The Explorers Club
The Explorers Club (ang.), czyli Klub Odkrywców – stowarzyszenie, założone w USA w 1905, które nastawione jest na promocję i postęp w badaniach terenowych, eksploracji naukowej oraz podtrzymania idei eksploracji. Oprócz tego działania Klubu obejmują dziedziny edukacji i służby publicznej, przez co zachęcają młodych ludzi do zajmowania się szeroko pojętą eksploracją nowych dziedzin.
Misją Klubu jest wspieranie eksploracji na lądzie, morzu, w powietrzu i przestrzeni, ze szczególnym naciskiem na nauki fizyczne i biologiczne. Jako światowe centrum eksploracji, The Explorers Club jest miejscem spotkań i platformą jednoczącą eksploratorów i naukowców całego świata.
Członkostwo[edytuj]
Członkostwo Klubu jest dostępne dla wszystkich osób posiadających kwalifikacje i służących celom Klubu na różnych polach eksploracji i nauki. Klub ma charakter międzynarodowy, składa się z 30 oddziałów rozsianych po świecie, z tym, że większość z jego ok. 3000 członków zamieszkuje w USA. Wszystkie kontynenty i ponad 60 krajów są reprezentowane wśród członków Klubu.
Członkami Klubu byli lub są m.in.: zdobywcy biegunów Roald Amundsen i Robert Peary, astronauci Buzz Aldrin i Neil Armstrong, żeglarz i archeolog Thor Heyerdahl, badaczka życia szympansów Jane Goodall, himalaiści Sir John Hunt, kierownik zwycięskiej wyprawy na Mount Everest i Sir Edmund Hillary, pierwszy zdobywca szczytu, archeolog oceaniczny Robert Ballard, znalazca wraków "Titanica" i "Bismarcka", Gilbert M. Grosvenor, prezes miesięcznika "National Geographic", polscy podróżnicy i filmowcy Stanisław Szwarc-Bronikowski, Wojciech Cejrowski.
Poczet członków honorowych otwierają: polarnik Sir Ernest Shackleton, lotnik Charles Lindbergh, prezydent Theodore Roosevelt, oceanograf William Beebe, geofizyk Jean G. Piccard, himalaiści Tenzing Norgay, Norman Dyhrenfuhrt, Don Walsh i Reinhold Messner.
Klub liczy ok. 3000 członków wybranych spośród wybitnych badaczy, odkrywców, uczonych z kilkunastu krajów. Ma 20 oddziałów w USA, oraz oddziały w Kanadzie, Wielkiej Brytanii, Indiach, Polsce, Rosji, Norwegii, Francji, Argentynie. Do Klubu nie można się zapisać, trzeba być wybranym przez Radę Dyrektorów spośród zaproszonych kandydatów.
Oddział Polski[edytuj]
Pierwszymi Polakami przyjętymi do Klubu byli: w 1920 Henryk Arctowski, polarnik, uczestnik pierwszej wyprawy zimującej w Antarktyce i Antoni Jurasz, lekarz, w 1977 Yaacov Adam, żeglarz, w 1977 Kazimierz Kordylewski, astronom, w 1979 Ryszard Schramm, polarnik i alpinista, w 1980 Stanisław Siedlecki, nestor polarników polskich i w 1982 Maciej Kuczyński speleolog i polarnik, do niedawna prezes Oddziału Polskiego.
Oddział Polski powstał w 1993. Liczy obecnie 22 członków: polarników, speleologów, żeglarzy, himalaistów, dziennikarzy, antropologa, archeologów. Oprócz wymienionych wyżej należą do niego:
- Olgierd Budrewicz - dziennikarz i podróżnik,
- Krystyna Chojnowska-Liskiewicz - żeglarka,
- Andrzej Ciszewski - speleolog,
- Ryszard Czajkowski - polarnik,
- Elżbieta Dzikowska - dziennikarka i podróżniczka,
- Marcin Jamkowski - dziennikarz naukowy i fotograf wyprawowy,
- Marek Kamiński - polarnik,
- Bernard Koisar - speleolog,
- Jarosław Kret - dziennikarz, podróżnik,
- Elżbieta Lisowska - dziennikarz, podróżnik,
- Andrzej Lisowski - dziennikarz, podróżnik,
- Karol Myśliwiec - archeolog,
- Agata Maria Olech - biolog polarny,
- Ryszard Pawłowski - alpinista,
- Stanisław Rakusa-Suszczewski - polarnik,
- Monika Rogozińska - dziennikarka i podróżniczka, aktualna Prezes Polskiego Oddziału
- Zdzisław Jan Ryn - andynista, prof. psychiatrii Collegium Medicum UJ,
- Tomasz Schramm - polarnik,
- Zbigniew Święch - dziennikarz i popularyzator historii,
- Krzysztof Wielicki - himalaista,
- Mariusz Ziółkowski - archeolog.
