Morze

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Brzeg Morza Północnego
Brzeg Morza Bałtyckiego
Brzeg Morza Żółtego
Brzeg Morza Arabskiego
Morze Labradorskie
Morze Czarne

Morze – naturalny zbiornik wodny, część oceanu, mniej lub bardziej wyraźnie oddzielona od pozostałych jego części brzegami kontynentu, wyspami lub wzniesieniem dna. Ze względu na utrudnioną wymianę wód morza charakteryzują się indywidualnymi cechami, zbiór tych cech nazywa się ustrojem hydrologicznym[1].

Ogólna powierzchnia mórz na Ziemi wynosi ok. 40 mln km² (co stanowi ok. 11% powierzchni oceanu światowego), liczba mórz na świecie wynosi 71 (nie licząc Morza Kaspijskiego i Morza Martwego, które są jeziorami słonymi)[potrzebny przypis].

Tradycyjnie nazywane morzami duże słone jeziora, takie jak Morze Kaspijskie lub Morze Martwe faktycznie nie są morzami, ponieważ nie posiadają połączenia ze światowym wszechoceanem[2].

Podział mórz[edytuj | edytuj kod]

Podział ze względu na położenie[edytuj | edytuj kod]

Wyróżnia się morza przybrzeżne, które oddzielone są od oceanu łańcuchem wysp lub progiem podmorskim, a wymiana wód jest łatwa, oraz morza śródziemne, otoczone lądami, w których wymiana wód z oceanem następuje przez wąskie cieśniny. Bardziej szczegółowo morza dzielimy na:

Podział według układów oceanicznych[edytuj | edytuj kod]

Według układów oceanicznych morza dzieli się następująco:

Morza według układów oceanicznych[3][4]
Ocean Spokojny Ocean Atlantycki Ocean Indyjski Ocean Arktyczny Ocean Południowy

Arafura
Balijskie
Beringa
Bismarcka
Celebes
Fidżi
Filipińskie
Flores
Halmahera
Japońskie
Jawajskie
Koralowe
Moluckie
Ochockie
Południowochińskie
Salomona
Sawu
Seram
Sulu
Tasmana
Wewnętrzne
Wschodniochińskie
Żółte

Adriatyckie[a]
Alandzkie[b]
Alborańskie[a]
Archipelagowe[b]
Azowskie[c]
Balearskie[a]
Bałtyckie
Celtyckie
Czarne
Egejskie[a]
Hebrydzkie
Irlandzkie
Jońskie[a]
Karaibskie
Kreteńskie[d]
Labradorskie
Liguryjskie[a]
Marmara[a]
Mirtejskie[d]
Norweskie
Północne
Sargassowe
Scotia
Szkockie
Śródziemne
Trackie[d]
Tyrreńskie[a]
Wattowe[e]

Andamańskie
Arabskie
Czerwone
Lakkadiwskie
Timor

Baffina
Barentsa
Beauforta
Białe
Czukockie
Grenlandzkie
Karskie
Lincolna
Łaptiewów
Peczorskie
Wandela
Wschodniosyberyjskie

Amundsena
Bellingshausena
Davisa
Dumont d’Urville’a
Kosmonautów
Króla Haakona VII
Łazariewa
Mawsona
Riiser-Larsena
Rossa
Scotia
Somowa
Weddella
Wspólnoty

Morza świata alfabetycznie[edytuj | edytuj kod]

Sekcja zawiera morza tylko z nazwy (w wielu przypadkach, które morzami nie są):

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g h Część Morza Śródziemnego.
  2. a b Część Morza Bałtyckiego.
  3. Część Morza Czarnego.
  4. a b c Część Morza Egejskiego.
  5. Bywa także określane jako południowo-wschodnia część Morza Północnego.
  6. Bywa także określane jako ocean.
  7. a b Bywa także określane jako jezioro.
  8. Bywa także określane jako Zatoka Mackenzie.
  9. Bywa także określane jako zatoka Morza Żółtego.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Trzeciak Stefan: Meteorologia morska z oceanografią. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009, s. 176. ISBN 978-83-01-14160-8.
  2. FX, FXI, FVII. W: Jerzy Desperak, Jarosław Balon: Tablice Geograficzne. Warszawa: Świat Książki, 2003.
  3. Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami RP: Nazewnictwo Geograficzne Świata. T. Zeszyt 10: Morza i oceany. Warszawa: Główny Geodeta Kraju, 2008. ISBN 978-83-254-0462-8.
  4. Trzeciak Stefan: Meteorologia morska z oceanografią. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009, s. 175-179. ISBN 978-83-01-14160-8.
  5. Kontynenty i państwa: Australazja, Antarktyka. Kraków: Fogra, 2000, s. 239-240, seria: Popularna encyklopedia powszechna. ISBN 83-7227-737-0.
  6. a b Wymienione w: Trzeciak Stefan: Meteorologia morska z oceanografią. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009, s. 175-179. ISBN 978-83-01-14160-8., brak w publikacjach Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych.
  7. Popularny Atlas Świata. Warszawa: PPWK, 1991, s. 119. ISBN 83-7000-069-X.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]