Czworogratka dwupasek
| Amphigerontia bifasciata | |||
| (Latreille, 1799) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
Amphigerontia bifasciata | ||
| Synonimy | |||
| |||
Czworogratka dwupasek[1], czworogratka sadówka[1] (Amphigerontia bifasciata) – gatunek owada z rzędu psotników i rodziny psotnikowatych.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek ten opisał jako pierwszy Pierre André Latreille w 1799 roku pod nazwą Psocus bifasciatus. W 1880 roku Hermann Julius Kolbe wyznaczył go gatunkiem typowym nowego rodzaju Amphigerontia. Jeszcze do lat 40. XX wieku gatunek ten często mylony był w literaturze z czworogratką nadrzewkiem (Amphigerontia contaminata)[2].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Owad ten osiąga od 4,5 do 4,8 mm długości przedniego skrzydła[3]. Podstawowa barwa ciała może być od jasnoszarej po czarnobrunatną[1]. Brunatne, lekko u wierzchołków rozjaśnione czułki u samca osiągają niemal długość przedniego skrzydła, zaś u samicy są nieco krótsze. Oczy złożone mają barwę czarną. Tułów jest od spodu ciemniejszy niż z wierzchu i jasno obwiedziony. Tergity tułowia są matowe. U obu płci przednie skrzydła są przezroczyste z nielicznymi plamkami i przepaskami oraz zgrubiałymi pterostygmami. Barwa odwłoka ma żółtawy odcień, a plamki na nim nie formują pierścieni. Genitalia samca cechują się symetrycznym hypandrium podzielonym u wierzchołka na trzy płaty, z których środkowy jest zaostrzony. Paramery są wąskie, wydłużone, rozszerzone u szczytu, nieprzyrośnięte do prącia. Samica ma T-kształtny znak na płytce sugenitalnej i dwupłatowe walwy zewnętrzne[3].
Ekologia i występowanie[edytuj | edytuj kod]
Biotopem tego owada są lasy, sady, ogrody, parki oraz inne zadrzewienia i zarośla. Żeruje na porostach i grzybach strzępkowych[1]. Bytuje głównie na konarach i gałęziach drzew i krzewów iglastych i liściastych, w tym brzóz, buków, cisów, dębów, jarzębów, kolcolistów, leszczyn, modrzewi, sosen, wierzb i wiśni ptasiej, żarnowców. Znajdywany był także na trawach z rodzaju piaskownica[4]. W zależności od warunków klimatycznych aktywność tego gatunku zaczyna się w maju, czerwcu lub lipcu, a kończy w październiku lub listopadzie[4][1].
Gatunek współcześnie holarktyczny. W Palearktyce znany jest z Irlandii, Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii, Luksemburgu, Holandii, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Włoch, Danii, Szwecji, Finlandii, Estonii, Łotwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Rumunii, Chorwacji, Serbii, Ukrainy, Rosji i Mongolii[5][2][3]. Z Nearktyki podawany jest z Kanady i Stanów Zjednoczonych[2]. W Polsce należy do gatunków pospolitych i licznych[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f Amphigerontia spp. – Czworogratki. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2021-01-28].
- ↑ a b c Amphigerontia bifasciata (Latreille, 1799). [w:] Psocodea Species File (Version 5.0/5.0) [on-line]. [dostęp 2021-01-28].
- ↑ a b c Julitta Martini: Klucze Do Oznaczania Owadów Polski: cz. XIV Gryzki - Psocoptera. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1975.
- ↑ a b Amphigerontia bifasciata (Latreille, 1799). [w:] National Barkfly Recording Scheme (Britain and Ireland) [on-line]. Biological Records Centre. [dostęp 2021-01-28].
- ↑ Amphigerontia bifasciata (Latreille, 1799). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2021-01-28].