Wacław Kryński (wojskowy)
| |
 major kawalerii
| |
| Data i miejsce urodzenia |
8 sierpnia 1898 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
12 lipca 1980 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1915–1947 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki |
1 Pułk Szwoleżerów Józefa Piłsudskiego |
| Stanowiska |
adiutant ministra spraw wojskowych |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
                   
| |
.png){kind=small}
Wacław Kryński h. Przeginia (ur. 8 sierpnia 1898 w Radomiu, zm. 12 lipca 1980 w Toruniu) – polski inżynier rolnik, major kawalerii Wojska Polskiego.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 8 sierpnia 1898 roku w Radomiu, w wielodzietnej rodzinie Adama i Anny z Majewskich. Do 1914 uczęszczał do gimnazjum w Lubartowie. W 1915 roku uciekł z rodzinnego domu z bratem Zygmuntem do I Brygady Legionów Polskich. Wcielony do sekcji, gdzie awansuje na dowódcę. W 1917 roku, po kryzysie przysięgowym, działał w Polskiej Organizacji Wojskowej pod przybranym nazwiskiem „Ciesiński” oraz pracował jako praktykant rolny w majątku Szczuchnia.
W listopadzie 1918 roku został przyjęty do Wojska Polskiego i jako podchorąży przydzielony do 1 pułku szwoleżerów Józefa Piłsudskiego. W jego szeregach walczył na wojnie z bolszewikami. W 1921 roku złożył maturę w gimnazjum im. Mikołaja Reja w Warszawie. 16 listopada 1923 został przemianowany z dniem 1 listopada 1923 na oficera zawodowego w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1920 i 32. lokatą w korpusie oficerów jazdy[1]. 2 kwietnia 1929 roku został awansowany na rotmistrza ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1929 roku i 10. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[2]. 20 września 1930 roku został przeniesiony do Gabinetu Ministra Spraw Wojskowych, marszałka Polski Józefa Piłsudskiego[3][4].
W 1931 roku wespół z pułkownikiem Janem Karczem opracował „Zarys Historii Wojennej 1-go pułku szwoleżerów Józefa Piłsudskiego”[5].
W 1934 roku został przeniesiony do Szkoły Podchorążych dla Podoficerów w Bydgoszczy na stanowisko dowódcy szwadronu szkolnego[6]. Na majora został awansowany ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1936 roku w korpusie oficerów kawalerii. W 1937 roku objął dowództwo dywizjonu kawalerii KOP „Niewirków”.
Po agresji ZSRR na Polskę 17 września wycofuje się na zachód i 28 września dołącza do Podlaskiej Brygady Kawalerii. Za przedarcie się dyonu z Niewirkowa do Podlaskiej Brygady Kawalerii oraz bohaterstwo w bitwie bitwie pod Kockiem zostaje uhonorowany przez gen. Franciszka Kleeberga Krzyżem Złotym Orderu Virtuti Militari. Order został mu doręczony dopiero po wojnie (przesłany został pocztą przez władze komunistyczne). Po przegranej bitwie trafia do niewoli i zostaje osadzony w Oflagu VII A w Murnau[7].
Po wyzwoleniu obozu w kwietniu 1945 roku udał się do Włoch. W czerwcu tego roku został przydzielony do 6 pułku pancernego „Dzieci Lwowskich”. W styczniu 1946 roku został mianowany zastępcą dowódcy 25 pułku Ułanów Wielkopolskich.
W październiku 1946 roku powrócił do Polski. W Gdańsku, po 8 latach rozstania, spotkał się z żoną. Przeprowadził się wraz z rodziną do Torunia i rozpoczął pracę w rolnictwie (cukrownictwo potem melioracja). Ukończył studia rolnicze w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie i uzyskał dyplom inżyniera rolnika. Do emerytury zajmował stanowisko głównego specjalisty do spraw zagospodarowania pomelioracyjnego łąk i pastwisk. Należał do Związku Zawodowego Pracowników Rolnych oraz pracował aktywnie w NOT, w Stowarzyszeniu Inżynierów i Techników Wodnych i Melioracyjnych. Zmarł 12 lipca 1980 roku w Toruniu. Pochowany na toruńskim cmentarzu św. Jerzego.
Wacław Kryński był żonaty z Heleną Bogusławską, z którą miał dwie córki: Annę (ur. 1927) i Ewę (ur. 1931).
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Order Virtuti Militari (dwukrotnie)[8]
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (30 czerwca 1921)[9]
- Krzyż Niepodległości (2 sierpnia 1931)[10]
- Krzyż Walecznych (czterokrotnie)[11]
- Złoty Krzyż Zasługi (11 listopada 1938)[12]
- Srebrny Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)[13]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[11]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[11]
- Srebrny Medal za Długoletnią Służbę
- Brązowy Medal za Długoletnią Służbę
- Krzyż Legionowy[14]
- Odznaka za Rany i Kontuzje
- Państwowa Odznaka Sportowa[11]
- Odznaka Strzelecka[11]
- Odznaka 1 Pułku Szwoleżerów Józefa Piłsudskiego[11]
- Złota Odznaka Honorowa NOT[8]
- Srebrna Odznaka Honorowa NOT[8]
- Kawaler Orderu Legii Honorowej (Francja, 30 grudnia 1932)[11]
- Medal 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej (Łotwa)
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
W dniu 20 czerwca 2013 roku radni miasta Torunia uchwalili nadanie nazwy ulicy imienia majora Wacława Kryńskiego[15].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 72 z 17 listopada 1923, s. 763.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 8 z 3 kwietnia 1929 roku, s. 107. Rocznik oficerów kawalerii 1930, Główna Drukarnia Wojskowa, nakładem Przeglądu Kawaleryjskiego, Warszawa 1930, s. 11, 86.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 14 z 20 września 1930 roku, s. 298.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 152, 429.
- ↑ Zarys historii wojennej 1-go pułku szwoleżerów Józefa Piłsudskiego.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 263.
- ↑ Józef Kazimierz Kowalski: Odrutowane Miasteczko.
- ↑ a b c Łubkowska i Przybyszewski 2007 ↓, s. 95.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 28 z 16 lipca 1921 roku, poz. 1113.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 178, poz. 260 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ a b c d e f g Na podstawie fotografii [1].
- ↑ M.P. z 1938 r. nr 160, poz. 290 „za zasługi w służbie Korpusu Ochrony Pogranicza”.
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 636 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.
- ↑ Na podstawie fotografii [2].
- ↑ Urząd Miasta Torunia: Żywy pomnik pamięci. www.torun.pl. [dostęp 2013-06-21].
![[2]](http://www.muzeumwp.pl/dictionary/fotografia-majora-waclawa-krynskiego,480,duzy.jpg){kind=link}
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Ewa Łubkowska, Kazimierz Przybyszewski: Rosochowicz Antoni Jan. W: Toruński Słownik Biograficzny. Krzysztof Mikulski (red.). T. 5. Toruń: Towarzystwo Miłośników Torunia, 2007.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Tadeusz Łaszczewski, Wacław Kryński [1].
- Absolwenci Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego
- Członkowie Polskiej Organizacji Wojskowej
- Jeńcy Oflagu VII A Murnau
- Jeńcy polscy w niewoli niemieckiej (kampania wrześniowa)
- Ludzie urodzeni w Radomiu
- Majorowie kawalerii II Rzeczypospolitej
- Niewirków
- Odznaczeni Brązowym Medalem za Długoletnią Służbę (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Legionowym
- Odznaczeni Krzyżem Niepodległości
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (czterokrotnie)
- Odznaczeni Krzyżem Złotym Orderu Virtuti Militari (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaczeni Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921
- Odznaczeni Odznaką Strzelecką
- Odznaczeni Odznaką za Rany i Kontuzje
- Odznaczeni Państwową Odznaką Sportową
- Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Srebrnym Medalem za Długoletnią Służbę (II Rzeczpospolita)
- Oficerowie 1 Pułku Szwoleżerów Józefa Piłsudskiego
- Oficerowie 25 Pułku Ułanów Wielkopolskich
- Oficerowie kawalerii Korpusu Ochrony Pogranicza
- Pochowani na Cmentarzu św. Jerzego w Toruniu
- Polacy – Kawalerowie Legii Honorowej
- Polacy odznaczeni Medalem 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej
- Polscy inżynierowie rolnictwa
- Przeginiowie
- Uczestnicy bitwy pod Kockiem (1939)
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Urodzeni w 1898
- Zmarli w 1980
- Żołnierze KOP w kampanii wrześniowej