Artur Tarnowski

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Artur Kazimierz Tarnowski
Ilustracja
Artur Tarnowski w 1935 roku
Data i miejsce urodzenia

3 marca 1903
Pałac Tarnowskich w Tarnobrzegu

Data i miejsce śmierci

19 grudnia 1984
Montreal

Poseł na Sejm IV kadencji (II RP)
Okres

od 1935
do 1938

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Wojska Kawaler/Dama Wielkiego Krzyża Honoru i Dewocji – Zakon Maltański (SMOM)

Artur Kazimierz Juliusz Adam Tarnowski herbu Leliwa (ur. 3 marca 1903 w Pałacu Tarnowskich w Tarnobrzegu[a], zm. 19 grudnia 1984 w Montrealu[b]) – polski ziemianin, rolnik, działacz społeczny, polityk, poseł na Sejm w II RP.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Artur Kazimierz Juliusz Adam Tarnowski urodził się 3 marca 1903 roku w Tarnobrzegu, w rodzinie Zdzisława i Zofii Marii Róży z Potockich. Był przedstawicielem linii wielowiejsko-dzikowskiej magnackiego rodu Tarnowskich.

Ukończył szkołę podstawową w Downside w Anglii, następnie odbył studia polityczne i rolnicze w Louvain i w Krakowie[1]. Uczestniczył jako ochotnik w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 roku. Na podporucznika został awansowany ze starszeństwem z 1 sierpnia 1921 roku. W dwudziestoleciu międzywojennym był oficerem rezerwowym 8 pułku ułanów Księcia Józefa Poniatowskiego w Krakowie[2].

Był ostatnim panem na Dzikowie. Zajmował się administracją tym majątkiem. Poza tym pełnił liczne funkcje publiczne, m.in. był członkiem Okręgowego Towarzystwa Rolniczego w Tarnobrzegu[3]. Był również prezesem Powiatowej Straży Pożarnej, członkiem Rady Miejskiej Tarnobrzega i Gminy Dzików, członkiem Rady Powiatowej i Wydziału Powiatowego w Tarnobrzegu, a także radcą Lwowskiej Izby Rolniczej[1].

W 1935 roku został posłem IV kadencji (1935–1938) wybranym z listy państwowej 39 165 głosami z okręgu nr 79 (powiaty: łańcucki, przeworski, niżański i tarnobrzeski). Pracował w komisji oświatowej[3][4].

Został zmobilizowany we wrześniu 1939 roku. Walczył w szeregach 8 Pułku Ułanów Księcia Józefa Poniatowskiego. 24 września dostał się do niewoli pod Zamościem. Jednak tego samego dnia uciekł i 27 września dotarł do Dzikowa. Na zamku kwaterowali Niemcy, którzy rodzinie Tarnowskiego zostawili kilka pokoi w skrzydle. Artura Tarnowskiego od razu nie aresztowano, ale oświadczono mu, że gdyby uciekł, natychmiast zostaną rozstrzelane żona i dzieci. 6 października został wywieziony przez Niemców do oflagu.

Po wyzwoleniu z oflagu wstąpił do 1 Dywizji Pancernej, w której jego starszy brat Jan, był adiutantem generała Stanisława Maczka. Po demobilizacji w 1947 roku Tarnowski osiedlił się wraz z rodziną (która dotarła do niego przez zieloną granicę) w Brukseli, a w 1951 roku wyemigrowali do Kanady i zamieszkali w Montrealu[5].

Był współtwórcą Skarbu Narodowego w Belgii, później w Kanadzie, zasiadając w jego władzach do 1982 roku. Za zasługi w pracach zarządu Stowarzyszenia Polskiego oraz Polskiego Instytutu Dobroczynności w Kanadzie został odznaczony Złotą Odznaką Honorową Kongresu Polonii Kanadyjskiej[1].

Artur Tarnowski był właścicielem zbiorów dzikowskich – bezcennego zbioru dzieł sztuki i literatury, który w czasie II wojny światowej uległ rozproszeniu. Rodzina Artura Tarnowskiego włożyła wiele wysiłku w to, aby po 1989 roku znaczna część tej kolekcji wróciła do Polski[5]. Zmarł 19 grudnia 1984 roku w Montrealu. Został pochowany w krypcie rodzinnej w Sanktuarium Matki Bożej Dzikowskiej w Tarnobrzegu.

Artur Tarnowski 15 lipca 1931 roku zawarł związek małżeński z Różą Marią hr. Zamoyską (1911–2005), z którą miał czworo dzieci: Marię Zofię (ur. w 1932 roku), Jana Artura (ur. w 1932 roku), Marcina Juliusza (ur. w 1935 roku) i Pawła Zdzisława (ur. w 1937 roku)[5][6].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Biblioteka Sejmowa podaje, że urodził się w Krakowie.
  2. ↑ Biblioteka Sejmowa podaje, że zmarł w Toronto.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d Tarnowscy na Dzikowie. 2010-03-03. [dostęp 2012-06-03].
  2. ↑ Rocznik Oficerski 1923, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 616, 712. Rocznik Oficerski Rezerw 1934, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1934, L.dz. 250/mob. 34, s. 123, 592.
  3. ↑ a b Scriptor (opr.): Sejm i Senat 1935–1938 IV kadencja. Warszawa: nakładem Księgarni F. Hoesicka, 1936, s. 249.
  4. ↑ Biblioteka Sejmowa – Parlamentarzyści RP: Artur Tarnowski. [dostęp 2012-06-03].
  5. ↑ a b c Joanna Sokołowska-Gwizdka (oprac.). RODY POLSKIE. Tarnowscy z Dzikowa. „Gazeta gazeta”, 2008-04-03. [dostęp 2012-06-03]. 
  6. ↑ Artur Tarnowski w Wielkiej genealogii Minakowskiego. [dostęp 2012-06-03].
  7. ↑ Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 27, Nr 4 z 31 grudnia 1977. 

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Teksty Artura Kazimierza Tarnowskiego w Ogrodzie Petenery

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Artur_Tarnowski&oldid=67200646”