Łęg (gmina Osiek)

Łęg

wieś
Państwo	Polska
Województwo	świętokrzyskie
Powiat	staszowski
Gmina	Osiek
Sołectwo	Mikołajów
Wysokość	150,1 m n.p.m.
Liczba ludności (2009)	1
Strefa numeracyjna	15
Kod pocztowy	28-221
Tablice rejestracyjne	TSZ
SIMC	0802082
Położenie na mapie gminy Osiek Łęg
Położenie na mapie Polski Łęg
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego Łęg
Położenie na mapie powiatu staszowskiego Łęg
50°29′49″N 21°26′41″E

Łęg – wieś w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie staszowskim, w gminie Osiek.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa tarnobrzeskiego.

Decyzją wojewody tarnobrzeskiego z 1992 roku rozpoczęto proces wysiedlania okolicznych mieszkańców Mikołajowa celem eksploatacji siarki rodzimej na złożu Osiek. W kolejnych latach przesunięto swoje działania eksploatacyjne na tereny należące do sołectwa Łęg, a które sukcesywnie podawano działaniom wysiedleńczym (głównie ludności miejscowej, przyległej do owych włości). Ostatecznie ukończono ten proces w 2006 roku.

Od lat 90. XX wieku wieś niemodernizowana w infrastrukturę techniczną i społeczną (tj. wodociągi, kanalizację, nową szkołę itp.). Wyjątek stanowi fragment gminnej drogi dojazdowej ze Sworonia do Osieka przez Nakol i Lipnik. Tenże fragment leży przy samym wale wiślanym w granicach administracyjnych Łęgu, tj. nr 4233046.

Historia

Wieś wymieniana w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich pod koniec XIX wieku.

ŁĘG, wieś nad rzeką Wisłą, powiat sandomierski, gmina i parafia Osiek, od Sandomierza 32 wiorsty, gruntu mórg 22, domów 16, mieszkańców 102. Jest to przedmieście osady Osiek.

Bronisław Chlebowski, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego..., t. V..

Na podstawie ww. informacji z 1884 roku – Łęg, to wieś nad rzeką Wisłą w ówczesnym powiecie sandomierskim, w ówczesnej gminie i parafii Osiek. Leży w odległości 32 wiorst od Sandomierza. Ma 16 domów, 102 mieszkańców, 22 morgi gruntów. Jest to przedmieście osady miejskiej Osiek.

W 1886 roku parafia Osiek należy do dekanatu sandomierskiego i liczyła 3895 mieszkańców. Z kolei gmina Osiek, z urzędem we wsi Osieczko, miała 6070 mieszkańców i rozległości 17 916 mórg, w tym ziemi dworskiej 6525 mórg. Sądem okręgowym dla gminy był ówczesny III Sąd Okręgowy w Łoniowie; z kolei stacja pocztowa znajdowała się w Staszowie. W skład gminy wchodziły wówczas (jeszcze) następujące wioski: Bukowa, Długołęka, Dzięki, Lipnik, Łęg, Osieczko, Osiek, Pliskowola, Strzegom i Suchowola.

Współcześnie w ujęciu Piotra Barańskiego w jego książce Miasto i Gmina Osiek z 1999 roku.

W gminie. (...) Łęg.
Wieś wchodząca w skład sołectwa Mikołajów. Nazwa pochodzi od zalewanej łąki (Łęg, Łęka). Położona nad Wisłą w odległości około 200 metrów od nurtu, na wzniesieniu, które w czasie wylewów Wisły oblewane jest wodami rzeki.
Osadnictwo znane od XVIII wieku. Być może osada chroniła przeprawy przez Wisłę. Właśnie tu tutaj z dna Wisły wyłaniają się grube resztki słupów (być może mostu).
Wieś została współcześnie wykreślona z mapy. Zlikwidowana za sprawą budowy kopalni siarki w Osieku. Należała do gminy i parafii Osiek. W czasie wojny mieszkańcy współpracowali z partyzantami. Wegetują tutaj jeszcze dwie rodziny.

Piotr Barański, Miasto i Gmina Osiek.

W 1986 roku rozpoczęto budowę Kopalni Siarki Osiek w obrębie sołectw: Mikołajów – Trzcianka – Sworoń. W wyniku tych działań od roku 1992 do 2006, ostatecznie zakończono proces likwidacji sołectwa Łęg, gdyż owo sołectwo znajduje się w centrum owego trójkąta (w tzw. widłach zajętych pod działania eksploatacyjne kopalni).

