Stanisław Mossakowski
Data urodzenia |
26 sierpnia 1937 |
---|---|
Zawód, zajęcie |
historyk sztuki |
Tytuł naukowy |
profesor nauk humanistycznych |
Alma Mater | |
Odznaczenia | |
Stanisław Maria Mossakowski (ur. 26 sierpnia 1937) – polski historyk sztuki, profesor nauk humanistycznych, w latach 1978–1999 dyrektor Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Pochodzi z rodziny o tradycjach ziemiańskich i inteligenckich. Wcześnie stracił rodziców, ojciec zmarł miesiąc przed jego urodzeniem, a matka wkrótce potem. Wychowywał się w rodzinie wuja, lwowskiego lekarza Józefa Sokołowskiego.
W 1958 ukończył studia na Uniwersytecie Jagiellońskim. Podjął wówczas pracę w Dziale Grafiki Biblioteki Jagiellońskiej. Rozpoczął wówczas badania nad działalnością barokowego architekta Tylmana z Gameren. W 1963 uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych za pracę dotyczącą Pałacu Krasińskich w Warszawie. W 1967 przeszedł do pracy w Instytucie Sztuki PAN. Stopień doktora habilitowanego uzyskał w 1971 na podstawie rozprawy dotyczącej Tylmana z Gameren. W 1979 objął stanowisko profesora nadzwyczajnego. Tytuł profesora nauk humanistycznych otrzymał 19 kwietnia 1990, po czym został profesorem zwyczajnym. Pełnił funkcję zastępcy dyrektora Instytutu Sztuki PAN (1973–1978) i dyrektora tej placówki w latach 1978–1999.
Członek zwyczajny Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, członek krajowy czynny Polskiej Akademii Umiejętności oraz członek rzeczywisty (od 1998) Polskiej Akademii Nauk[1], był przewodniczącym Wydziału I Nauk Społecznych PAN. Powoływany w skład Rady Powierniczej oraz Rady Muzeum Zamku Królewskiego w Warszawie[2][3].
Odznaczenia i wyróżnienia
[edytuj | edytuj kod]W 2008 jego książka Kaplica Zygmuntowska 1515–1533 została wyróżniona Nagrodą im. Jana Długosza. Za badania, których uwieńczeniem było to opracowanie, również w 2008 otrzymał Nagrodę Fundacji na rzecz Nauki Polskiej w dziedzinie nauk humanistycznych i społecznych.
W 2014 prezydent Bronisław Komorowski odznaczył go Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski[4][5]. Wcześniej wyróżniony również Krzyżem Kawalerskim (1988) i Krzyżem Oficerskim (1999)[6] tego orderu oraz Złotym Krzyżem Zasługi (1980). W 2012 otrzymał Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[7], a w 2017 Srebrną Odznakę Honorową Województwa Małopolskiego – Krzyż Małopolski[8].
Wybrane publikacje[9]
[edytuj | edytuj kod]- Die Kurfürstenkapelle Fishers von Erlach im Breslauer Dom, „Wiener Jahrbuch für Kunstgeschichte”, nr 19, 1962, s. 64–87[10]; zmieniona wersja polska: Kaplica elektorska przy Katedrze we Wrocławiu, „Prace z Historii Sztuki”, z. 1, 1962, s. 195–222[11]
- Pałac Krasińskich, 1972[12]
- Tylman z Gameren. Architekt polskiego baroku, 1973[13]
- Sztuka jako świadectwo czasu. Studia z pogranicza historii sztuki i historii idei, 1981[14]
- Tilman van Gameren. Leben und Werk, 1994[15]
- Orbis Polonus. Studia z historii sztuki XVII–XVIII wieku, 2002[16]
- Kaplica Zygmuntowska (1515–1533). Problematyka artystyczna i ideowa Mauzoleum króla Zygmunta I, 2007[17]
- Tylman z Gameren (1632–1706). Twórczość architektoniczna w Polsce, 2012[18]
- Rezydencja królewska na Wawelu w czasach Zygmunta Starego. Program użytkowy i ceremonialny, 2013[19]
- Pałac królewski Zygmunta I na Wawelu jako dzieło renesansowe, 2015[20]
- Z Mazowsza na Litwę i Ruś Koronną. Kartki z kresowych dziejów jednej polskiej rodziny (Mossakowskich herbu Jastrzębiec), 2017[21]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Mossakowski, Stanisław [online], Polska Akademia Nauk, 1 maja 2020 [dostęp 2023-02-01] .
- ↑ Spotkanie Rady Powierniczej Zamku Królewskiego w Warszawie MKiDN [online], mkidn.gov.pl, 15 stycznia 2015 [dostęp 2024-01-13] .
- ↑ Rada Muzeum, zamek-krolewski.pl [zarchiwizowane 2023-12-21] .
- ↑ M.P. z 2015 r. poz. 58
- ↑ Wolność trzeba zawsze umacniać [online], prezydent.pl, 3 maja 2015 [dostęp 2015-05-03] .
- ↑ M.P. z 1999 r. nr 31, poz. 486
- ↑ Medal Zasłużony Kulturze – Gloria Artis, mkidn.gov.pl [zarchiwizowane 2021-10-04] .
