Gej: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
→‎Zobacz też: +linki, drobne redakcyjne
korekta niektórych tytułów sekcji, drobne redakcyjne
Linia 7: Linia 7:
W języku polskim słowo ''gay'' zaczęło pojawiać się w piśmie w drugiej połowie lat 80. [[spolszczenie|Spolszczeniu]] uległo w połowie lat 90., kiedy przybrało formę ''gej'' i stało się [[synonim]]em ''homoseksualisty''<ref>[https://sjp.pwn.pl/szukaj/gej.html Słownik Języka Polskiego PWN: gej]</ref>, zaś odpowiednikiem osoby homoseksualnej płci żeńskiej jest słowo ''[[lesbijka]]''. W języku angielskim określenie ''gay'' odnosi się często również do homoseksualnych kobiet, stając się synonimem osoby homoseksualnej, niezależnie od płci. Podobne znaczenie ma przymiotnik ''gejowski'', który bywa stosowany ogólnie w kontekście [[orientacja seksualna|orientacji]] odmiennych od heteroseksualnej. Antonimem słowa ''gej'' jest przymiotnik ''straight'' używany do określenia osoby heteroseksualnej. Współcześnie społeczność lesbijek, gejów, [[transseksualizm|transseksualistów]] i osób [[biseksualizm|biseksualnych]] określana jest skrótowcem [[LGBT]], który jest też używany szerszym znaczeniu, jako określenie osób nieheteroseksualnych i nie[[Cisseksualizm|cisseksualnych]].
W języku polskim słowo ''gay'' zaczęło pojawiać się w piśmie w drugiej połowie lat 80. [[spolszczenie|Spolszczeniu]] uległo w połowie lat 90., kiedy przybrało formę ''gej'' i stało się [[synonim]]em ''homoseksualisty''<ref>[https://sjp.pwn.pl/szukaj/gej.html Słownik Języka Polskiego PWN: gej]</ref>, zaś odpowiednikiem osoby homoseksualnej płci żeńskiej jest słowo ''[[lesbijka]]''. W języku angielskim określenie ''gay'' odnosi się często również do homoseksualnych kobiet, stając się synonimem osoby homoseksualnej, niezależnie od płci. Podobne znaczenie ma przymiotnik ''gejowski'', który bywa stosowany ogólnie w kontekście [[orientacja seksualna|orientacji]] odmiennych od heteroseksualnej. Antonimem słowa ''gej'' jest przymiotnik ''straight'' używany do określenia osoby heteroseksualnej. Współcześnie społeczność lesbijek, gejów, [[transseksualizm|transseksualistów]] i osób [[biseksualizm|biseksualnych]] określana jest skrótowcem [[LGBT]], który jest też używany szerszym znaczeniu, jako określenie osób nieheteroseksualnych i nie[[Cisseksualizm|cisseksualnych]].


