Przejdź do zawartości

Herbata zielona: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Louve (dyskusja | edycje)
mNie podano opisu zmian
Linia 357: Linia 357:
}}</ref>.}}
}}</ref>.}}


Według ''Case Western Reserve University School of Medicine'' w studium opublikowanym w dniu 13 kwietnia 2005 roku w "Proceedings of the National Academy of Sciences" {{Cytat|przeciwutleniacze w zielonej herbacie mogą zapobiegać [[artretyzm]]owi reumatologicznemu i łagodzić jego objawy.}} W badaniu<ref>[http://www.pnas.org/content/96/8/4524.abstract Prevention of collagen-induced arthritis in mice by a polyphenolic fraction from green tea (en)]</ref> przebadano efekt zielonej herbaty na wywołany kolagenem artretyzm<ref>[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15064442 Collagen-induced arthritis as a model for rheumatoid arthritis (en)]</ref><ref>[http://www.nature.com/nprot/journal/v2/n5/abs/nprot.2007.173.html Collagen-induced arthritis (en)]</ref> u myszy, który jest podobny do artretyzmu u ludzi. W każdej z trzech grup studyjnych u myszy, które były karmione polifenolami z zielonej herbaty rzadziej dochodziło do przypadków artretyzmu. Z 18 myszy, które otrzymywały zieloną herbatę, tylko u ośmiu (44%) doszło do rozwinięcia artretyzmu. Wśród 18 myszy, którym nie podawano zielonej herbaty, u wszystkich osobników oprócz jednego (94%) doszło do rozwoju artretyzmu. W dodatku, badacze zauważyli, że u ośmiu myszy z artretyzmem, które dostawały polifenole z zielonej herbaty, wykształciły się mniej ostre formy artretyzmu.
Według ''Case Western Reserve University School of Medicine'' w studium opublikowanym w dniu 13 kwietnia 2005 roku w "Proceedings of the National Academy of Sciences" {{Cytat|przeciwutleniacze w zielonej herbacie mogą zapobiegać [[artretyzm]]owi reumatologicznemu i łagodzić jego objawy.}} W badaniu<ref name = williasms>{{Cytuj pismo | autor=Williams RO | tytuł=Collagen-induced arthritis as a model for rheumatoid arthritis. | rok=2004 | czasopismo=Methods in molecular medicine | doi=10.1385/1-59259-771-8:207 | wydanie=98 | numer= | miesiąc= | pmid= 15064442 | strony=207–16}}</ref> przebadano efekt zielonej herbaty na wywołany kolagenem artretyzm<ref name = williasms/><ref>[http://www.nature.com/nprot/journal/v2/n5/abs/nprot.2007.173.html Collagen-induced arthritis (en)]</ref> u myszy, który jest podobny do artretyzmu u ludzi. W każdej z trzech grup studyjnych u myszy, które były karmione polifenolami z zielonej herbaty rzadziej dochodziło do przypadków artretyzmu. Z 18 myszy, które otrzymywały zieloną herbatę, tylko u ośmiu (44%) doszło do rozwinięcia artretyzmu. Wśród 18 myszy, którym nie podawano zielonej herbaty, u wszystkich osobników oprócz jednego (94%) doszło do rozwoju artretyzmu. W dodatku, badacze zauważyli, że u ośmiu myszy z artretyzmem, które dostawały polifenole z zielonej herbaty, wykształciły się mniej ostre formy artretyzmu.


Niemieckie badanie wykazało, że ekstrakt zielonej herbaty i gorąca woda (filtrowana) zaaplikowana zewnętrznie na skórę przez 10 minut trzy razy dziennie mogłyby pomóc ludziom, którzy mają skórę zniszczoną przez zastosowanie [[radioterapia|terapii napromieniowującej]]<ref>{{cytuj stronę
Niemieckie badanie wykazało, że ekstrakt zielonej herbaty i gorąca woda (filtrowana) zaaplikowana zewnętrznie na skórę przez 10 minut trzy razy dziennie mogłyby pomóc ludziom, którzy mają skórę zniszczoną przez zastosowanie [[radioterapia|terapii napromieniowującej]]<ref>{{cytuj stronę

Wersja z 12:40, 19 sty 2009

Zielona herbata – napój przyrządzany wyłącznie z liści herbaty chińskiej (Camellia sinensis), które poddane zostały jedynie minimalnej oksydacji w czasie przetwarzania. Zielona herbata pochodzi z Chin i jest łączona z wieloma kulturami w Azji: od Japonii po Środkowy Wschód.

