Kwas kawowy: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m Dodaję nagłówek przed Szablon:Przypisy |
wikizacja, źródła/przypisy, drobne merytoryczne |
||
Linia 73: | Linia 73: | ||
'''Kwas kawowy''' (''kwas 3,4-dihydroksycynamonowy'') – organiczny [[związki chemiczne|związek chemiczny]] z grupy [[kwasy fenolowe|kwasów fenolowych]]. |
'''Kwas kawowy''' (''kwas 3,4-dihydroksycynamonowy'') – organiczny [[związki chemiczne|związek chemiczny]] z grupy [[kwasy fenolowe|kwasów fenolowych]]. |
||
== Występowanie == |
|||
Występuje w roślinach np. [[jemioła pospolita]] (''Viscum album''), [[glistnik jaskółcze ziele]] (''Chelidonium maius''). Posiada właściwości przeciwzapalne, żółciopędne, immunostymulacyjne, przeciwmiażdżycowe, antyagregacyjne, fungistatyczne (hamujące wzrost grzybów) i bakteriostatyczne. |
|||
Jest wtórnym metabolitem bardzo często występującym w tkankach roślinnych. Jej prekursorem jest [[fenyloalanina]], z której w wyniku [[Deaminacja|deaminacji]] powstaje [[kwas cynamonowy]] oraz jego [[Hydroksylowanie|hydroksypochodne]].<ref name=":0">{{Cytuj |autor = Urszula Gawlik - Dziki |tytuł = Fenolokwasy jako bioaktywne składniki żywności |czasopismo = Żywność. Nauka. Technologia. Jakość |data = 2004 |issn = 1425-6959 |wolumin = 4 |numer = 41 |miejsce = Kraków |wydawca = Wydawnictwo Naukowe PTTŻ |s = 30-40}}</ref> |
|||
Źródłem kwasu kawowego w żywności są m.in. [[Ziemniak|ziemniaki]], ziarna [[Kawowiec|kawy]], [[Jabłko|jabłka]], [[Szpinak warzywny|szpinak]], [[Sałata siewna|sałata]], [[kapusta]], [[Grusza pospolita|gruszki]], [[Śliwa|śliwki]], [[aronia]], [[Borówka czarna|czarna jagoda]], liście ''[[Miłorząb dwuklapowy|Gingko biloba]]'' i [[Morwa biała|morwy białej]], [[Olej oliwkowy|oliwa z oliwek]], [[wino]], liście [[Tytoń szlachetny|tytoniu]], [[Ziarniak|ziarniaki]] [[Owies zwyczajny|owsa]].<ref name=":0" /><ref name=":1">{{Cytuj |autor = Anna parus |tytuł = Przeciwutleniające i farmakologiczne właściwości kwasów fenolowych |czasopismo = Postępy Fitoterapii |data = 2013 |issn = 1731-2477 |numer = 1/2013 |miejsce = Warszawa |wydawca = Wydawnictwo Medyczne Borgis |s = 48}}</ref> W niewielkich ilościach występuje również w propolisie<ref>{{Cytuj |autor = Bogdan Kędzia |tytuł = Skład chemiczny i aktywność biologiczna propolisu pochodzącego z różnych rejonów świata |czasopismo = Postępy Fitoterapii |data = 2006 |issn = 1731-2477 |numer = 1/2006 |miejsce = Warszawa |wydawca = Wydawnictwo Medyczne Borgis |s = 48-53}}</ref>. |
|||
== Właściwości == |
|||
Wykazuje silne właściwości antyoksydacyjne. Posiada zdolność blokowania związków kancerogennych powstających na drodze metabolicznych przemian niektórych substancji rakotwórczych, np. 4-nitrochinolino-1-tlenków czy [[Nitrozoaminy|nitrozoamin]]. Podobnie jak inne pochodne kwasu cynamonowego chroni frakcję [[Lipoproteina niskiej gęstości|LDL cholesterolu]] przed [[Utlenianie|oksydacją]] i skutkiem tego hamują [[Wskaźnik aterogenności|aterogenezę]]. Przeciwdziała utlenianiu lipoprotein i recyrkulacji [[Witamina E|α-tokoferolu]] do formy aktywnej. Działa również żółciopędnie. Wykazano działanie przeciwnowotworowe kwasu kawowego i jego pochodnych.<ref name=":0" /><ref name=":1" /> |