== ''Gej'' a inne określenia mężczyzn homoseksualnych ==
== Określenia mężczyzn homoseksualnych ==
Słowa ''gej'' (ang. ''gay man'') jest uznawane za najbardziej neutralne określenie mężczyzny o orientacji homoseksualnej. Inne określenie – ''homoseksualista'' (ang. ''homosexual'') – spotyka się z krytyką i bywa uznawane za obraźliwe, gdyż posiada wydźwięk kliniczny i jest szczególnie używane przez środowiska [[homofobia|antygejowskie]]. Między innymi [[GLAAD]], [[Associated Press]], [[The New York Times]] oraz [[The Washington Post]] zalecają ograniczenie jego stosowania<ref>{{cytuj stronę |url=http://www.glaad.org/reference/offensive |tytuł=OFFENSIVE TERMS TO AVOID |data dostępu= 4 grudnia 2010 |opublikowany=[[GLAAD]] |język=en}}</ref>. Zdaniem [[Grupa Edukatorów Seksualnych „Ponton”|Grupy Edukatorów Seksualnych „Ponton”]] mniej negatywny wydźwięk mają sformułowania ''osoba homoseksualna'' i ''osoba o orientacji homoseksualnej'' podkreślające podmiotowość osoby, o której mowa<ref>[[Grupa Edukatorów Seksualnych „Ponton”]]: [http://ponton.org.pl/pl/strona/plec-i-mniejszosci-seksualne Płeć i mniejszości seksualne – słownik]</ref>.
Słowo ''gej'' jest uznawane za najbardziej [[wikt:neutralny|neutralne]] określenie mężczyzny o orientacji homoseksualnej. Inne określenie – ''homoseksualista'' (ang. ''homosexual'') – spotyka się z krytyką i bywa uznawane za obraźliwe, gdyż posiada wydźwięk kliniczny i jest szczególnie używane przez środowiska [[homofobia|antygejowskie]]. Między innymi [[GLAAD]], [[Associated Press]], [[The New York Times]] oraz [[The Washington Post]] zalecają ograniczenie jego stosowania<ref>{{cytuj stronę |url=http://www.glaad.org/reference/offensive |tytuł=OFFENSIVE TERMS TO AVOID |data dostępu= 4 grudnia 2010 |opublikowany=[[GLAAD]] |język=en}}</ref>. Zdaniem [[Grupa Edukatorów Seksualnych „Ponton”|Grupy Edukatorów Seksualnych „Ponton”]] mniej negatywny wydźwięk mają sformułowania ''osoba homoseksualna'' i ''osoba o orientacji homoseksualnej'' podkreślające podmiotowość osoby, o której mowa<ref>[[Grupa Edukatorów Seksualnych „Ponton”]]: [http://ponton.org.pl/pl/strona/plec-i-mniejszosci-seksualne Płeć i mniejszości seksualne – słownik]</ref>.


== Popularne organizacje ==
== Popularne organizacje gejowskie ==
* LGBT [[język angielski|ang.]] ''Lesbian, Gay, Bisexual and Transgender'' – organizacja reprezentatywna na świecie
* LGBT [[język angielski|ang.]] ''Lesbian, Gay, Bisexual and Transgender'' – organizacja reprezentatywna na świecie
* [[Międzynarodowe Stowarzyszenie Lesbijek i Gejów]] ang. ''International Lesbian and Gay Association'' (ILGA)
* [[Międzynarodowe Stowarzyszenie Lesbijek i Gejów]] ang. ''International Lesbian and Gay Association'' (ILGA)
Linia 16: Linia 16:
* [[Gay Games]] – zawody sportowe organizowane od roku 1982
* [[Gay Games]] – zawody sportowe organizowane od roku 1982


== Popularne serwisy społecznościowe ==
== Gejowskie serwisy społecznościowe ==
* [[GayRomeo|PlanetRomeo]] (poprzednio: ''GayRomeo'') – [[serwis społecznościowy]] dla gejów
* [[GayRomeo|PlanetRomeo]] (poprzednio: ''GayRomeo'') – [[serwis społecznościowy]] dla gejów
* Gejowski Samochód Roku ang. ''European Gay Car of the Year''{{r|led}} – wybory organizowane przez francuski serwis społecznościowy
* Gejowski Samochód Roku ang. ''European Gay Car of the Year''{{r|led}} – wybory organizowane przez francuski serwis społecznościowy

Wersja z 12:05, 9 lip 2019

Pocałunek dwóch gejów w Quebecu w Kanadzie, po zawarciu pierwszego w tym kraju homoseksualnego małżeństwa w 2004 roku

Gej – mężczyzna o orientacji homoseksualnej.