Napar z zielonej herbaty

W ostatnich czasach zielona herbata rozprzestrzeniła się na Zachodzie, gdzie tradycyjnym rodzajem herbaty jest herbata czarna. W krajach, gdzie uprawia się zieloną herbatę istnieje wiele jej odmian. Te odmiany różnią się od siebie, biorąc pod uwagę warunki ich uprawy, sposób przetwarzania i porę zbiorów.

W kilku ostatnich dziesięcioleciach zielona herbata przechodziła wiele testów medycznych, których celem było ustalenie tego, czy rzeczywiście, jak się powszechnie sądzi, ma ona właściwości zdrowotne, a szczególnie przypisywane jej wpływy na zmniejszenie ryzyka zachorowania na choroby serca oraz na niektóre odmiany raka[1]. Sądzi się także, że spożywanie zielonej herbaty pomaga w kontrolowaniu wagi ciała.

Chińskie zielone herbaty

Prowincja Zhejiang

Jest to obszar w którym zbiera się najsłynniejszą z zielonych herbat, herbatę Xi Hu Longjing a także inne herbaty zielone o wysokiej jakości.

nazwana od świątyni z prowincji Zhejiang
  • Herbata Long Ding
zwana z chińskiego Smoczą Górą
  • Herbata Hua Ding
pochodzi z okręgu Tiantai, nazwana od szczytu w paśmie górskim Tiantai
  • Herbata Qing Ding
popularna herbata zwana również "zchuchá", pochodzi z prowincji Zhejiang, ale obecnie uprawia się ją również w innych prowincjach Chin

Prowincja Jiangsu

  • Herbata Bi Luo Chun
zwana z chińskiego "Zielone ślimacze źródło"
  • Herbata Rain Flower
Herbata z Nankinu
  • Herbata Shui Xi Cui Bo

Prowincja Hubei

  • Herbata Yu Lu

Prowincja Henan

Chińska zielona herbata Mao Jian
  • Herbata Mao Jian
słynna chińska herbata zwana z chińskiego "zielonym koniuszkiem"

Prowincja Jiangxi

  • Herbata Chun Mee
z chińskiego nazwa ta znaczy "drogocenne rzęsy", herbata ta obecnie uprawiana jest też w innych prowincjach
  • Herbata Gou Gu Nao
herbata dobrze znana w Chinach, otrzymała wiele międzynarodowych nagród
  • Herbata Yun Wu
nazwa ta po chińsku oznacza "Chmura i Mgła"

Prowincja Anhui

  • Herbata da Fang
uprawiana na górze Huang Shan, zwana z chińskiego "Wielkim Placem"
  • Herbata Huang Shan Mao Feng
słynna chińska herbata z góry Huang Shan
  • Herbata Liu An Guapian
słynna chińska herbata znana również jako "Nasiono Melona"
  • Herbata Hou Kui
znana również jako "Małpia herbata"
  • Herbata Tun Lu
herbata z dystryktu Tunxi
  • Herbata Huo Qing
herbata nazywana w Chinach również "Płomienną Zielenią"
  • Hyson
średniej jakości, wcześnie zbierana herbata występująca w wielu prowincjach Chin

Japońskie zielone herbaty

Zielona herbata Bancha
Zielona herbata Kukicha
Japońska zielona herbata Tamaryokucha
Cejlońska zielona herbataOrange Pekoe

Zielona herbata (ryokucha) jest powszechna w Japonii i dlatego zwana jest tam po prostu herbatą, a nawet "japońską herbatą", choć po raz pierwszy była używana w Chinach w czasie dynastii Song. Została sprowadzona do Japonii przez japońskiego buddyjskiego mnicha Myōan Eisai, który sprowadził do Japonii także buddaistyczną szkołę Zen-Rinzai. Najlepsza japońska herbata pochodzi z regionów Yame i Uji. 40% japońskich liści zielonej herbaty pochodzi z prefektury Shizuoka.

