Cyfry arabskie: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m r2.7.1) (Robot przeniósł strony z fa:دستگاه اعداد هندی do fa:اعداد عربی |
|||
Linia 79: | Linia 79: | ||
[[Kategoria:Arytmetyka]] |
[[Kategoria:Arytmetyka]] |
||
[[ar:أرقام عربية]] |
|||
[[an:Numeración arabica]] |
|||
[[az:Ərəb rəqəmləri]] |
|||
[[be-x-old:Арабскія лічбы]] |
|||
[[bg:Арабски цифри]] |
|||
[[bs:Arapski brojevi]] |
|||
[[br:Sifroù arabek]] |
|||
[[ca:Numeració aràbiga]] |
|||
[[cs:Arabské číslice]] |
|||
[[da:Arabiske talsystem]] |
|||
[[et:Araabia numbrid]] |
|||
[[en:Arabic numerals]] |
|||
[[es:Números arábigos]] |
|||
[[eo:Arabaj ciferoj]] |
|||
[[fa:اعداد عربی]] |
[[fa:اعداد عربی]] |
||
[[fr:Chiffres arabes]] |
|||
[[gu:હિન્દુ-અરેબીક અંકો]] |
|||
[[ko:아라비아 숫자]] |
|||
[[hi:भारतीय अंक]] |
|||
[[hr:Arapski brojevi]] |
|||
[[id:Angka Arab]] |
|||
[[is:Arabískar tölur]] |
|||
[[it:Sistema di numerazione arabo]] |
|||
[[he:ספרות הודיות-ערביות]] |
|||
[[ka:არაბული ციფრები]] |
|||
[[kk:Араб цифры]] |
|||
[[ky:Араб цифралары]] |
|||
[[la:Numeri Arabici]] |
|||
[[lt:Arabiški skaitmenys]] |
|||
[[hu:Hindu-arab számírás]] |
|||
[[mr:दशमान पद्धत]] |
|||
[[ms:Angka Arab]] |
|||
[[nl:Arabisch-Indische cijfers]] |
|||
[[ja:アラビア数字]] |
|||
[[no:Arabiske tall]] |
|||
[[nn:Arabiske tal]] |
|||
[[oc:Numeracion aràbia]] |
|||
[[pt:Algarismos indo-arábicos]] |
|||
[[ro:Cifre arabe]] |
|||
[[ru:Арабские цифры]] |
|||
[[scn:Nùmmura àrabbi]] |
|||
[[sk:Arabská číslica]] |
|||
[[sl:Arabske številke]] |
|||
[[sr:Арапски бројеви]] |
|||
[[sh:Arapski brojevi]] |
|||
[[fi:Arabialaiset numerot]] |
|||
[[th:เลขอารบิก]] |
|||
[[tr:Arap rakamları]] |
|||
[[uk:Арабська система числення]] |
|||
[[vi:Chữ số Ả Rập]] |
|||
[[zh-classical:阿拉伯數字]] |
|||
[[zh:阿拉伯数字]] |
Wersja z 21:59, 12 mar 2013
Cyfry arabskie, właściwie cyfry indyjskie europeizowane – cyfry stosowane obecnie powszechnie na całym świecie do zapisywania liczb. Są to kolejno znaki: 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 oraz 9 i pierwotnie służyły do zapisu liczb w systemie dziesiętnym. Obecnie wykorzystywane również w pozostałych systemach (na przykład w szesnastkowym przy czym cyfry większe od 9 symbolizowane są kolejnymi literami alfabetu łacińskiego).
Cyfry i dziesiętny system pozycyjny pochodzą z Indii, które około VII wieku najechali Arabowie. Ich łupem (oprócz skarbów, dzieł sztuki i wyrobów użytkowych, niekiedy bardzo cennych) padły też starożytne indyjskie pisma w tym także te zawierające wiedzę matematyczną i astronomiczną. Uczeni arabscy wraz z poznaniem sanskrytu uzyskali dostęp do tej wiedzy. Cyfry weszły do powszechnego użytku a ich propagatorem był perski matematyk Muhammad ibn Musa al-Chuwarizmi, który zastosował je do badań nad algebrą i trygonometrią. Cyfry na zachód w średniowieczu rozprzestrzenili Arabowie (stąd ich przyjęta w Europie nazwa), a ich propagatorem w Europie był włoski matematyk Fibonacci.
Jako ciekawostkę należy wymienić fakt, że współcześnie używane w krajach arabskich cyfry znacznie różnią się od nam znanych, dostosowanych do alfabetu łacińskiego, współczesnych cyfr arabskich i są to, kolejno, znaki: ٠١٢٣٤٥٦٧٨٩. Liczby za pomocą tych cyfr zapisywane są tak samo jak w naszym systemie – czyli jedności po prawej.
- Osobny artykuł:
Etniczne warianty dziesiętnych cyfr arabsko-indyjskich
standardowe europejskie | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
arabskie | ٠ | ١ | ٢ | ٣ | ٤ | ٥ | ٦ | ٧ | ٨ | ٩ |
wschodnio-arabskie | ۰ | ۱ | ۲ | ۳ | ۴ | ۵ | ۶ | ۷ | ۸ | ۹ |
dewanagari | ० | १ | २ | ३ | ४ | ५ | ६ | ७ | ८ | ९ |
bengalskie | ০ | ১ | ২ | ৩ | ৪ | ৫ | ৬ | ৭ | ৮ | ৯ |
gurmukhi | ੦ | ੧ | ੨ | ੩ | ੪ | ੫ | ੬ | ੭ | ੮ | ੯ |
gudżarati | ૦ | ૧ | ૨ | ૩ | ૪ | ૫ | ૬ | ૭ | ૮ | ૯ |
orija | ୦ | ୧ | ୨ | ୩ | ୪ | ୫ | ୬ | ୭ | ୮ | ୯ |
tamilskie | ௦ | ௧ | ௨ | ௩ | ௪ | ௫ | ௬ | ௭ | ௮ | ௯ |
telugu | ౦ | ౧ | ౨ | ౩ | ౪ | ౫ | ౬ | ౭ | ౮ | ౯ |
kannada | ೦ | ೧ | ೨ | ೩ | ೪ | ೫ | ೬ | ೭ | ೮ | ೯ |
malajalam | ൦ | ൧ | ൨ | ൩ | ൪ | ൫ | ൬ | ൭ | ൮ | ൯ |
tajskie | ๐ | ๑ | ๒ | ๓ | ๔ | ๕ | ๖ | ๗ | ๘ | ๙ |
laotańskie | ໐ | ໑ | ໒ | ໓ | ໔ | ໕ | ໖ | ໗ | ໘ | ໙ |
tybetańskie | ༠ | ༡ | ༢ | ༣ | ༤ | ༥ | ༦ | ༧ | ༨ | ༩ |
birmańskie | ၀ | ၁ | ၂ | ၃ | ၄ | ၅ | ၆ | ၇ | ၈ | ၉ |
khmerskie | ០ | ១ | ២ | ៣ | ៤ | ៥ | ៦ | ៧ | ៨ | ៩ |
mongolskie | ᠐ | ᠑ | ᠒ | ᠓ | ᠔ | ᠕ | ᠖ | ᠗ | ᠘ | ᠙ |
limbu | ᥆ | ᥇ | ᥈ | ᥉ | ᥊ | ᥋ | ᥌ | ᥍ | ᥎ | ᥏ |
nowe pismo tai lue | ᧐ | ᧑ | ᧒ | ᧓ | ᧔ | ᧕ | ᧖ | ᧗ | ᧘ | ᧙ |