Elio Di Rupo

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Elio Di Rupo
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

18 lipca 1951
Morlanwelz

Premier Belgii
Okres

od 6 grudnia 2011
do 11 października 2014

Przynależność polityczna

Partia Socjalistyczna

Poprzednik

Yves Leterme

Następca

Charles Michel

Przewodniczący Partii Socjalistycznej
Okres

od 1999
do 2011

Przynależność polityczna

Partia Socjalistyczna

Poprzednik

Philippe Busquin

Następca

Thierry Giet (p.o.)

Przewodniczący Partii Socjalistycznej
Okres

od 2014

Przynależność polityczna

Partia Socjalistyczna

Poprzednik

Paul Magnette (p.o.)

podpis

Elio Di Rupo (ur. 18 lipca 1951 w Morlanwelz) – belgijski i waloński polityk, wieloletni przewodniczący frankofońskiej Partii Socjalistycznej. Premier Walonii (1999–2000, 2005–2007, od 2019) i były wicepremier Belgii. Premier Belgii od 2011 do 2014.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Młodość i edukacja[edytuj | edytuj kod]

Syn włoskich imigrantów zarobkowych z San Valentino, przybyłych do Belgii w 1947. Ojciec, z zawodu górnik, zginął w wypadku samochodowym rok po urodzinach syna. Z powodu problemów finansowych rodziny spowodowanych śmiercią głównego żywiciela, niepiśmienna matka oddała troje z siedmiorga dzieci do miejscowego sierocińca[1][2].

Uczęszczał do szkoły technicznej, następnie ukończył studia chemiczne na Université de Mons-Hainaut (UMH). Na tej samej uczelni uzyskał stopień naukowy doktora w 1978[2][3]. W latach 1977–1978 był pracownikiem naukowym na University of Leeds w Wielkiej Brytanii. W 1978 był asystentem, a w 1982 kierownikiem badań na Université de Mons-Hainaut[4].

Elio Di Rupo nie mówi płynnie w języku niderlandzkim, jednym z dwóch głównych języków urzędowych Belgii[1].

Działalność polityczna do 2011[edytuj | edytuj kod]

W działalność polityczną zaangażował się w latach 70. w czasie studiów w Mons, kiedy to w 1977 wstąpił do organizacji młodzieżowej Partii Socjalistycznej (PS). W 1982 z ramienia PS uzyskał mandat radnego miasta Mons. W latach 1982–1985 wchodził w skład gabinetu Philippe’a Busquina, ówczesnego ministra budżetu i energii w gabinecie Regionu Walońskiego. W 1985 objął funkcję inspektora generalnego w Inspekcji Energii Regionu Walońskiego (1985–1987[4]). W 1986 został radnym odpowiedzialnym za sprawy społeczne. Z jego inicjatywy w 1984 w Mons zapoczątkowany został doroczny Międzynarodowy Festiwal Filmów Miłosnych (Festival International du Film d’Amour)[1][2].

Charakterystycznym elementem jego ubioru stała się z czasem czerwona mucha[1].

W 1987 po raz pierwszy objął mandat deputowanego do federalnej Izby Reprezentantów. Sprawował go kilkakrotnie (1987–1989, 1995, 2003–2005, 2007–2009), zasiadał także w Senacie (1991–1995). Od 1989 do 1991 był deputowanym do Parlamentu Europejskiego[5][6].

Od lutego 1992 do stycznia 1994 zajmował stanowisko ministra edukacji oraz ministra ds. audiowizualnych we władzach wspólnoty francuskiej. W styczniu 1994 zastąpił zamieszanego w aferę korupcyjną Augusta Guya Coëme na stanowisku wicepremiera oraz ministra transportu i przedsiębiorstw państwowych w rządzie Jean-Luka Dehaene[3][5][7]. W 1996 został publicznie pomówiony przez młodego geja o kontakty seksualne z nieletnimi. Elio Di Rupo został oczyszczony z tych zarzutów przez sąd, jednocześnie w trakcie tej sprawy ujawnił, że jest homoseksualistą[8]. Sprawa ta nie wpłynęła na jego karierę polityczną, pozostał w rządzie federalnym do 1999. Od czerwca 1995 do lipca 1999 zajmował w nim stanowisko wicepremiera oraz ministra gospodarki i telekomunikacji[3][5][7].