- ↑ Święto Małopolski i wszystkich Małopolan [online], malopolska.pl, 16 czerwca 2017 [dostęp 2019-07-29] .
- ↑ Wanda Mossakowska, Bibliografia prac Stanisława Mossakowskiego, [w:] Andrzej Rottermund (red.), Artes atque humaniora. Studia Stanislao Mossakowski sexagenario dicata, Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 1998, s. 449–455, DOI: 10.11588/artdok.00004175 [dostęp 2019-07-31] .
- ↑ Stanisław Mossakowski , Die Kurfürstenkapelle Fishers von Erlach im. Breslauer Dom, „Wiener Jahrbuch für Kunstgeschichte”, Nr 19, 1962, s. 64–87, DOI: 10.11588/artdok.00004173 [dostęp 2019-08-11] (niem.).
- ↑ Stanisław Mossakowski , Kaplica elektorska przy Katedrze we Wrocławiu, „Prace z Historii Sztuki”, Z. 1, 1962, s. 195-222, DOI: 10.11588/diglit.26549.12 [dostęp 2019-08-21] .
- ↑ Stanisław Mossakowski , Pałac Krasińskich, Warszawa: PWN, 1972, DOI: 10.11588/diglit.42192 [dostęp 2019-08-14] .
- ↑ Stanisław Mossakowski , Tylman z Gameren. Architekt polskiego baroku, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich; Polska Akademia Nauk, 1973, DOI: 10.11588/diglit.41971 [dostęp 2019-08-25] .
- ↑ Stanisław Mossakowski , Sztuka jako świadectwo czasu. Studia z pogranicza historii sztuki i historii idei, Warszawa: Arkady, 1981, DOI: 10.11588/diglit.51905, ISBN 83-213-3007-X, OCLC 751112345 [dostęp 2020-07-23] .
- ↑ Stanisław Mossakowski , Tilman van Gameren. Leben und Werk, München-Berlin: Deutscher Kunstverlag, 1994, DOI: 10.11588/diglit.30972, ISBN 978-3-422-06097-5 [dostęp 2020-07-28] (niem.).
- ↑ Stanisław Mossakowski , Orbis Polonus. Studia z historii sztuki XVII–XVIII wieku, Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2002, DOI: 10.11588/diglit.41972, ISBN 978-83-7181-245-3, OCLC 830465902 [dostęp 2020-07-29] .
- ↑ Stanisław Mossakowski , Kaplica Zygmuntowska (1515–1533). Problematyka artystyczna i ideowa Mauzoleum Króla Zygmunta I, Warszawa: Liber Pro Arte, 2007, DOI: 10.11588/diglit.41970, ISBN 83-923438-0-8, OCLC 169904841 [dostęp 2020-06-28] .
- ↑ Stanisław Mossakowski , Tylman z Gameren (1632–1706). Twórczość architektoniczna w Polsce, Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2012, DOI: 10.11588/diglit.42084, ISBN 978-83-7181-703-8 [dostęp 2019-08-11] .
- ↑ Stanisław Mossakowski , Rezydencja królewska na Wawelu w czasach Zygmunta Starego. Program użytkowy i ceremonialny, Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 2013, DOI: 10.11588/diglit.41973, ISBN 978-83-63877-34-7 [dostęp 2019-08-11] .
- ↑ Stanisław Mossakowski , Pałac królewski Zygmunta I na Wawelu jako dzieło renesansowe, Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 2015, DOI: 10.11588/diglit.41969, ISBN 978-83-63877-34-7, OCLC 924887839 [dostęp 2020-07-03] .
- ↑ Stanisław Mossakowski , Z Mazowsza na Litwę i Ruś Koronną. Kartki z kresowych dziejów jednej polskiej rodziny (Mossakowskich herbu Jastrzębiec), Warszawa: Stowarzyszenie Liber pro Arte; Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 2017, ISBN 978-83-65631-09-1 .
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Prof. zw. dr hab. czł. rzecz. PAN Stanisław Maria Mossakowski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2015-05-03] .
- Magdalena Bajer, Mossakowscy. Ekstrakt, „Forum Akademickie”, Nr 4, 2008 [dostęp 2019-07-31] .
- Prof. Stanisław Mossakowski – laureat Nagrody FNP 2008 [online], fnp.org.pl [dostęp 2015-05-03] .
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Stanisław Mossakowski: publikacje w cyfrowych zasobach Biblioteki Uniwersyteckiej w Heidelbergu [online], uni-heidelberg.de [dostęp 2019-08-10] (niem.).
- Stanisław Mossakowski [online], Polona [dostęp 2024-02-22] .
- Absolwenci Uniwersytetu Jagiellońskiego
- Członkowie Polskiej Akademii Umiejętności
- Członkowie rzeczywiści PAN
- Członkowie Towarzystwa Naukowego Warszawskiego
- Laureaci Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej – nauki humanistyczne i społeczne
- Polscy historycy sztuki
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Odznaką Honorową Województwa Małopolskiego – Krzyżem Małopolski
- Odznaczeni Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
- Urodzeni w 1937
- Członkowie Rady Muzeum przy Zamku Królewskim w Warszawie