7 Eskadra Działań Specjalnych

Edytuj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
7 Eskadra Działań Specjalnych
Ilustracja
oznaka rozpoznawcza 7 eds
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

2010

Rozformowanie

2023

Tradycje
Święto

24 maja[1]

Dowódcy
Pierwszy

ppłk pil. Grzegorz Wiatrak

Ostatni

ppłk pil. Piotr Kozłowski

Działania zbrojne
Polski Kontyngent Wojskowy w Iraku

Polski Kontyngent Wojskowy w Afganistanie

Polski Kontyngent Wojskowy w Czadzie

Organizacja
Dyslokacja

Powidz

Rodzaj sił zbrojnych

Siły Powietrzne

Rodzaj wojsk

wojska lotnicze

siły specjalne

Podległość

33 BLT

operacyjnie

DWS[2];

Dowództwo Komponentu Wojsk Specjalnych

Skład

patrz tekst

7 Eskadra Działań Specjalnych (7 eds) – jednostka wojskowa Sił Powietrznych dyslokowana w Powidzu, przeznaczona do transportu lotniczego i lotniczego wsparcia ogniowego sił i środków Wojsk Specjalnych; 1 lutego 2023 na bazie 7 eskadry działań specjalnych została sformowana Powietrzna Jednostka Operacji Specjalnych (PJOS)[3].

Formowanie, zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]

W roku 2010 została sformowana 7 eskadra działań specjalnych w wyniku zapotrzebowania na jednostkę lotniczą odnośnie wsparcia Wojsk Specjalnych. Eskadra zabezpieczała działania jednostek Wojsk Specjalnych zarówno na terenie kraju jak i poza granicami. Podstawowym wyposażeniem eskadry były śmigłowce Mi-17TU oraz Mi-17-1V. Piloci eskadry byli szkoleni do wykonywania lotów nocnych z użyciem noktowizji co wynikało z charakteru działań jednostek specjalnych biorąc udział w działaniach bojowych na misjach poza granicami kraju, w Iraku i Afganistanie[4][5]. 7 eskadra działań specjalnych w 2016 i w 2020 pełniła dyżury SON (Siły Odpowiedzi NATO)[6]. Podporządkowana była 33 Bazie Lotnictwa Transportowego. 1 lutego 2023 została sformowana na bazie 7 eskadry działań specjalnych Powietrzna Jednostka Operacji Specjalnych. Podlega dowództwu 3 Skrzydła Lotnictwa Transportowego, w działaniach realnych dowodzenie jednostką przejmuje Dowództwo Komponentu Wojsk Specjalnych[7][3]. Miejsce postoju jednostki – Powidz[4][3].

Charakterystyka, zadania[edytuj | edytuj kod]

7 eskadra działań specjalnych uczestniczyła w grudniu roku 2011 w ćwiczeniu „KOBRA-11”, w którym brało udział Dowództwo Wojsk Specjalnych oraz jednostki wojskowe: Grom, Formoza, Nil, Agat, Jednostka Wojskowa Komandosów[8].

7 eds stacjonowała w 33 Bazie Lotnictwa Transportowego. Powidzka eskadra z części swych sił i środków wystawiała Zadaniowy Lotniczy Zespół Bojowy. ZLZB osiągnął pełną gotowość w połowie 2013 roku. Część żołnierzy tej jednostki przeszła kwalifikację podobną do tej, którą przechodzą komandosi JW 4101. Tworzą Zespół Działań Specjalnych Sił Powietrznych[9][10]. W powidzkiej jednostce wojskowej pełnią służbę żołnierze z doświadczeniem z PKW Czad, PKW Irak i PKW Afganistan wystawiając komponenty na rzecz SGP-Sz, w tym lotnicy odznaczeni odznaką pilota lub odznaką nawigatora wojskowego wykonującego loty w warunkach wojennych tzw. gapą z zielonym wieńcem[11]. Pierwszym krokiem na rzecz szkolenia załóg śmigłowców było podpisanie umowy (prawdopodobnie zimą 2011/2012) z przedsiębiorstwem Aviacijos Kompanija Aviabaltika. Przedsiębiorstwo prowadzi szkolenie załóg Mi-17 przy pomocy symulatora. Żołnierze-piloci powidzkiej JW ukończyli 31 maja 2012 r. pierwszą turę szkolenia lotniczego by móc wykonywać transport i wsparcie ogniowe w operacjach specjalnych. Szkolenie odbyło się w Hurlburt Field, bazie wojskowej US Air Force. Szkolenie było prowadzone siłami i środkami 6th Special Operations Squadron[12] podległego 1st Special Operations Wing[13]. 3 lipca 2012 roku została podpisana w Powidzu umowa pomiędzy 33 Bazą Lotnictwa Transportowego a przedsiębiorstwem LOM Praha na szkolenie w teorii i praktyce żołnierzy mających latać bojowo na Mi-17[14]. Po ukończeniu kursu powidzcy lotnicy mogą latać we wszystkich warunkach terenowych dniem i nocą[15]. 9 lipca 2012 roku Inspektorat Uzbrojenia MON poinformował o prowadzonych działaniach na rzecz wypożyczenia dwóch Mi-17 do celów szkoleniowych pododdziału[16][17]. Śmigłowce mają umożliwiać wykonywanie lotów pilotażowo-nawigacyjnych w warunkach VMC i IMC w dzień i w nocy; loty według procedur VFR i IFR; loty z zastosowaniem NVG; lotów nad morzem oraz lotów w terenie górzystym.