Bancha (zwykła herbata)
Sencha pochodzi z 4. lub 5. zbioru herbaty między latem a zimą. Aki Bancha (jesienna Bancha) nie jest robiona z całych liści, ale jedynie z przycinanych, niepotrzebnych gałązek owocu herbaty.
Genmaicha (herbata brązowo-ryżowa)
Bancha (czasami Sencha) i przyprawa prażony genmai (brązowy ryż). Często jest mieszana z odmianą Matcha' by uzyskać lepszy kolor.
Gyokuro (jadeitowy napar)
Najlepszej jakości japońska herbata uprawiana w specjalny sposób. Nazwa Gyokuro pochodzi od bladego koloru herbacianego naparu. Liście są uprawiane w cieniu przed ich zbiorem, co zmienia ich smak. Gyokuro ma wysoką zawartość kofeiny[2], ale znacząca zawartość w niej L-Theaniny spowalnia proces asymilacji kofeiny w organizmie, tak że wchłaniana jest jedynie jej niewielka dawka.
Hojicha (prażona herbata)
Herbata prażona nad węglem drzewnym.
Kabusecha (nakryta herbata)
Kabusecha to herbata sencha, której liście przed zbiorem rosły w cieniu, choć nie tak długo jak Gyokuro. Ma bardziej delikatny smak niż Sencha.
Kamairicha (herbata prażona z patelni)

Kamairicha jest to herbata prażona na patelni, która nie przechodzi tradycyjnego w Japonii procesu naparowywania i nie ma charakterystycznego dla większości japońskich herbat gorzkiego smaku.

Kukicha (herbata z łodygi)
Herbata zebrana poprzez zerwanie pączka i 3 liści herbaty.
Karigane
Herbata będąca mieszanką Sencha i Gyokuro.
Matcha (starta herbata)
Zbierana i uprawiana w podobny sposób jak Gyokuro. Używana w japońskiej ceremonii picia herbaty. Matcha to także popularny smak lodów oraz innych słodyczy w Japonii.
Mecha (herbata pąków i końcówek)
Herbata pochodzi z wczesnych zbiorów pąków i końcówek liści herbaty. Zbierana wiosną jako zwinięte liście, które w rankingu jakości herbaty sytuują się pomiędzy Gyokuro i Sencha.
Mugicha (prażona herbata jęczmienna)
Pita w Japonii głównie latem jako napój chłodzący.
Sencha (gotowana herbata)
Pierwszy i drugi zbiór liści herbaty, które w czasie wzrostu są poddane promieniom słonecznym.
Tamaryokucha
Herbata, która ma pikantny smak przypominający jagody oraz długi posmak migdałów. Ma także głęboki aromat z nutą cytrusów, jagód i trawy.

Inne zielone herbaty

  • Zielona herbata cejlońska
  • Kahwah

Zaparzanie

Zaparzanie herbaty z zielonych liści

Do przygotowania filiżanki napoju wystarczy jedna mała łyżeczka zielonej herbaty. W przypadku herbat o wysokiej jakości, jak Gyokuro, można użyć więcej listków. Temperatura parzenia waha się w zależności od rodzaju zielonej herbaty, ale najczęściej jest to między 80°C a 90°C, a czas parzenia powinien wynosić od 2 do 3 minut. Najniższa temperatura zaparzania nie powinna być niższa niż 60°C do 65°C, a najkrótszy czas parzenia nie powinien być krótszy niż 30 sekund. Generalnie, im lepsza jakość liści tym krótszy czas zaparzania. Zaparzanie zbyt gorącą wodą lub zbyt długie parzenie będzie skutkowało gorzkim smakiem. Liście wysokiej jakości można parzyć 2 lub 3 krotnie.

Kofeina

Zielone herbaty zawierają około 1/3 zawartości kofeiny w porównaniu do kawy o podobnej objętości[3].

Oprócz kofeiny zawierają też teobrominę, która jest związkiem słabszym od kofeiny oraz teofilinę, która jest od kofeiny mocniejsza.

