Wieleń (powiat wolsztyński)
51°56′57″N 16°10′52″E/51,949167 16,181111| Artykuł |
51°56′57″N 16°10′52″E |
|---|---|
| - błąd |
38 m |
| WD |
51°55'59.9"N, 16°10'0.1"E |
| - błąd |
14 m |
| Odległość |
2134 m |
| wieś | |
 Wieleński późnobarokowy kościół pw. Matki Bożej - Ucieczki Grzeszników | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) |
336[1] |
| Strefa numeracyjna |
65 |
| Kod pocztowy |
64-234[2] |
| Tablice rejestracyjne |
PWL |
| SIMC |
0375680 |
Położenie na mapie gminy Przemęt  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu wolsztyńskiego  | |
| 51°56′57″N 16°10′52″E/51,949167 16,181111
| |
| Strona internetowa | |
Wieleń – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie wolsztyńskm, w gminie Przemęt nad Jeziorem Wieleńskim na obszarze Przemęckiego Parku Krajobrazowego, w połowie drogi pomiędzy Wolsztynem i Wschową (droga wojewódzka nr 305), na trasie szlaku cysterskiego.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsza wzmianka o Wieleniu pochodzi z 1252. Pod koniec XIII wieku sprowadzeni do pobliskiego Kaszczoru cystersi wybudowali w Wieleniu, w miejscu, gdzie – jak głosi legenda – znajdowała się kiedyś pogańska świątynia, kościół pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny i przenieśli się do niego w 1300. Z ich przybyciem wiąże się również rozwój kultu maryjnego w tej okolicy. Obecnie jest to kościół w stylu późnego baroku, pod wezwaniem Matki Boskiej z Dzieciątkiem – Ucieczki Grzeszników. W parku przy kościele znajduje się dworek – dawna siedziba majątku ziemskiego.
Wieś duchowna, własność opata cystersów w Przemęcie pod koniec XVI wieku leżała w powiecie kościańskim województwa poznańskiego[3].
W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) miejscowość wzmiankowana jako Wieleń należała do wsi większych w ówczesnym powiecie babimojskim rejencji poznańskiej[4]. Wieleń należał do kaszczorskiego okręgu policyjnego tego powiatu i stanowił część majątku Kaszczor, który należał wówczas do rządu Królestwa Prus w Berlinie[4]. Według spisu urzędowego z 1837 roku Wieleń liczył 143 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 15 dymów (domostw)[4].
Kościół[edytuj | edytuj kod]
Późnobarokowy kościół Nawiedzenia NMP na planie krzyża łacińskiego, zbudowany przez cystersów przemęckich w latach 1731-1742, obecnie sanktuarium maryjne. Wyposażenie wnętrza barokowe, z polichromią Teodora Szukały z 1961. W zakrystii stare freski, które po prawej stronie od wejścia mają ukryte twarze ludzkie widoczne spod farby (poz. nr 18 w galerii sanktuarium – ponad łukiem drzwi). W ołtarzu głównym, przebudowanym w latach 1952-1953 z użyciem fragmentów barokowych, znajduje się najcenniejszy zabytek - będąca celem licznych pielgrzymek, słynąca cudami, gotycka rzeźba Matki Boskiej z Dzieciątkiem „Ucieczki Grzeszników" z drugiej połowy XV w. 3 lipca 2005 została ona koronowana koronami papieskimi pobłogosławionymi przez Jana Pawła II w październiku 2004. Przy południowej ścianie transeptu późnorenesansowy ołtarzyk z lat 1630-1640. W owalnej kaplicy Męki Pańskiej przez wielu pielgrzymów uznawany za cudowny barokowy krucyfiks z ok. 1700. Przy kościele plac dla pielgrzymów z drewnianymi podcieniami, pod którymi znajdują się stacje Drogi Krzyżowej[5].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Wieleń jest ośrodkiem letniego wypoczynku i wraz z otaczającymi ją jeziorami i lasami daje możliwość uprawiania turystyki rowerowej, pieszej, konnej i wodnej. Znajduje się tutaj wiele ośrodków wypoczynkowych, domków kempingowych, pole namiotowe, baza gastronomiczna i stara stajnia, dająca możliwość aktywnego wypoczynku w siodle. Przez Wieleń i jezioro Wieleńskie przechodzi wodny, kajakowy „Szlak Konwaliowy”.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- Inne miejscowości o nazwie: Wieleń
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Wieś Wieleń, Polska w liczbach [dostęp 2023-02-24] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1462 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Atlas historyczny Polski. Wielkopolska w drugiej połowie XVI wieku. Część II. Komentarz. Indeksy, Warszawa 2017, s. 247.
- ↑ a b c Leon Plater: Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Ksie̜stwa Poznańskiego. Lipsk: Ksie̜garnia Zagraniczna (Librairie Étrangère), 1846, s. 190.
- ↑ Bogdan Kucharski Przemęcki Park krajobrazowy, Wydawnictwo WBPiCAK Poznań 2006
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Martin Sprungala, Wsie na pograniczu głogowsko-wielkopolskim - Zarys dziejów wybranych miejscowości, Sława - Wijewo 2010, ISBN 978-83-932235-0-3
| Wsie | |
|---|---|
| Osady | |
| Osady leśne | |
| Integralne części wsi |
|
| Nieistniejące osady |
