Starkowo (województwo wielkopolskie)
51°58′38″N 16°18′37″E/51,977222 16,310278
| wieś | |
 Mini-ZOO w Starkowie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności |
471 |
| Strefa numeracyjna |
65 |
| Kod pocztowy |
64-234[2] |
| Tablice rejestracyjne |
PWL |
| SIMC |
0375668 |
Położenie na mapie gminy Przemęt  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu wolsztyńskiego  | |
| 51°58′38″N 16°18′37″E/51,977222 16,310278[1]
| |
Starkowo – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie wolsztyńskim, w gminie Przemęt.
Wieś liczy 471 mieszkańców[3] utrzymujących się głównie z rolnictwa i turystyki.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Miejscowość pierwotnie związana była z Wielkopolską. Ma metrykę średniowieczną i istnieje co najmniej od początku XIV wieku. Wymieniona w dokumencie zapisanym po łacinie z 1301 pod nazwą Starkowo, 1305 Starchow, 1358 Starcowo, 1370 błędnie Stachow, 1401 Starkowo[4].
Okolice miejscowości były jednak zasiedlone wcześniej niż odnotowują to archiwalne historyczne dokumenty. Archeolodzy odnaleźli w okolicy skarb srebrny ukryty w XI wieku[4].
Wieś początkowo należała do opola przemęckiego, reliktu wspólnoty rodowo-terytorialnej, która w średniowieczu stała się podokręgiem kasztelanii. W 1310 książę głogowski i wielkopolski Henryk III głogowski ustanowił w Poniecu dystrykt prowincjonalny, w którego granicach znalazło się m.in. Starkowo. W 1417 odnotowano wieś jako należącą do opola z siedzibą w Przemęcie. W 1530 miejscowość należała do powiatu kościańskiego Korony Królestwa Polskiego. Od 1426 była siedzibą własnej parafii. W 1510 należała do parafii św. Piotra w Przemęcie, a w 1619 do parafii św. Andrzeja w Przemęcie[4].
Miejscowość początkowo była własnością rycerską, a później duchowną należącą do kleru. Pierwsze informacje o wsi pochodzą z 1266. Wtedy została oddana przez ród Detlebów herbu Junosza benedyktynom z Lubina. Ci sprzedali wieś rycerzowi Wujko a ten w 1304 oddał wieś cystersom. Ci władali wsią przez pięć wieków.
Wieś duchowna, własność opata cystersów w Przemęcie pod koniec XVI wieku leżała w powiecie kościańskim województwa poznańskiego w Rzeczypospolitej Obojga Narodów[5].
W wyniku II rozbioru Rzeczypospolitej w 1793, miejscowość przeszła w posiadanie Prus i jak cała Wielkopolska znalazła się w zaborze pruskim. W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) miejscowość wzmiankowana jako Starkowo należała do wsi mniejszych w ówczesnym powiecie babimojskim rejencji poznańskiej[6]. Starkowo należało do kaszczorskiego okręgu policyjnego tego powiatu i stanowiło część majątku Kaszczor, który należał wówczas do rządu Królestwa Prus w Berlinie[6]. Według spisu urzędowego z 1837 roku Starkowo liczyło 215 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 27 dymów (domostw)[6].
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie leszczyńskim.
We wsi można zobaczyć:
- murowaną kapliczkę z XIX wieku
- kościół św. Wawrzyńca wybudowany 1978 - 1981
- drewniany wiatrak koźlak z XVIII wieku
-
Drewniany wiatrak koźlak -
Kościół św. Wawrzyńca
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 129480
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1217 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Dane statystyczne. przemet.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-05-02)]. w serwisie gm. Przemęt (stan na 31.12.2013)
- ↑ a b c Jurek 2003 ↓, s. 644.
- ↑ Atlas historyczny Polski. Wielkopolska w drugiej połowie XVI wieku. Część II. Komentarz. Indeksy, Warszawa 2017, s. 247.
- ↑ a b c Leon Plater: Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Ksie̜stwa Poznańskiego. Lipsk: Ksie̜garnia Zagraniczna (Librairie Étrangère), 1846, s. 191.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Tomasz Jurek: Słownik historyczno-geograficzny województwa poznańskiego w średniowieczu, cz. IV (R – S), zesz. 2, hasło „Starkowo”. Poznań: Wydawnictwo PTPN, 2003, s. 644.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
| Wsie | |
|---|---|
| Osady | |
| Osady leśne | |
| Integralne części wsi |
|
| Nieistniejące osady |
