Przejdź do zawartości

Palec ręki

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Palec ręki
Ilustracja
Budowa palca człowieka
Ilustracja
Zdjęcie rentgenowskie ludzkiej ręki

Palec ręki – u człowieka i innych zwierząt zakończenie ręki zwieńczone pazurami, paznokciami, kopytami itp. Liczba palców ręki może wynosić od jednego (np. u konia) do pięciu (naczelne).

W rozumieniu potocznym palce stanowią tylko przystosowane do chwytania zakończenia rąk gatunków naczelnych.

Człowiek posiada pięć palców, wyjątek stanowią osoby z polidaktylią czy syndaktylią.

Nazwy palców

[edytuj | edytuj kod]

Etymologia

[edytuj | edytuj kod]

Pierwotnie nazwa palec w języku polskim odnosiła się do kciuka (stąd zgrubienie paluch i powiedzenie: Sam jak palec). Zaś pozostałe palce określane były formą pochodną z prasłowiańskiego *prst[1], świadectwa tego zachowały się w innych językach słowiańskich, por. cz. prst, chorw. prst oraz bałtyckich lit. pirštas. Pozostałością nazwy *prst w polskim są takie słowa jak pierścień, naparstek[1].

Zmiana nazwy nastąpiła pod wpływem religii chrześcijańskiej. Paluch jest bowiem palcem używanym w trakcie obrzędu chrztu do kreślenia znaku krzyża na czole, stąd powstały dawne formy krzciuk skrócone do współczesnej kciuk.[2]

Zdjęcie Nazwa polska Nazwa łacińska
Kciuk Pollex, digitus primus, digitus I
Palec wskazujący Index, Digitus secundus, digitus II
Palec środkowy Digitus medius, digitus tertius, digitus III
palec serdeczny Digitus annularis, digitus quartus, digitus IV
Palec mały Digitus minimus manus, digitus quintus, digitus V

Budowa palców

[edytuj | edytuj kod]

U człowieka

[edytuj | edytuj kod]

Kościec kciuka człowieka składa się z dwóch paliczków. Na pozostałe palce ręki składają się po trzy paliczki.

Rodzaje paliczków:

  • paliczek bliższy (phalanx proximalis)
  • paliczek środkowy (phalanx media)
  • paliczek dalszy (phalanx distalis)

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b dr Maciej Malinowski: Zostaniesz kiedyś sam jak palec. Obcy język polski, 2002-07-17. [dostęp 2020-10-06]. (pol.).
  2. Wiesław Boryś: Słownik etymologiczny języka polskiego. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2005. ISBN 83-08-03648-1.