Witold Maliszewski (kompozytor)
| |
| Data i miejsce urodzenia |
20 sierpnia 1873 |
|---|---|
| Pochodzenie | |
| Data i miejsce śmierci |
18 lipca 1939 |
| Instrumenty | |
| Gatunki | |
| Zawód | |
| Odznaczenia | |
| |
Witold Maliszewski, ros. Ви́тольд Малише́вский (ur. 20 sierpnia 1873 w Mohylowie na Podolu, zm. 18 lipca 1939 w Zalesiu pod Warszawą) – polski kompozytor, dyrygent i pedagog.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w rodzinie Józefa, urzędnika, i Leoni z Kryńskich. Ukończył gimnazjum i szkołę muzyczną przy Cesarskim Towarzystwie Muzycznym w Tyflisie. Po maturze w 1891 wyjechał do Petersburga, gdzie studiował matematykę na uniwersytecie (1891–1892) i medycynę w Wojskowej Akademii Medycznej (1892–1897). Podjął też studia muzyczne w Konserwatorium Petersburskim w latach 1898–1902 u Auguste'a Bernharda (teoria) i Nikołaja Rimskiego-Korsakowa (kompozycja).
Był założycielem, wykładowcą (1908–1921) i dyrektorem (1913–1921) Konserwatorium w Odessie, które wykształciło wielu muzyków światowej klasy. Terror bolszewicki zmusił kompozytora do opuszczenia Odessy w 1921 r. i przyjazdu do Warszawy. Zasługi Maliszewskiego były w Związku Radzieckim przemilczane, a Konserwatorium Odeskie, którego był założycielem otrzymało imię nie swego twórcy, a śpiewaczki operowej Antoniny Nieżdanowej, która nie była w żaden sposób związana z tą instytucją[1].
W Warszawie Maliszewski był dyrektorem Państwowego Konserwatorium Muzycznego, przemianowanego na Wyższą Szkołę Muzyczną im. Fryderyka Chopina (1922–1927) oraz prezesem Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego (1925–1928)[2]. W roku 1927 Maliszewski pełnił funkcję przewodniczącego jury I Konkursu Chopinowskiego.
W latach 1927–1934 pełnił funkcję naczelnika wydziału muzyki w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego.
10 listopada 1933 „za zasługi na polu twórczości i pedagogiki muzycznej” został odznaczony przez Prezydenta RP Ignacego Mościckiego Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski[3]
Kompozytor zdobył II nagrodę na Międzynarodowym Konkursie Kompozytorskim im. F. Schuberta w Genewie w 1928 r. za dokończenie Symfonii VIII Franza Schuberta.
U Maliszewskiego pobierali nauki: Witold Lutosławski, Feliks Łabuński, Bolesław Woytowicz, Feliks Rybicki, Mykoła Wiliński i inni.
Od 1901 był mężem Natali z Makarewiczów (1882–1974). Mieli trzy córki: Helenę, Marię Magdalenę i Walerię. Maria Magdalena Halfter (1907–1984), była śpiewaczką, pedagogiem.
Zmarł w lipcu 1939 w Zalesiu, spoczywa obok żony na cmentarzu parafialnym w Piasecznie[4][5].
Dzieła (wybór)[edytuj | edytuj kod]
Twórczość: 4 symfonie, 3 kwartety smyczkowe, balety Boruta i Syrena, Requiem (1930), Missa Pontificalis (1930), Koncert b-moll na fortepian i orkiestrę (1938), Kwintet smyczkowy d-moll oraz Wielka kantata biblijna.
Utwory sceniczne[edytuj | edytuj kod]
- Boruta, Balet
- Syrena (La Sirene), opera-balet w 4 aktach, op. 24; libretto Ludomira Michała Rogowskiego
Utwory orkiestrowe[edytuj | edytuj kod]
- I Symfonia g-moll op. 8
- Uwertura radosna (Ouverture Joyeuse; Ouverture Fröhliche) D-dur op. 11
- II Symfonia A-dur op. 12 (1903)
- III Symfonia nr 3 c-moll op. 14
- IV Symfonia in D major (1925)
Utwory na instrument solowy z orkiestrą[edytuj | edytuj kod]
- Fantazja koncertująca Kujawska na fortepian i orkiestrę (1928)
- Koncert b-moll na fortepian i orkiestrę op. 29 (1938)
Utwory kameralne[edytuj | edytuj kod]
- Sonata na skrzypce i fortepian op. 1
- I Kwartet smyczkowy F-dur op. 2
- Kwintet d-moll na 2 skrzypiec, altówkę i 2 wiolonczele op. 3
- II Kwartet smyczkowy C-dur op. 6
- III Kwartet smyczkowy Es-dur op. 15
Chóralne[edytuj | edytuj kod]
- Requiem (1930)
- Missa Pontificalis (1930)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ I. Maliszewskij: Jubilej Odiesskoj konsierwatorii w siemiejnom razriezie. Izwiestnoje muzykalnoje zawiedienije otmietiło swoje 90-letije i 130-letije jego pierwogo riektora. 2003-12-26. [dostęp 2013-02-08]. (ros.).
- ↑ Fryderyk Chopin University of Music
- ↑ M.P. z 1933 r. nr 259, poz. 277
- ↑ Ś. p. Witold Maliszewski. „Gazeta Lwowska”, s. 1, Nr 163 z 22 lipca 1939.
- ↑ Tomasz Wojciuk, Chcą odnowić nagrobek znanego kompozytora i jego córki. Każdy z nas może pomóc [online], PiasecznoNEWS, 16 grudnia 2022 [dostęp 2023-10-19] (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Wrocki E., W. Maliszewski, Warszawa, 1932.
- Nazarenko V., Ukrainian page of Maestro Maliszewski, "Day" ("Dzień") Newspaper, 2010
- Nazarenko, VI, Vilinsky, Yu. S., Volosatykh, O. Yu. Witold Maliszewski w muzycznym życiu Ukrainy i Polski,. Chasopys z Narodowej Akademii Muzycznej Ukrainy im. Czajkowskiego. - 2019. - № 2.s. 20-48. [1]
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Witold Maliszewski, [w:] Twórcy [online], Culture.pl [dostęp 2024-03-21].
- Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina, Witold Maliszewski, 1927
- Witold Maliszewski (1873-1939) : Joyful Overture (c. 1902)
- Witold Maliszewski - piano concerto Op.27
- Maliszewski - Symphony No. 1 (1902)
- Witold Maliszewski (kompozytor) – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
- Utwory Witolda Maliszewskiego w bibliotece Polona
- Absolwenci Konserwatorium Petersburskiego
- Kompozytorzy XX wieku
- Ludzie urodzeni w Mohylowie Podolskim
- Ludzie związani z Odessą
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Polscy dyrygenci
- Polscy jurorzy Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina
- Polscy kompozytorzy muzyki poważnej
- Polscy pedagodzy
- Przewodniczący jury Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina
- Urodzeni w 1873
- Urzędnicy Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego
- Wykładowcy Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina
- Zmarli w 1939