17 sierpnia 2012 roku 12 pilotów z PJOSu w Powidzu do końca listopada 2012 r. wylatało w Czechach prawie 400 godzin na śmigłowcach Mi-17, zarówno w dzień, jak i w nocy[18]. Jest to realizacja umowy zawartej między 33 BLTr a LOM Praha. W dniach 3-14 września 2012 r. 16 żołnierzy z Powidza wraz z Mi-17 wzięło udział w ćwiczeniach Logical Decision 2012. Żołnierze Sił Powietrznych ćwiczyli działania lotnicze z 86 Solnockiej Bazy Śmigłowców (MH 86. Szolnok Helikopter Bázis). W ćwiczeniach brały udział Węgry, Macedonia, Słowacja i Polska. Były to pierwsze zagraniczne ćwiczenia lotników SP z pegazem na oznace. W trakcie ćwiczeń żołnierze załóg lotniczych i sztabu eskadry prowadzili działania związane ze specyfiką własnej formacji w tym w czasie nocy[19]. Siły Powietrzne zmodernizowały śmigłowce, które są na stanie PJOSu[20][21]. 20 grudnia 2019 w 1 Bazie Lotnictwa Transportowego, w obecności prezydenta RP Andrzeja Dudy, ministra obrony narodowej Mariusza Błaszczaka i ambasador USA w Polsce Georgette Mosbacher, przekazano Wojskom Specjalnym cztery śmigłowce S-70i Black Hawk, z przeznaczeniem dla 7 Eskadry Działań Specjalnych[22]. Lotnicy działań specjalnych w pierwszej połowie maja 2020 roku szkolili się w lotach i nawigacji nad morzem m.in. nocą desantując Wojska Specjalne, w tym na platformę wiertniczą[23]. 1 lutego 2023 powstała nowa jednostka PJOS, a sformowanie jej wiąże się z celami i zobowiązaniem, jakie Siły Zbrojne RP dały dla NATO, to zdolność do dowodzenia większą liczbą lotniczych pododdziałów specjalnych. 7 eskadra działań specjalnych została certyfikowana do dowodzenia maksymalnie sześcioma elementami lotniczymi (poziom SOATG – Special Operations Air Task Group). W NATO to zdolności do dowodzenia bardziej rozbudowanymi elementami lotniczymi, czym było powstanie nowej jednostki lotniczej[3][4].

Przeznaczenie[edytuj | edytuj kod]

Jednostka ma prowadzić operacje powietrzne poprzez lotnicze działania specjalne jak desantowanie linowe, wprowadzania i wydobywanie sekcji Wojsk Specjalnych za pomocą śmigłowca technikami (ang.) Helicopter Rope Suspension Technique – techniką szybkiej liny, linami alpinistycznymi, przy pomocy drabiny linowej i metodą (ang.) Special Patrol Insertion/Extraction. Poza tym siódma ma prowadzić: działania powietrznodesantowe spadochroniarzy WS, rozpoznanie powietrzne oraz lotnicze wsparcie ogniowe. Pododdział ma mieć zdolność prowadzenia działań i operacji w trudnych warunkach i przy dużym ryzyku zarówno w dzień, jak i w nocy. 7 eds ma wykonywać je działając nad akwenami (desant do wody, na okręt, i wydobywanie z nich), na lądzie (w tym na terenie zabudowanym, w górach i na równinach).

Struktura organizacyjna (2010)[edytuj | edytuj kod]

Lotnisko w Powidzu, w tym PJOS
Mi-17-1W należący do PJOSu

Stan na rok 2010[24][edytuj | edytuj kod]

Wyposażenie[edytuj | edytuj kod]

Śmigłowce:

  • 8 maszyn Mi-17
    • 4 w wersji Mi-17-1W[25]
    • 4 w wariancie Mi-17TU[26].

Śmigłowce są wyposażone w M134G[27].

Mi-17-1W zostały zmodernizowane oraz przystosowane do działań specjalnych[28].

