. Wydaje się, że rząd ten wyewoluował w Afryce pod koniec kredy, a następnie rozprzestrzenił się na Europę i południową Azję. Z trzech znanych rodzajów mrówników – Leptorycteropus, Myorycteropus i Orycteropus – do czasów współczesnych przetrwał tylko ostatni.
Bibliografia
- Kazimierz Kowalski: Ssaki, zarys teriologii. Warszawa: PWN, 1971.
- Mały słownik zoologiczny: ssaki. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1978.
- Zwierzęta : encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 175. ISBN 83-01-14344-4.
- ↑ {{{nazwa łacińska}}}, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).