Aleksander Dzieduszycki (pułkownik)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Aleksander Dzieduszycki
pułkownik kawalerii pułkownik kawalerii
Data i miejsce urodzenia

18 stycznia 1874
Stary Gwoździec

Data i miejsce śmierci

6 października 1949
Kraków

Przebieg służby
Lata służby

1896–1918

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Jednostki

Pułk Dragonów Nr 3
Pułk Ułanów Nr 8
14 Pułk Ułanów

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi Odznaka Honorowa PCK I stopnia Krzyż Wielki Orderu Słońca Peru Krzyż Wielki Królewskiego Norweskiego Orderu Świętego Olafa Wielki Komandor Orderu Danebroga (Dania) Order Korony Żelaznej III klasy (Austro-Węgry) Krzyż Zasługi Wojskowej (w czasie wojny) Krzyż Jubileuszowy Wojskowy Krzyż Pamiątkowy Mobilizacji 1912–1913

Aleksander Maria Paweł Mieczysław Dzieduszycki (ur. 18 stycznia 1874 w Starym Gwoźdźcu, zm. 6 października 1949 w Krakowie) – hrabia, pułkownik kawalerii Wojska Polskiego, poseł RP w Danii.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Pochodził z rodziny ziemiańskiej, Stanisława i Karoliny z Weryha-Darowskich[1]. Ukończył Theresianum w Wiedniu, a następnie Akademii Wojskowej w Wiener Neustadt. W 1896 rozpoczął pełnić zawodową służbę w c. i k. Armii. Został przydzielony do Dolnoaustriackiego Pułku Dragonów Nr 3 w Krakowie[2]. W latach 1899–1901 był słuchaczem Szkoły Wojennej w Wiedniu[3][4]. Po ukończeniu szkoły otrzymał tytuł „przydzielony do Sztabu Generalnego” i przydział do Komendy 11 Brygady Kawalerii w Tarnowie[5]. W latach 1902–1904 pełnił służbę w Komendzie Dywizji Kawalerii Jarosław. Pełniąc służbę sztabową pozostawał oficerem nadetatowym Pułku Dragonów Nr 3[6][7]. W 1904 został przeniesiony do Czeskiego Pułku Dragonów Nr 1 w Łańcucie[8]. W 1907 otrzymał tytuł oficera Sztabu Generalnego i przydział do Komendy 10 Korpusu w Przemyślu[9]. W 1910, jako oficer Sztabu Generalnego, został przydzielony do Galicyjskiego Pułku Ułanów Nr 8 w Czerniowcach[10][11]. Od 1912 kontynuował służbę w pułku w Czerniowcach, ale został wykluczony z korpusu oficerów Sztabu Generalnego[12]. W latach 1912–1913 wziął udział w mobilizacji sił zbrojnych Monarchii Austro-Węgierskiej, wprowadzonej w związku z wojną na Bałkanach. W latach 1914–1918 pełnił służbę na stanowisku attaché wojskowego w c. i k. Ambasadzie w Madrycie, pozostając oficerem nadetatowym UR. 8. W czasie służby w c. i k. Armii awansował na kolejne stopnie w korpusie oficerów kawalerii: podporucznika (1 września 1896), porucznika (1 listopada 1900), rotmistrza (1 maja 1904), majora (1 listopada 1914) i podpułkownika (1 listopada 1916)[13][14][15][16].

W 1918 w Madrycie zorganizował polską agencję prasową, a po upadku Austro-Węgier był delegatem Komitetu Narodowego Polskiego (KNP) przy rządzie Królestwa Hiszpanii i przeszedł do polskiej służby dyplomatycznej.

13 października 1919 mianowany posłem nadzwyczajnym i ministrem pełnomocnym w Danii. 16 maja 1924 odwołany z tego stanowiska, a następnie 30 września 1924 pod naciskiem MSZ Francji zwolniony ze służby dyplomatycznej. Kontrwywiad francuski podejrzewał go o współpracę z Niemcami w czasie I wojny światowej i po jej zakończeniu.

Po zwolnieniu ze służby przez kilka lat przebywał w Peru, po powrocie do kraju został organizatorem i prezesem Towarzystwa Hodowli Konia Arabskiego w Warszawie, członkiem Zarządu Towarzystwa Zachęty do Hodowli Koni w Polsce, założycielem i członkiem zarządu Towarzystwa Międzynarodowych i Krajowych Zawodów Konnych w Polsce. Był autorem wielu publikacji z zakresu polityki i hodowli.

W 1934 pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr I. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”[17].

Pod koniec lat 30. był prezesem zarządu Towarzystwa Wyższej Szkole Dziennikarskiej w Warszawie[18].

Aleksander Dzieduszycki 4 lipca 1908 zawarł związek małżeński z Marią Różą Pauliną Ciechanowską[1].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f Łoza 1938 ↓, s. 159.
  2. Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1897 ↓, s. 628, 648.
  3. Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1900 ↓, s. 653, 679, 999.
  4. Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1901 ↓, s. 660, 687, 1020.
  5. Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1902 ↓, s. 211, 664, 693.
  6. Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1903 ↓, s. 209, 659, 688.
  7. Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1904 ↓, s. 210, 664, 692.
  8. Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1905 ↓, s. 666, 695.
  9. Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1908 ↓, s. 138, 218.
  10. Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1911 ↓, s. 233, 826.
  11. Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1912 ↓, s. 240, 830.
  12. Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1913 ↓, s. 763, 874.
  13. Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1914 ↓, s. 636, 740.
  14. Lista starszeństwa c. i k. Armii 1916 ↓, s. 539, 625.
  15. Lista starszeństwa c. i k. Armii 1917 ↓, s. 712, 811.
  16. Lista starszeństwa c. i k. Armii 1918 ↓, s. 905, 1019.
  17. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 269, 834.
  18. Wyższa Szkoła Dziennikarska w Warszawie. Sprawozdanie za XXI Rok Szkolny 1937–1938 oraz Program na Rok 1938–1939. Warszawa: 1938, s. 44.
  19. M.P. z 1937 r. nr 52, poz. 73 „za zasługi na polu podniesienia krajowej hodowli koni”.
  20. Kongelig Dansk Hof- og Statskalender. Kopenhaga: 1929, s. 20
  21. a b c d e Lista starszeństwa c. i k. Armii 1918 ↓, s. 1019.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1897. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1896.
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1900. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1899.
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1901. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1900.
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1902. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1901.
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1903. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1902.
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1904. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1903.
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1905. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1904.
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1908. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1907.
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1911. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1910.
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1912. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1911.
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1913. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1912.
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1914. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, luty 1914.
  • Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1916. Wiedeń: 1916.
  • Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1917. Wiedeń: 1917.
  • Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1918. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1918.
  • Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
  • Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
  • Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
  • Stanisław Łoza: Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 159. [dostęp 2021-08-31].
  • Dzieduszycki Aleksander [w:] Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej (redakcja naukowa Jacek M.Majchrowski przy współpracy Grzegorza Mazura i Kamila Stepana), Warszawa 1994, wyd. BGW, ISBN 83-7066-569-1, s. 93–94.