Osłonin

Osłonin

wieś
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	wolsztyński
Gmina	Przemęt
Liczba ludności (31.12.2019)	375
Strefa numeracyjna	65
Kod pocztowy	64-234
Tablice rejestracyjne	PWL
SIMC	0375473
Położenie na mapie gminy Przemęt Osłonin
Położenie na mapie Polski Osłonin
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Osłonin
Położenie na mapie powiatu wolsztyńskiego Osłonin
51°57′04″N 16°12′58″E

Osłonin – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie wolsztyńskim, w gminie Przemęt.

Historia

Miejscowość pierwotnie związana była z Wielkopolską. Ma metrykę średniowieczną i istnieje co najmniej od początku XIII wieku. Wymieniona po raz pierwszy w dokumencie zapisanym po łacinie z 1210 pod nazwą Ozlonino, 1278 Oslonino, 1358 błędnie Słonino, 1411 Osłony, 1533 Olomino.

Wieś była własnością książęcą, później rycerską, a ostatecznie stała się majętnością kościelną należącą do opactwa cystersów w Wieleniu. W 1401 miejscowość należała do opola przemęckiego, które było reliktem wspólnoty rodowo-terytorialnej na tym terenie, a w średniowieczu stało się podokręgiem lokalnej kasztelanii. W 1530 miejscowość należała do powiatu kościańskiego Korony Królestwa Polskiego, a w 1510 należała do parafii Świętopietrze (dziś Przedmieście).

Po raz pierwszy miejscowość wspomniana została z 1210 w dokumencie wystawionym przez księcia kaliskiego i wielkopolskiego Władysława Odonica dla cystersów z Pforty, którzy mieli ustanowić opactwo w Wieleniu w kasztelanii przemęckiej. Ksiażę przydzielił cystersom jako uposażenie klasztoru liczne dobra, a w tym m. in. Radomierz wraz z Górskiem i Osłoninem. Ostatecznie jednak fundacja ta nie została zrealizowana.

W 1278 książęta wielkopolscy Bolesław Pobożny oraz Przemysł II wspólnie oznajmili, że wojewoda Beniamin nadał opactwu cystersów w Paradyżu, w celu założenia nowego klasztoru, liczne wsie, w tym m. in. Osłonin. W 1288 książę Przemysł II przysądził Osłonin klasztorowi w Wieleniu. W 1370 król polski Kazimierz Wielki zatwierdził klasztorowi w Wieleniu posiadane przywileje i dobra, m. in. Osłonin. W 1533 król polski Zygmunt I Stary zatwierdził opactwu Cystersów w Przemęcie posiadane przywileje i dobra, m. in. Osłonin.

W 1379 imiennie odnotowany został w dokumencie opata wieleńskiego miejscowy sołtys Oćmik, który był świadkiem sądowym. W 1411 Jędrzych wójt w Przemęcie sprzedał swe wójtostwo Oćmikowi z Osłonina jako swemu bratu za 87 grzywien. W 1401 wieś Osłonin zapłaciło karę finansową z powodu nie stawienia się na zebranie opolne odbywające się w Wilkowie Polskim w celu rozgraniczenia okolicznych terenów. W 1411 imiennie odnotowano Jakuba Wojszewicza pochodzącego z Osłonina, który został mieszczaninem w Przemęcie, które wówczas było miastem.

Miejscowość odnotowały historyczne rejestry podatkowe. W 1530 odnotowano pobór podatków od jednego łana oraz 3 kwart roli. W 1563 pobrano je od 4 łanów, karczmy dorocznej oraz od jednej komornicy. W 1565 miał miejsce pobor podatkowy od 2,5 łana, jednego łana sołeckiego, karczmy dorocznej, 3 zagrodników z rolami, młyna zbożowego o dwóch kołach wodnych. W 1571 pobrano podatki od 3 łanów, jednego łana sołeckiego oraz od karczmy dorocznej. W 1581 od 5 łanów kmiecych oraz od sołtysa, dwóch zagrodników oraz 3 komorników.

Wieś duchowna Osłonino, własność opata cystersów w Przemęcie pod koniec XVI wieku leżała w powiecie kościańskim województwa poznańskiego w Rzeczypospolitej Obojga Narodów.

Wskutek II rozbioru Polski w 1793 wieś przeszła pod władanie Prus i jak cała Wielkopolska znalazła się w zaborze pruskim. W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) miejscowość wzmiankowana jako Osłonina należała do wsi większych w ówczesnym powiecie babimojskim rejencji poznańskiej. Osłonina należała do kaszczorskiego okręgu policyjnego tego powiatu i stanowiła część majątku Kaszczor, który należał wówczas do rządu Królestwa Prus w Berlinie. Według spisu urzędowego z 1837 roku Osłonina liczyła 155 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 19 dymów (domostw).

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa leszczyńskiego.

Wieś liczy ponad 300 stałych mieszkańców i położona jest nad jeziorami Osłonińskim i Wieleńskim, na terenie Przemęckiego Parku Krajobrazowego. Jest ośrodkiem letniego wypoczynku.

Zobacz też

• Osłonino

Bibliografia

• A. Gąsiorowski: Słownik historyczno-geograficzny województwa poznańskiego w średniowieczu, cz. III (L – Q), hasło „Osłonin”. Poznań: Wydawnictwo PTPN, 1995, s. 477–478.

Linki zewnętrzne

• Osłonin w „Słowniku historyczno-geograficznym województwa poznańskiego w średniowieczu”