Potencjalny wpływ zielonej herbaty na zdrowie

Spożywanie zielonej herbaty ma według licznych źródeł wiele korzystnych dla zdrowia efektów. Zostało wykazane, że powoduje efekt spalania ludzkiego tłuszczu podczas spoczynku oraz zapobiega otyłości, poprawia także wrażliwość na insulinę u myszy. W czasie badań przeprowadzonych przez Uniwersytet w Birmingham wykazano, że przeciętny poziom spalania tłuszczu po zażyciu ekstraktu zielonej herbaty był o 17% większy niż po zażyciu placebo[4]. Także proporcja energii ze spalania tłuszczu do całkowitej energii wytwarzanej przez organizm była po zażyciu ekstraktu większa o podobny procent. To sugeruje, że spożycie ekstraktu zielonej herbaty nie tylko zwiększa spalanie tłuszczu podczas średnio intensywnych ćwiczeń, ale również poprawia wrażliwość na insulinę i tolerancję glukozy u zdrowych młodych mężczyzn.

Historia

Zieloną herbatę zaczęto spożywać w Chinach, ok. 4000 lat temu[5]. Była ona używana jako tradycyjne lekarstwo w Chinach, Japonii, Indiach i Tajlandii. Stosowana przy większości dolegliwości a także przy tamowaniu krwawienia, kontroli temperatury ciała oraz wspomaganiu trawienia.

W roku 1191 mnich buddyjski Eisai napisał "Księgę Herbaty" (Kissa Yojoki), w której opisał jak picie zielonej herbaty może mieć pozytywny efekt na 5 najważniejszych ludzkich organów, zwłaszcza na serce. Napisał, że picie zielonej herbaty wspomaga gaszenie pragnienia i usuwanie efektów picia alkoholu; działa stymulacyjnie; pomaga przy problemach trawiennych oraz w leczeniu choroby beri-beri; zapobiega zmęczeniu; działa moczopędnie.

W części pierwszej opisał kształt liścia i pąków herbaty oraz jak należy przetwarzać liście herbaty oraz uprawiać ją. W części drugiej księga zajmuje się tym jak stosować zieloną herbatę przy poszczególnych dolegliwościach.

Nieudowodnione teorie

Zielona herbata w powszechnej opinii ma wiele dobrych dla zdrowia efektów, wiele z nich jednak nie zostało potwierdzonych przez naukę. Poniżej wymieniono najważniejsze potoczne opinie dotyczące wpływu zielonej herbaty na zdrowie:

  • powstrzymywanie niektórych neurodegeneracyjnych chorób takich jak choroba Alzheimera oraz choroba Parkinsona
  • zapobieganie niektórym rodzajom raka[6]
  • leczenie stwardnienia rozsianego[potrzebny przypis]
  • zapobieganie degeneracji komórek i błon międzykomórkowych przez neutralizację rozprzestrzeniania się wolnych rodników, który to proces ma miejsce podczas utleniania
  • redukcja poziomu "złego" cholesterolu w organizmie poprzez obniżenie produkcji trójglicerydów i zwiększenie poziomu "dobrego" cholesterolu
  • podwyższenie poziomu noradrenaliny wpływającej na przyspieszenie metabolizmu (Joy Bauer – nowojorski dietetyk)
  • japońscy naukowcy twierdzą, że dzięki piciu 5 filiżanek zielonej herbaty dziennie spala się 7-80 dodatkowych kalorii, zaś doktor Nicholas Perricone, samozwańczy specjalista od opóźniania starzenia, twierdzi, że można "zrzucić" 4,5 kg w ciągu 6 tygodni pijąc zamiast kawy zieloną herbatę

Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (United States Food and Drug Administration)

W artykule Herbata: historia zbiegów okoliczności[7] z marca 1996 roku zajęto się potencjalnymi korzystnymi skutkami picia zielonej herbaty. Do tamtego okresu FDA nie dokonała żadnych ocen dotyczących potencjalnych korzystnych efektów picia zielonej herbaty. Od tamtego czasu FDA oddaliła 2 wnioski firm starających się o umieszczenie na opakowaniach informacji o dobroczynnych skutkach picia zielonej herbaty[8].

30 czerwca 2005 roku w odpowiedzi na petycję nazwaną Zielona herbata i zmniejszone ryzyko raka FDA stwierdziła:

FDA stwierdza, że nie ma wiarygodnych dowodów, aby poprzeć teorię, że spożywanie zielonej herbaty łączy się z obniżonym ryzykiem zachorowania na raka przewodu pokarmowego, płuc, jelit, przełyku, trzustki i jajników, więc FDA oddala te wnioski. Jednakże FDA stwierdza, że istnieją bardzo ograniczone dowody na to, że zielona herbata ma pozytywny wpływ na leczenie raka piersi i raka prostaty[9].