W październiku 1999 objął stanowisko przewodniczącego Partii Socjalistycznej (zastąpił Philippe’a Busquina), z którego zrezygnował w 2011 po około 12 latach w związku z objęciem funkcji premiera. W głosowaniu na przewodniczącego w 1999 zdobył 71% głosów, pokonując trzech innych kandydatów. W kolejnych wyborach na tę funkcję we wrześniu 2003 i w lipcu 2007 uzyskiwał poparcie wynoszące odpowiednio 94% i 89% głosów. W 1999 oraz w 2007 był wybierany na wiceprzewodniczącego Międzynarodówki Socjalistycznej[3].

W lipcu 1999 powołano go na urząd ministra-prezydenta Regionu Walońskiego, który sprawował do kwietnia 2000. W październiku 2000 został wybrany na burmistrza Mons (funkcję tę pełnił formalnie przez trzy kadencje). W październiku 2005, po związanej ze skandalem korupcyjnym rezygnacji Jean-Claude’a Van Cauwenberghe, ponownie stanął na czele walońskiego rządu. Obowiązki premiera regionu wykonywał do lipca 2007. W 2001 uzyskał honorowy tytuł ministra stanu[5]. Wchodził również w skład Konwentu Europejskiego, którego celem było wypracowywanie założeń Traktatu ustanawiającego Konstytucję dla Europy[3].

W 2007 odnowił mandat poselski na szczeblu federalnym, jednak w czerwcu 2009 przeniósł się do pracy w Parlamencie Walońskim[5]. W wyborach parlamentarnych w czerwcu 2010 został ponownie wybrany w skład Izby Reprezentantów. Partia Socjalistyczna zdobyła wówczas 26 mandatów, stając się największą siłą polityczną w Walonii, a socjaliści zostali najliczniejszą frakcją w całym parlamencie federalnym[3].

Premier Belgii[edytuj | edytuj kod]

Elio Di Rupo był jednym z głównych negocjatorów podczas kryzysu rządowego, w wyniku którego przez wiele miesięcy od czasu wyborów w 2010 partie polityczne nie były w stanie stworzyć nowego rządu. 16 maja 2011 król powierzył mu funkcję tzw. formatora (formateur), mającego koordynować rozmowy koalicyjne. Ostatecznie 30 listopada 2011 sześć ugrupowań (partie socjalistyczne, chadeckie i liberalne flamandzkie i walońskie) uzgodniło umowę koalicyjną, w wyniku której Elio Di Rupo został oficjalnym kandydatem na urząd premiera Belgii[9]. Jednym z powodów przyspieszających negocjacje był pogarszający się stan finansów państwa i związane z tym obniżenie ratingu Belgii. W umowie zawarto kompromis dotyczący podziału gmin leżących wokół Regionu Stołecznego Brukseli pomiędzy Region Waloński i Region Flamandzki, a także dotyczący przekazania części uprawnień władz federalnych do władz tychże regionów. Dodatkowo ustalony został plan trzyletnich oszczędności budżetowych w wysokości 11,3 mld euro i obniżenia deficytu budżetowego poniżej poziomu 3% PKB w 2012 oraz osiągnięcie zbilansowanego budżetu do 2015[10][11].

Rząd Elia Di Rupo został zaprzysiężony i rozpoczął urzędowanie 6 grudnia 2011[12]. W ten sposób doszło do zakończenia najdłuższego w historii, bo trwającego 541 dni, kryzysu gabinetowego, w czasie którego krajem administrował ustępujący rząd[13]. W skład gabinetu weszły walońska Partia Socjalistyczna (PS), flamandzka Partia Socjalistyczna (sp.a), Chrześcijańscy Demokraci i Flamandowie (CD&V), walońscy chadecy z Centrum Demokratyczno-Humanistycznego (cdH), liberałowie z Regionu Flamandzkiego z Open VLD i z Regionu Walońskiego z MR – łącznie 13 ministrów (z premierem) i 6 sekretarzy stanu[10][14]. Elio Di Rupo został pierwszym od 1974 premierem Belgii wywodzącym się z partii socjalistycznej oraz z francuskojęzycznego Regionu Walońskiego[10][13]. Jego gabinet utrzymał się do końca kadencji parlamentu. W 2014 Elio Di Rupo ponownie uzyskał mandat deputowanego do Izby Reprezentantów[15].

Działalność polityczna od 2014[edytuj | edytuj kod]

11 października 2014, w dniu powołania nowego gabinetu, którego kierownictwo objął Charles Michel, Elio Di Rupo zakończył urzędowanie na stanowisku premiera. Powrócił w tym samym roku do wykonywania obowiązków przewodniczącego PS. W 2019 wybrany na kolejną kadencję niższej izby federalnego parlamentu[16]. We wrześniu tegoż roku po raz trzeci w karierze objął stanowisko premiera Walonii[17]. W następnym miesiącu zakończył pełnienie funkcji przewodniczącego swojej partii[18].

Skład rządu[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d Profile: Belgium's Elio Di Rupo. bbc.co.uk, 2 grudnia 2011. [dostęp 2011-12-05]. (ang.).
  2. a b c ELIO DI RUPO: UNE VIE QUI FILE A CENT NOEUDS LE FILS SPIRITUEL DE DIEU EN OUBLIE SON MANTEAU L'INDIEN QUI REFUSE DE MARCHER. lesoir.be, 17 kwietnia 1997. [dostęp 2011-12-05]. (fr.).
  3. a b c d e f Elio Di Rupo. ps.be. [dostęp 2011-12-05]. (fr.).
  4. a b Elio Di Rupo. mons.be. [dostęp 2011-12-05]. (fr.).
  5. a b c d e Profil na stronie Parlamentu Walońskiego. [dostęp 2014-08-22]. (fr.).
  6. Profil na stronie Parlamentu Europejskiego. [dostęp 2011-12-05].
  7. a b Elio Di Rupo. socialistinternational.org. [dostęp 2011-12-05]. (ang.).
  8. Britten openen klopjacht op Olivier Trusgnach. nieuwsblad.be, 4 lutego 2005. [dostęp 2011-12-05]. (niderl.).
  9. Stephen Castle: 18 Months After Vote, Belgium Has Government. nytimes.com, 1 grudnia 2011. [dostęp 2012-07-12]. (ang.).
  10. a b c Belgian cabinet sworn in. europeanvoice.com, 6 grudnia 2011. [dostęp 2011-12-06]. (ang.).
  11. Koniec najdłuższego kryzysu gabinetowego w historii. Belgia ma wreszcie rząd.. wyborcza.pl, 6 grudnia 2011. [dostęp 2011-12-06].
  12. Regering Di Rupo I legt de eed af. standaard.be, 6 grudnia 2011. [dostęp 2011-12-06]. (niderl.).
  13. a b Belgium swears in new government headed by Elio Di Rupo. bbc.co.uk, 6 grudnia 2011. [dostęp 2011-12-06]. (ang.).
  14. Di Rupo I krijgt 13 ministers en 6 staatssecretarissen. hln.be, 5 grudnia 2011. [dostęp 2012-07-12]. (niderl.).
  15. Informacje na stronie polling2014.belgium.be. [dostęp 2014-06-01]. (ang.).
  16. Voici les élus qui composent la Chambre. lavenir.net, 27 maja 2019. [dostęp 2014-06-02]. (fr.).
  17. Elio Di Rupo is Wallonia’s new PM. vrt.be, 13 września 2019. [dostęp 2019-09-14]. (ang.).
  18. Paul Magnette, élu comme prévu nouveau président du PS. rtbf.be, 19 października 2019. [dostęp 2019-10-23]. (fr.).