Etymologia i użycie

Słowo gej pochodzi od angielskiego gay, które pierwotnie było stosowane jako przymiotnik w znaczeniu beztroski, szczęśliwy, wesoły, skłonny do żartów, barwny, kolorowy. Słowo to zaczęło przyjmować seksualną konotację pod koniec XVII wieku. Po raz pierwszy słowa gay w odniesieniu do osób homoseksualnych użyto w latach 20. XX w., jednak dopiero w połowie wieku zaczęto go używać wobec nieheteroseksualnych mężczyzn, początkowo w kontekście kampowego wyglądu opisywanych przez nie osób. W latach 60. XX wieku społeczność LGBT zaczęła stosować słowo gay w odniesieniu do samej siebie, z pozytywną konotacją. Zdaniem filozofa Michela Foucaulta, jest to wyraz „walki o nową świadomość, niezależną tożsamość i społeczne uznanie”[1], natomiast Jeffrey Weeks, brytyjski historyk seksualności, twierdzi, że słowo gej to auto-etykietka tych, którzy pogodzili się ze swoją orientacją homoseksualną i nie obawiają się okazywać jej zewnętrznemu światu[2].

W języku polskim słowo gay zaczęło pojawiać się w piśmie w drugiej połowie lat 80. Spolszczeniu uległo w połowie lat 90., kiedy przybrało formę gej i stało się synonimem homoseksualisty[3], zaś odpowiednikiem osoby homoseksualnej płci żeńskiej jest słowo lesbijka. W języku angielskim określenie gay odnosi się często również do homoseksualnych kobiet, stając się synonimem osoby homoseksualnej, niezależnie od płci. Podobne znaczenie ma przymiotnik gejowski, który bywa stosowany ogólnie w kontekście orientacji odmiennych od heteroseksualnej. Antonimem słowa gej jest przymiotnik straight używany do określenia osoby heteroseksualnej. Współcześnie społeczność lesbijek, gejów, transseksualistów i osób biseksualnych określana jest skrótowcem LGBT, który jest też używany szerszym znaczeniu, jako określenie osób nieheteroseksualnych i niecisseksualnych.

Określenia mężczyzn homoseksualnych

Słowo gej jest uznawane za najbardziej neutralne określenie mężczyzny o orientacji homoseksualnej. Inne określenie – homoseksualista (ang. homosexual) – spotyka się z krytyką i bywa uznawane za obraźliwe, gdyż posiada wydźwięk kliniczny i jest szczególnie używane przez środowiska antygejowskie. Między innymi GLAAD, Associated Press, The New York Times oraz The Washington Post zalecają ograniczenie jego stosowania[4]. Zdaniem Grupy Edukatorów Seksualnych „Ponton” mniej negatywny wydźwięk mają sformułowania osoba homoseksualna i osoba o orientacji homoseksualnej podkreślające podmiotowość osoby, o której mowa[5].

Popularne organizacje gejowskie

Gejowskie serwisy społecznościowe

  • PlanetRomeo (poprzednio: GayRomeo) – serwis społecznościowy dla gejów
  • Gejowski Samochód Roku ang. European Gay Car of the Year[6] – wybory organizowane przez francuski serwis społecznościowy
  • Przyjazny dla LGBT przewodnik samochodowo-krajoznawczy ang. The LGBT-friendly car and travel guide[7] – amerykański serwis społecznościowy

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Michael Foucault, Historia seksualności, PWN, Warszawa 2000, s. 45, ISBN 83-07-02771-3
  2. ↑ Ewa Mazierska, Geje heterykom, heterycy gejom, Lewica.pl, dostęp 2008-09-03
  3. ↑ Słownik Języka Polskiego PWN: gej
  4. ↑ OFFENSIVE TERMS TO AVOID. GLAAD. [dostęp 4 grudnia 2010]. (ang.).
  5. ↑ Grupa Edukatorów Seksualnych „Ponton”: Płeć i mniejszości seksualne – słownik
  6. ↑ European Gay Car of the Year. ledorga.fr. [dostęp 2019-06-30]. (ang.).
  7. ↑ GAYWHEELS - The LGBT-friendly car & travel guide. gaywheels.com. [dostęp 2019-06-30]. (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gej&oldid=57035125”