Bastnazyt

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bastnazyt
Ilustracja
Właściwości chemiczne i fizyczne
Inne nazwy

Bastenzyt, Hamartyt

Skład chemiczny

fluorowęglan ceru (Ce[F/CO3])

Twardość w skali Mohsa

4–4,5

Przełam

nierówny

Łupliwość

niewyraźna

Układ krystalograficzny

trygonalny

Gęstość minerału

4,9–5,2 g/cm³

Właściwości optyczne
Barwa

żółta, żółtobrunatna, brunatna, czasami bezbarwna

Rysa

biała

Połysk

szklisty, tłusty

Bastnazyt (bastenzyt, bastnezyt, hamartyt[1]) – minerał z gromady węglanów, niekiedy zaliczany do grupy halogenków. Należy do minerałów rzadkich.

Nazwa pochodzi od złoża Bastnäs koło Riddarhyttan w Västmanlandzie, w Szwecji[2].

Oprócz form podstawowych, na drodze diadochii tworzy wiele odmian, zawierających takie pierwiastki jak neodym, dysproz, europ czy lutet. Odmiany najczęściej występujące to:

  • bastnazyt-(Ce) – CeCO3F
  • bastnazyt-(Y) – YCO3F
  • bastnazyt-(La) – LaCO3F

Właściwości[edytuj | edytuj kod]

Zazwyczaj tworzy kryształy o pokroju tabliczkowym (nieco wydłużone). Występuje w skupieniach zbitych ziarnistych.

Występowanie[edytuj | edytuj kod]

Jest składnikiem pegmatytów i utworów hydrotermalnych. Bywa spotykany w skarnach i karbonatytach. Współwystępuje z cerusytem, allanitem, monacytem, barytem, fluorytem, burbankitem, ankylitem.

Miejsca występowania: Niemcy – Schwarzwald, Szwecja – Riddarhyttan, USA – Kalifornia, Kolorado, Nowy Meksyk, Rosja – Ural, Madagaskar, RPA.

W Polsce – został stwierdzony na Dolnym Śląsku (Żółkiewka), w okolicach Suwałk (rozpoznany w rdzeniu wiercenia Tajno).

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Bastnezyt. Encyklopedia Gutenberga online.
  2. Bastnasite-(Ce). Webmineral. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • J. Parafiniuk: Minerały. Systematyczny katalog 2004. Warszawa: TG „Spirifer”, 2005.
  • A. Bolewski, A. Manecki: Mineralogia szczegółowa. Warszawa: PAE, 1993.
  • A. Bolewski: Mineralogia szczegółowa. Warszawa: Wydawnictwo Geologiczne, 1965.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Galeria:

Artykuły: