Alexis Langer
.JPG)
Alexis Langer (ur. 2 lutego 1825 w Oławie, zm. 21 września 1904 we Wrocławiu) – architekt niemiecki, przedstawiciel stylu neogotyckiego, działający głównie na terenie Śląska.
Życiorys
Langer pochodził z rodziny ewangelickiej[1]. W młodości nauki pobierał u mistrzów murarskich w Oławie i Kłodzku, w latach 1845–1846, kształcił się Królewskiej Szkole Sztuk, Budownictwa i Rzemiosła we Wrocławiu. Tytuł mistrza murarskiego zyskał w Kłodzku w 1848. W tym okresie też dużo podróżował, poznawał architekturę Niemiec i kontaktował się z doświadczonymi architektami.
Pierwszym ważnym zrealizowanym projektem Langera była kamienica na rogu ulicy Krupniczej i Włodkowica we Wrocławiu, zbudowana w 1853. Architekt zyskał uznanie i otrzymał nowe zamówienia, m.in. wrocławski biskup katolicki Heinrich Förster zlecił mu zbudowanie kaplicy cmentarnej. Odtąd Langer zaczął coraz ściślej współpracować z biskupem[2]. W 1858 Langer przeszedł na katolicyzm[2]. W 1862, również na zlecenie biskupa Förstera zaprojektował kościół pw. Najświętszej Marii Panny (Mariacki) w Katowicach, które jeszcze wtedy nie miały praw miejskich. W tym samym roku Langer rozpoczął realizację największego swojego projektu – kościoła pw. św. Michała we Wrocławiu. Praca szła dobrze, dopóki w 1868 nie nastąpiła katastrofa budowlana – zawaliła się wówczas jedna z wież świątyni, co spowodowało utratę zamówień ze strony wrocławskiego kościoła na wiele lat. Pierwsze zlecenie nastąpiło dopiero w 1891.
Alexis Langer był twórcą płodnym, działającym przede wszystkim w zakresie architektury sakralnej, rzadziej świeckiej (np. ratusz w Ząbkowicach Śląskich). Większość jego kościołów znajduje się na Śląsku – najbardziej znane znajdują się we Wrocławiu, Wałbrzychu, Katowicach, Bielawie, Legnicy, ale niektóre są też w Wielkopolsce a nawet na Kujawach. Intensywnie pracował do późnych lat – w ostatnim okresie życia stworzył m.in. projekty kościołów w Wałbrzychu, Obornikach Śląskich, Legnicy i Rawiczu. Został pochowany przy prezbiterium zaprojektowanej przez siebie kaplicy św. Warzyńca na dawnym cmentarzu katedralnym we Wrocławiu. Grób nie zachował się.
Wybrane dzieła
- 1853 – pasaż "Pokoyhof" – ciąg kamienic przy ul. Krupniczej, Włodkowica i św. Antoniego we Wrocławiu
- 1854–1857 – kościół w Tułach k. Kluczborka
- 1857-1861 - kościół św.Trójcy w Lubaniu
- ok. 1858 – regotycyzacja detali gotyckiego kościoła w Świebodzinie
- 1858 – kaplica cmentarna św. Wawrzyńca we Wrocławiu, obecnie kościół zielonoświątkowy
- 1859–1861 – kościół NMP w Wołczynie
- 1859–1864 – Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Chrząstawie Wielkiej
- 1861–1863 – kościół w Smogorzowie k. Namysłowa, jednonawowy z transeptem i frontową wieżą narożną
- 1862–1865 – ratusz w Ząbkowicach Śląskich, z częściowym wykorzystaniem starszych murów z XVI wieku, ze strzelistą, ośmiokondygnacyjną wieżą
- 1862–1879 – kościół Mariacki w Katowicach, jednonawowy z rzędami kaplic międzyprzyporowych i wieżą frontową
- 1862–1871 – Kościół św. Michała Archanioła we Wrocławiu-Ołbinie, bazylika transeptowa z dwuwieżową fasadą
- 1868–1876 – kościół pod wezwaniem Wniebowzięcia NMP w Bielawie, hala z transeptem i wieżą frontową
- 1868–1870 – neogotyckie prezbiterium dobudowane do manierystycznego kościoła św. Trójcy w Żmigrodzie
- 1877–1883 – przebudowa dziedzińca i wnętrz pałacu Kurta von Ohlau w Osieku Grodkowskim (powiat brzeski), obecnie w ruinie
- 1883 – neogotycka kaplica grobowa w parku pałacowym Kurta von Ohlau Osieku Grodkowskim, obecnie w ruinie
- 1885–1886 – kościół św. Barbary w Gryżynie (powiat kościański), halowy, wybudowany z fundacji rodziny von Lossow
- 1887–1890 – kościół w Wonieści (powiat kościański), z częściowym wykorzystaniem dawnych murów gotyckich
- 1888–1894 – kościół w Krzycku Małym k. Leszna
- 1896–1900 – kościół w Pakosławiu (powiat rawicki)
- 1889–1891 – kościół w Tucznie (powiat inowrocławski), z transeptem i wieżą frontową
- 1898–1901 – kościół w Kołdrąbiu (powiat żniński)
- 1898–1904 – kościół Aniołów Stróżów w Wałbrzychu, hala transeptowa z wieżą przy korpusie
- 1899–1901 – kościół Najświętszego Serca P. Jezusa w Obornikach Śląskich, z narożną wieżą frontową
- 1900–1904 – kościół św. Trójcy w Legnicy, halowy z transeptem i wieżą narożną
- 1902–1907 – kościół Zwiastowania NMP w Rawiczu, pseudohalowy z oktagonalną wieżą frontową
Przypisy
- ↑ Jacek Froniewski: Alexis Langer- architekt naszego kościoła. [dostęp 2010-10-05].
- ↑ a b Agnieszka Zabłocka-Kos: Katholischer und protestantischer Kirchenbau in Schlesien im 19. Jahrhundert als Abbild der konfesionellen Konfrontation. W: Joachim Köhler, Rainer Bendel: Geschichte des christlichen Lebens im schlesischen Raum. T. 1. LIT Verlag Münster, 2002, s. 618. ISBN 3-8258-5007-2. [dostęp 2010-10-05].
Bibliografia
- Agnieszka Zabłocka-Kos: Sztuka - wiara - uczucie. Alexis Langer - śląski architekt neogotyku. Wrocław: 1996. ISBN 83-229-1396-6.