9 maja 2006 roku FDA stwierdziła, że nie istnieją wiarygodne dowody na to, że można połączyć picie zielonej herbaty ze zmniejszeniem ryzyka zachorowania na choroby układu krążenia[10].

Jednakże 31 października 2006 roku FDA zaaprobowała do użytku maść bazującą na zielonej herbacie (nazwa handlowa Veregen®[11][12])[13] i dodała do listy produktów farmaceutycznych na receptę (ang. Prescription Drug Product List)[14].

Badania naukowe

Według badań przedstawionych na VI Międzynarodowej Konferencji dotyczącej nowości w zapobieganiu rakowi (ang. Sixth International Conference on Frontiers in Cancer Prevention) sponsorowanej przez Amerykańskie Stowarzyszenie Badań nad Rakiem (ang. American Association for Cancer Research), standardowy polifenol zawarty w zielonej herbacie ogranicza wzrost raka jelita grubego u myszy, które poddano wpływowi substancji powodujących raka.

Nasze odkrycia pokazują, że szczury będące na diecie zawierającej polifenol E mają 2 razy mniejsze ryzyko zachorowania na raka jelita grubego

powiedział Dr. Hang Xiao ze szkoły Ernest Mario School of Pharmacy przy uniwersytecie Rutgers w USA.

Studium z 2006 roku opublikowane w "Journal of the American Medical Association" (Dziennik Amerykańskiego Towarzystwa Medycznego) dnia 13 września stwierdza, że:

Zielona herbata jest związana ze zmniejszeniem śmiertelności z powodu każdej przyczyny, a także z powodu chorób układu krążenia, ale nie jest związana ze zmniejszeniem śmiertelności z powodu raka.

W studium przeprowadzonym przez Tohoku University School of Public Policy w Japonii, od 1994 zbadano 40.530 dorosłych Japończyków w wieku od 40 do 79 lat, którzy nie mieli nigdy zawału serca, chorób serca ani raka. W czasie studium badano wszystkich uczestników przez 11 lat na okoliczności śmierci z dowolnej przyczyny i przez 7 lat na okoliczność śmierci z określonej przyczyny. Uczestnicy, którzy codziennie pili co najmniej 5 filiżanek zielonej herbaty mieli o 16% mniejsze ryzyko śmierci z dowolnej przyczyny i o 26% mniejsze ryzyko śmierci z powodu choroby układu krążenia niż osoby, które piły mniej niż jedną filiżankę zielonej herbaty dziennie. W studium stwierdzono także

jeśli zielona herbata chroni ludzi przez chorobami układu krążenia oraz rakiem, to spodziewamy się, że spożywanie tego napoju znacznie pomogłoby w podwyższeniu długowieczności na całym świecie[15] [16].

Studium z lutego 2006 roku z American Journal of Clinical Nutrition stwierdziło:

Zwiększona konsumpcja zielonej herbaty jest związana z niższą częstotliwością występowania zaburzeń poznawczych u ludzi.

W maju 2006 badacze z Yale School of Medicine zabrali głos w sprawie artykułu, który podsumował ponad 100 studiów z zakresu wpływu zielonej herbaty na zdrowie. Wskazali oni na to, co nazwali "azjatyckim paradoksem", który odnosi się do tego, że w Azji jest generalnie mniej zachorowań na choroby serca i na raka, pomimo wysokiego udziału palaczy papierosów w społeczeństwach. Badacze teoretyzowali, że 1,2 litra zielonej herbaty codziennie, która jest często spożywana przez Azjatów daje organizmowi wysoką dawkę polifenoli i innych antyoksydantów. Te związki mogą działać na kilka sposobów w celu poprawienia zdrowia i funkcjonowania układu krążenia. Wskazali też na efekt przeciwzakrzepowy działania zielonej herbaty, który sprawia, że lekarze przestrzegają pacjentów, aby unikali picia zielonej herbaty przed zastosowaniem procedur medycznych, które wymagają kontrolowania procesu krzepnięcia krwi. Studium to ukazało się w Journal of the American College of Surgeons:

W szczególności zielona herbata może zapobiegać utlenianiu cholesterolu typu LDL, co z kolei może zmniejszyć zbieranie się osadu w żyłach[17][18]

W anonimowym, losowym badaniu z użyciem placebo, wykonanym przez Vanderbilt University Medical Center 240 zdrowych ludzi przyjmowało dziennie 375 mg ekstraktu z zielonej herbaty w formie kapsułki albo placebo. Po 12 tygodniach pacjenci z grupy przyjmującej ekstrakt mieli wyraźnie mniej cholesterolu LDL i całkowitego cholesterolu (odpowiednio 16,4% i 11,3%) w porównaniu do osób z grupy placebo. Autor wnioskuje, że ekstrakt zielonej herbaty może być użyty razem z innymi składnikami diety do obniżania poziomu "złego cholesterolu".

Studium opublikowane w styczniu 2005 w American Journal of Clinical Nutrition (Amerykański Dziennik Klinicznego Żywienia) wnioskuje, że

dzienna konsumpcja herbaty w określonych dawkach przez 12 tygodni zmniejszała poziom tłuszczu w ciele co sugeruje, że te związki mogą służyć do leczenia otyłości[19].

Według Case Western Reserve University School of Medicine w studium opublikowanym w dniu 13 kwietnia 2005 roku w "Proceedings of the National Academy of Sciences"

przeciwutleniacze w zielonej herbacie mogą zapobiegać artretyzmowi reumatologicznemu i łagodzić jego objawy.

W badaniu[20] przebadano efekt zielonej herbaty na wywołany kolagenem artretyzm[20][21] u myszy, który jest podobny do artretyzmu u ludzi. W każdej z trzech grup studyjnych u myszy, które były karmione polifenolami z zielonej herbaty rzadziej dochodziło do przypadków artretyzmu. Z 18 myszy, które otrzymywały zieloną herbatę, tylko u ośmiu (44%) doszło do rozwinięcia artretyzmu. Wśród 18 myszy, którym nie podawano zielonej herbaty, u wszystkich osobników oprócz jednego (94%) doszło do rozwoju artretyzmu. W dodatku, badacze zauważyli, że u ośmiu myszy z artretyzmem, które dostawały polifenole z zielonej herbaty, wykształciły się mniej ostre formy artretyzmu.

Niemieckie badanie wykazało, że ekstrakt zielonej herbaty i gorąca woda (filtrowana) zaaplikowana zewnętrznie na skórę przez 10 minut trzy razy dziennie mogłyby pomóc ludziom, którzy mają skórę zniszczoną przez zastosowanie terapii napromieniowującej[22].

Badanie opublikowane w grudniu 1999 w American Journal of Clinical Nutrition twierdzi, że

Zielona herbata ma termogeniczne właściwości i wspiera utlenianie tłuszczu poza wartość wytłumaczalną zawartością kofeiny. Ekstrakt zielonej herbaty może odgrywać rolę w kontroli składu ciała poprzez aktywację termogenezy lub utleniania tłuszczu lub obu[23].

W testach laboratoryjnych wykazano, że związek Epigallocatechin gallate występujący w zielonej herbacie zapobiega temu, by wirus HIV atakował komórki typu T. Jednakże nie wiadomo, czy ma to jakikolwiek wpływ na ludzi.

Dowody farmakologiczne i toksykologiczne wskazują też na to, że polifenole zielonej herbaty mogą powodować w pewnych stężeniach stres oksydacyjny oraz działać toksycznie na wątrobę. W związku z tym konsumenci powinni ostrożnie spożywać produkty przygotowane ze skoncentrowanego ekstraktu zielonej herbaty. Inne dowody zaprezentowane w artykule ostrzegają przed spożywaniem zielonej herbaty przez kobiety w ciąży.