|||
== Przypisy == |
== Przypisy == |
||
{{Przypisy}} |
{{Przypisy |
||
}} |
|||
{{SORTUJ:Kwas kawowy}} |
{{SORTUJ:Kwas kawowy}} |
Wersja z 20:15, 17 sty 2020
| |||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
Ogólne informacje | |||||||||||||||||||||||||||||||
Wzór sumaryczny |
C9H8O4 | ||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Masa molowa |
180,16 g/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
Wygląd |
białe lub prawie białe kryształy lub płytki[1] | ||||||||||||||||||||||||||||||
Identyfikacja | |||||||||||||||||||||||||||||||
Numer CAS | |||||||||||||||||||||||||||||||
PubChem |
{{{nazwa}}}, [w:] PubChem, United States National Library of Medicine, CID: (ang.). | ||||||||||||||||||||||||||||||
DrugBank | |||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
Podobne związki | |||||||||||||||||||||||||||||||
Podobne związki | |||||||||||||||||||||||||||||||
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) |
Kwas kawowy (kwas 3,4-dihydroksycynamonowy) – organiczny związek chemiczny z grupy kwasów fenolowych.
Występowanie
Jest wtórnym metabolitem bardzo często występującym w tkankach roślinnych. Jej prekursorem jest fenyloalanina, z której w wyniku deaminacji powstaje kwas cynamonowy oraz jego hydroksypochodne.[3]
Źródłem kwasu kawowego w żywności są m.in. ziemniaki, ziarna kawy, jabłka, szpinak, sałata, kapusta, gruszki, śliwki, aronia, czarna jagoda, liście Gingko biloba i morwy białej, oliwa z oliwek, wino, liście tytoniu, ziarniaki owsa.[3][4] W niewielkich ilościach występuje również w propolisie[5].
Właściwości
Wykazuje silne właściwości antyoksydacyjne. Posiada zdolność blokowania związków kancerogennych powstających na drodze metabolicznych przemian niektórych substancji rakotwórczych, np. 4-nitrochinolino-1-tlenków czy nitrozoamin. Podobnie jak inne pochodne kwasu cynamonowego chroni frakcję LDL cholesterolu przed oksydacją i skutkiem tego hamują aterogenezę. Przeciwdziała utlenianiu lipoprotein i recyrkulacji α-tokoferolu do formy aktywnej. Działa również żółciopędnie. Wykazano działanie przeciwnowotworowe kwasu kawowego i jego pochodnych.[3][4]
Przypisy
- ↑ a b c d Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne: Farmakopea Polska X. Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276. ISBN 978-83-63724-47-4.
- ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>
. Brak tekstu w przypisie o nazwieDrugBank
BŁĄD PRZYPISÓW - ↑ a b c Urszula Gawlik - Dziki , Fenolokwasy jako bioaktywne składniki żywności, „Żywność. Nauka. Technologia. Jakość”, 4 (41), Kraków: Wydawnictwo Naukowe PTTŻ, 2004, s. 30-40, ISSN 1425-6959 .
- ↑ a b Anna, Przeciwutleniające i farmakologiczne właściwości kwasów fenolowych, „Postępy Fitoterapii” (1/2013), Warszawa: Wydawnictwo Medyczne Borgis, 2013, s. 48, ISSN 1731-2477 .
- ↑ Bogdan Kędzia , Skład chemiczny i aktywność biologiczna propolisu pochodzącego z różnych rejonów świata, „Postępy Fitoterapii” (1/2006), Warszawa: Wydawnictwo Medyczne Borgis, 2006, s. 48-53, ISSN 1731-2477 .