Dowódcy[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Gałecki 2017 ↓, s. 109.
  2. ↑ Do 31.12.2013 r. dowodzenie operacyjne 7 eds prowadziło DWS, z tym dniem DWS zostało rozformowane.
  3. ↑ a b c d Nowa jednostka przeznaczona do wsparcia wojsk specjalnych [online], www.polska-zbrojna.pl [dostęp 2024-03-21].
  4. ↑ a b c d e 7 Eskadra Działań Specjalnych (2010-2023). Powietrzna Jednostka Operacji Specjalnych (2023-obecnie). Rys historyczny [online], jednostki-wojskowe.pl [dostęp 2024-03-22].
  5. ↑ 7 Eskadra, czyli rydwany specjalsów [online], special-ops.pl [dostęp 2024-03-22].
  6. ↑ Powietrzna Jednostka Operacji Specjalnych [online], pjos.wp.mil.pl [dostęp 2024-03-22].
  7. ↑ Nowa jednostka wsparcia Wojsk Specjalnych! [online], special-ops.pl [dostęp 2024-03-22].
  8. ↑ Jasiński 2012 ↓, s. 231.
  9. ↑ Pierwsza kwalifikacja do Zespołu Działań Specjalnych SP [online], sp.mil.pl [zarchiwizowane z adresu 2013-10-29]..
  10. ↑ Pierwsza kwalifikacja do Zespołu Działań Specjalnych [online], 3sltr.sp.mil.pl [zarchiwizowane z adresu 2013-10-29]..
  11. ↑ Historyczna chwila w Siłach Powietrznych: nadanie odznaki pilota i nawigatora wojskowego z zielonym wieńcem pierwszy raz od zakończenia II wojny światowej [online], www.sp.mil.pl [dostęp 2017-11-15] [zarchiwizowane z adresu 2013-10-29] (pol.).
  12. ↑ Opis 6th SOS [online], www2.hurlburt.af.mil [zarchiwizowane z adresu 2014-03-30]..
  13. ↑ Nocni łowcy z Powidza [online], www.sp.mil.pl [dostęp 2017-11-15] [zarchiwizowane z adresu 2013-10-29] (pol.).
  14. ↑ Pionierska umowa dla pilotów Mi-17 [online], www.sp.mil.pl [dostęp 2017-11-15] [zarchiwizowane z adresu 2013-10-29] (pol.).
  15. ↑ Czesi wyszkolą pilotów Mi-17 z 7. eds – Lotnicza Polska [online], lotniczapolska.pl [zarchiwizowane z adresu 2015-06-11]..
  16. ↑ Wojsko wynajmie Mi-17 do szkolenia załóg – Lotnicza Polska [online], lotniczapolska.pl [zarchiwizowane z adresu 2016-03-06]..
  17. ↑ Ku wypożyczeniu Mi-17 – Altair Agencja Lotnicza.
  18. ↑ Polscy żołnierze uczą się latać w Czechach.
  19. ↑ 7. eds: Ćwiczenia LOGICAL DECISION 2012 (film) - Lotnicza Polska [online], lotniczapolska.pl [dostęp 2020-07-08] [zarchiwizowane z adresu 2015-06-10] (pol.).
  20. ↑ Mi-17 dla komandosów będą jak nowe [online], www.polska-zbrojna.pl [dostęp 2017-11-15].
  21. ↑ Altair Agencja Lotnicza [online], www.altair.com.pl [dostęp 2017-11-15] (ang.).
  22. ↑ Jakuboszczak 2020 ↓, s. 214.
  23. ↑ Morskie szkolenie 7. EDS - Altair Agencja Lotnicza [online], www.altair.com.pl [dostęp 2020-06-27] (ang.).
  24. ↑ Dziennik zbrojny: Lotnicze wsparcie pododdziałów Wojsk Specjalnych – 7. eskadra działań specjalnych [online], dziennikzbrojny.pl [zarchiwizowane z adresu 2014-11-29]..
  25. ↑ Mil Mi-17-1V Hip, lokalizacja: Powidz - (EPPW), autor: Marek Purat [online], galeria.aviateam.pl [dostęp 2017-11-21].
  26. ↑ Formoza ćwiczyła ze śmigłowcami w górach - Defence24 [online], www.defence24.pl [dostęp 2020-08-16].
  27. ↑ Altair Agencja Lotnicza [online], www.altair.com.pl [dostęp 2017-11-15] (ang.).
  28. ↑ Polska Zbrojna [online], www.polska-zbrojna.pl [dostęp 2020-08-16].
  29. ↑ Pożegnanie dowódcy 7 EDS - Lotnicza Polska [online], lotniczapolska.pl [dostęp 2017-11-15] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-12] (pol.).
  30. ↑ mjr pilot Marek SZYMANIAK – dowódca 1 eskadry śmigłowców 1 dywizjonu lotniczego [online], 24 sierpnia 2007 [dostęp 2013-10-25] [zarchiwizowane z adresu 2008-06-07].
  31. ↑ Pożegnanie oficera [online], Wojska specjalne, 12 września 2013 [dostęp 2013-10-25] [zarchiwizowane z adresu].
  32. ↑ Gałecki 2017 ↓, s. 290.
  33. ↑ Dowódca 7.eds [online], archiwum-33bltr.wp.mil.pl [dostęp 2024-03-22].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Piotr Jakuboszczak (red.), Kronika Wojska Polskiego 2019, Warszawa: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2020, s. 214, ISSN 1734-2317.
  • Artur Gałecki (red.), Kronika Wojska Polskiego 2016, Warszawa: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2017, 109; 290, ISSN 1734-2317.
  • Grzegorz Jasiński (red.), Kronika Wojska Polskiego 2011, Warszawa: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2012, s. 213, ISSN 1734-2317.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Wojska Specjalne
Jednostki wojskowe
Inne

Orzeł Wojsk Specjalnych

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=7_Eskadra_Działań_Specjalnych&oldid=73601626”