  1. ScienceDaily: Green Tea’s Cancer-fighting Allure Becomes More Potent. 5 sierpnia 2003. [dostęp 17 stycznia 2009]. (ang.).
  2. www.mext.go.jp. [dostęp 17 stycznia 2009]. (ang.).
  3. Celestial Seasonings Caffeine Chart. [dostęp 17 stycznia 2009]. (ang.).
  4. Michelle C. Venables, Carl J. Hulston, Hannah R. Cox, Asker E. Jeukendrup. Green tea extract ingestion, fat oxidation, and glucose tolerance in healthy humans. „American Journal of Clinical Nutrition”, s. 778-784, Marzec 2008. [dostęp 17 stycznia 2009]. (ang.). 
  5. Mary Bellis: The History of Tea – Tea Bags and Makers. [dostęp 17 stycznia 2009]. (ang.).
  6. Maryam R. Sartippour, Richard Pietras, Diana C. Marquez-Garban, Hsiao-Wang Chen i inni. The combination of green tea and tamoxifen is effective against breast cancer. „Carcinogenesis”, s. 2424-2433, 2006. [dostęp 17 stycznia 2009]. (ang.). 
  7. Marian Segal: Tea: A Story of Serendipity. Marzec 1996. [dostęp 17 stycznia 2009]. (ang.).
  8. Medical Dictionary: Definicja "Qualified health claim". [dostęp 17 stycznia 2009]. (ang.).
  9. US FDA/CFSAN – Letter Responding to Health Claim Petition dated January 27, 2004: Green Tea and Reduced Risk of Cancer Health Claim (Docket number 2004Q-0083). [dostęp 17 stycznia 2009]. (ang.).
  10. US FDA/CFSAN – Qualified Health Claims: Letter of Denial – Green Tea and Reduced Risk of Cardiovascular Disease (Docket No. 2005Q-0297). [dostęp 17 stycznia 2009]. (ang.).
  11. Veregen® ointment
  12. Veregen - monografia FDA (en)
  13. CDER New Molecular Entity (NME) Drug and New Biologic Approvals in Calendar Year 2006. [dostęp 17 stycznia 2009]. (ang.).
  14. Prescription and Over-the-Counter Drug Product List: 10/2006. [dostęp 17 stycznia 2009]. (ang.).
  15. Shinichi Kuriyama, Taichi Shimazu, Kaori Ohmori, Nobutaka Kikuchi i inni. Green Tea Consumption and Mortality Due to Cardiovascular Disease, Cancer, and All Causes in Japan: The Ohsaki Study. „JAMA”, s. 1255-1265, 13 wrzesnia 2006. [dostęp 17 stycznia 2009]. (ang.). 
  16. Lindsey Tanner. Study unclear on green tea as a barrier to two big killers. „Denver Post”, 13 września 2006. [dostęp 17 stycznia 2009]. (ang.). 
  17. Green Tea and the “Asian Paradox”. [dostęp 17 stycznia 2009]. (ang.).
  18. Bauer E. Sumpio, Alfredo C. Cordova, David W. Berke-Schlessel, Feng Qin i inni. Green Tea, the “Asian Paradox,” and Cardiovascular Disease. „Journal of the American College of Surgeons”, s. 813-825, maj 2006. [dostęp 17 stycznia 2009]. (ang.). 
  19. Tomonori Nagao, Yumiko Komine, Satoko Soga, Shinichi Meguro i inni. Ingestion of a tea rich in catechins leads to a reduction in body fat and malondialdehyde-modified LDL in men. „American Journal of Clinical Nutrition”, s. 122-129, styczeń 2005. [dostęp 17 stycznia 2009]. (ang.). 
  20. a b Williams RO. Collagen-induced arthritis as a model for rheumatoid arthritis.. „Methods in molecular medicine”, s. 207–16, 2004. DOI: 10.1385/1-59259-771-8:207. PMID: 15064442. 
  21. Collagen-induced arthritis (en)
  22. Caitlin A. Johnson: Studies: Green Tea May Help Prolong Life, Senay: Research Also Shows Benefits For Skin, Few Drawbacks – CBS News. 4 grudnia 2006. [dostęp 17 stycznia 2009]. (ang.).
  23. Abdul G. Dulloo, Claudette Duret, Dorothée Rohrer, Lucien Girardier i inni. Efficacy of a green tea extract rich in catechin polyphenols and caffeine in increasing 24-h energy expenditure and fat oxidation in humans – Dulloo et al. 70 (6): 1040 -. „American Journal of Clinical Nutrition”, s. 1040-1045, grudzień 1999. [dostęp 17 stycznia 2009]. (ang.).