Demografia

Współczesna struktura demograficzna wioski Łęg na podstawie danych z lat 1995-2009 według roczników GUS-u, z prezentacją danych z 2002 roku:

Tabela 1.1 Poziom populacji wioski w przedziałach wiekowych

Wyszczególnienie					J. m.	Populacja mieszkańców (w przedziałach wiekowych w 2002 roku)
						Ogółem	10-19	20-29	30-39	50-59	60-69
I.	Ogółem				os.	7	1	2	1	2	1
	–	odsetek			%	100	14,3	28,5	14,3	28,6	14,3
	1.	WEDŁUG PŁCI
		A.	Mężczyzn		os.	4	–	2	1	1	–
			–	odsetek	%	57,1	–	28,5	14,3	14,3	–
		B.	Kobiet		os.	3	1	–	–	1	1
			–	odsetek	%	42,9	14,3	–	–	14,3	14,3

Rysunek 1.1 Piramida populacji – struktura płci i wieku wioski

Tabela 1.2 Poziom populacji wioski w grupach wiekowych

Wyszczególnienie						J. m.	Populacja mieszkańców (w grupach wiekowych w 2002 roku)
							Ogółem	Mężczyzn	Kobiet
I.	Ogółem					os.	7	4	3
	–	odsetek				%	100	57,1	42,9
	1.	W wieku
		A.	Przedprodukcyjnym			os.	1	–	1
			–	odsetek		%	14,3	–	14,3
		B.	Produkcyjnym			os.	5	4	1
			–	odsetek		%	71,5	57,1	14,3
			a.	mobilnym		os.	3	3	–
				–	odsetek	%	42,8	42,8	–
			b.	niemobilnym		os.	2	1	1
				–	odsetek	%	28,6	14,3	14,3
		C.	Poprodukcyjnym			os.	1	–	1
			–	odsetek		%	14,3	–	14,3

Geografia

W XIX-wiecznym Łęgu umiejscowione było małe jeziorko Brzeźnica – znane nam z oryginalnego opisu Ludwika Wolskiego z 1851 roku.

Jeziora w Królestwie Polskiém. (...) Jeziora Gubernii Radomskiéj. (...) Powiat Sandomierski.
Wszystkie jeziora powiatu tego leżą nad samą rzeką Wisłą lub w niewielkiéj od niéj odległości.
(...) W gminie Osiek znajdujemy pięć jezior: dwa we wsi Osieczko, nazwane Białe i Skopaniec, we wsi Łęk nazwane Brzeźnica, w Osieku Bania, we wsi Długołęka Gaj.
(...) Jezioro Brzeźnica, położone na płaszczyźnie rozległéj, w miejscu otwartém, obszerne morg 1, głębokie stóp 16; grunta nadbrzeżne urodzajne, twarde. Od strony zachodniéj przepływają przez jezioro to dwa małe strumienie. Podziemnéj kommunikacyi i źródeł mineralnych nie ma. Woda czysta, słodka, bez żadnego odoru, po brzegach zarosła trzciną i innemi chwastami. W ryby nie obfituje, gdyż jak wyżéj powiedziano, są dwa odpływy wody, przez które ryby uchodzą. Spławy nie istnieją żadne.
(...) Z wyliczenia takowego wypada, że w gubernii radomskiéj jest w ogóle jezior 59, rozległość ich włók 15, morgów 27; w tym: w powiecie sandomierskim jezior 31, rozległość ich włók 11, morgów 7. Wszystko to są jeziora mniejszéj wielkości; największe z nich Kozłowy dół ma obszerności morgów 70, po nim idzie Krzcińskie – morgów 50, daléj Słoniawa i Przewłockie po morgów 30; inne coraz mniejsze.

Ludwik Wolski, Biblioteka Warszawska. Pismo poświęcone naukom, sztukom i przemysłowi, t. I.

Dawne części wsi – obiekty fizjograficzne

W latach 70. ubiegłego wieku przyporządkowano i opracowano spis lokalnych części integralnych dla Łęgu zawarty w tabeli 1.

Tabela 1. Wykaz urzędowych nazw miejscowych i obiektów fizjograficznych

Nazwa wsi – miasta	Nazwy części wsi – miasta	Nazwy obiektów fizjograficznych – charakter obiektu
I. Gromada OSIEK
Łęg	–	Bania – staw Brzeźnica – pole Kaczanówki – pole, łąka, pastwisko Łysa Górka – wzniesienie, pole Szpitalówka – pole U Jeziora – pole Wątek – pole, dolina Wolskie – pole Za Strugą – pole