- Członkiem honorowym zamieszkałym w USA jest Jerzy Majcherczyk - kajakarz.
Zmarli członkowie: podróżnik Tony Halik, himalaista Andrzej Zawada, antropolog Andrzej Wierciński, badacz polarny Stanisław Siedlecki, Dariusz Bogucki - żeglarz polarny i Ryszard Schramm - badacz polarny i alpinista, Stanisław Szwarc-Bronikowski - filmowiec i podróżnik.
Oddział Polski The Explorers Club propaguje odkrycia - szczególnie polskich badaczy. Przypomina zapomnianych bohaterów historii eksploracji. Przygotowuje wizyty w Polsce wielkich postaci światowej eksploracji. Organizuje prelekcje i wystawy; promuje książki, filmy, prace poświęcone wymienionej tematyce. Zachęca młodych ludzi do podejmowania zawodów związanych z badaniami terenowymi. Organizuje i wspiera ekspedycje badawcze.
Pod egidą Oddziału jego członkowie prowadzą według autorskich programów edukacyjne wyprawy dla turystów śladami odkrywców, skarbów dziedzictwa światowego kultury i przyrody. Wytyczały one nowe szlaki w turystyce. Cykliczne spotkania Oddziału w Warszawie, połączone z otwartymi prelekcjami, odbywają się w Domu Polonii przy Krakowskim Przedmieściu 64.
Pierwszym Polakiem uhonorowanym przez The Explorer Club był Krzysztof Wielicki – Nagrodą Lowella Thomasa w październiku 2001. W marcu 2004 podczas jubileuszowej gali w Waldorff Astoria, w 100-rocznice założenia The Explorers Club, wyróżnienie Citation of Merit za "nadzwyczajną służbę celom Klubu" otrzymała Monika Rogozińska – współzałożyciel Oddziału Polskiego.
Na znaczące wyprawy The Explorers Club przydziela Flagę, na której widnieją jego inicjały i róża wiatrów otoczone kolorami: czerwonym - symbolizującym odwagę, niebieskim - wierność celom Klubu i prawdzie. Flagę otrzymały polskie ekspedycje:
- Jaskinie Rapa Nui i Madre de Dios na Pacyfiku - Andrzeja Ciszewskiego i Zdzisława Ryna;
- NETIA K2 Winter Expedition - pierwsza zimowa wyprawa alpinistów na K2 (8611 m) od chińskiej strony prowadzona przez Krzysztofa Wielickiego, relacjonowana z bazy w mediach przez Monikę Rogozińską.
- Razem na biegun, program, w ramach którego Marek Kamiński dotarł na nartach na obydwa bieguny Ziemi z niepełnosprawnym chłopcem, Jasiem Melą. Wyprawy te pomogły zebrać fundusze na protezy dla dzieci.
- Wyrocznie Inków – archeologów kierowanych przez Mariusza Ziółkowskiego, którzy w Andach peruwiańskich zlokalizowali najważniejszą wyrocznię Czwartej Części Imperium Inków oraz odnaleźli na trudno dostępnych terenach sieć stanowisk prekolumbijskich. W wyprawie, jako dziennikarz, uczestniczyła Monika Rogozińska.
- Obcy w Antarktyce, badania prowadzone przez prof. Marię Agatę Olech. Celem kolejnej wyprawy było opracowanie przyrodnicze rejonów Pinguin Island i King George Island w Antarktyce dla utworzenia rezerwatu przyrody i ocalenia tego obszaru przed skutkami niekontrolowanych wizyt turystów przypływających na statkach; badania nad zasiedlaniem terenów uwolnionych spod topniejących lodowców, zbieranie mchów i porostów do jednego z największych na świecie zielników gatunków polarnych, jaki prof. Maria Agata Olech stworzyła na Uniwersytecie Jagiellońskim.
