Fryburg Bryzgowijski

Fryburg Bryzgowijski
Freiburg im Breisgau
Herb	Flaga
Państwo	Niemcy
Kraj związkowy	Badenia-Wirtembergia
Zarządzający	Martin Horn↗
Powierzchnia	153,07 km²
Populacja (31.12.2010); • liczba ludności; • gęstość	; 224 191; 1465 os./km²
Nr kierunkowy	0761
Kod pocztowy	79098–79117
Tablice rejestracyjne	FR
	Położenie na mapie Badenii-Wirtembergii Fryburg Bryzgowijski
	Położenie na mapie Niemiec Fryburg Bryzgowijski
	48°00′N 7°51′E/48,000000 7,850000
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 2 mar 2018, była oparta na tej wersji.

Fryburg Bryzgowijski (niem. Freiburg im Breisgau, alem. Friburg, fr. Fribourg-en-Brisgau) – miasto na prawach powiatu w południowo-zachodniej części Niemiec, w kraju związkowym Badenia-Wirtembergia, siedziba rejencji Fryburg, regionu Südlicher Oberrhein oraz powiatu Breisgau-Hochschwarzwald.

Fryburg Bryzgowijski leży na zachodnich stokach Schwarzwaldu, nad rzeką Dreisam (dopływ Renu), w pobliżu granicy z Francją i Szwajcarią. Miasto liczy 224 191 mieszkańców (31 grudnia 2010) i jest głównym miastem historycznego regionu Bryzgowii. Posiada dobrze rozwinięty przemysł chemiczny, włókienniczy i odzieżowy. Popularny ośrodek turystyczny. Centrum handlowe regionu, ośrodek kulturalno-naukowy, siedziba placówek badawczych, szkół wyższych, w tym założonego w 1457 uniwersytetu.

Historia

W 1120 Fryburg otrzymał prawa miejskie. Od 1368 należał do Habsburgów. W 1415 w mieście się schronił antypapież Jan XXIII. W trakcie wojny trzydziestoletniej miasto było wielokrotnie zdobywane i niszczone. W 1632 Fryburg zajęli Szwedzi, w 1633 Hiszpanie, w 1634 ponownie Szwedzi, a w 1638 Francuzi. W 1644 została stoczona tu krwawa bitwa pomiędzy Francją a Bawarią. W latach 1679-1697 Fryburg znajdował się pod panowaniem Francji, następnie we władaniu austriackim. Francuzi zdobywali Fryburg ponownie w 1713, 1744 i 1796, jednakże zwracali miasto Austrii po traktatach pokojowych w 1714 i 1745, natomiast w 1796 stracili je po kontrofensywie austriackiej. W 1805 decyzją Napoleona Bonaparte Fryburg został przyłączony do Badenii. W latach 1848 i 1849 był ośrodkiem rewolucji. W 1871 miasto znalazło się w granicach Niemiec. W 1940 zostało zbombardowane przez siły niemieckie. Od 1945 do 1947 Fryburg był stolicą Badenii Południowej, a później (do 1952) landu Badenii.

Demografia

Zmiany populacji miasta od 1385 do 2013 roku:

Zabytki i architektura

Głównym zabytkiem miasta jest katedra Najświętszej Marii Panny (Unserer Lieben Frau) z początku XIII wieku, uznawana za arcydzieło budownictwa gotyckiego, z romańskim transeptem, wieżą (116 m) z kamiennym, ośmiobocznym, maswerkowym (całkowicie ażurowym) hełmem. Jest to trójnawowa bazylika z wieńcem kaplic; wewnątrz znajdują się liczne rzeźby oraz ołtarz będący dziełem Hansa Baldunga. Na uwagę zasługują też gotyckie kościoły – św. Marcina (St. Martin) oraz św. Michała (St. Michael) – ratusz, domy i pałace z XVI i XVII wieku oraz średniowieczne bramy miejskie: Martinstor i Schwabentor.

Relatywnie nową, lecz unikatową, budowlą jest konsekrowany w 2004 roku Kościół Dwóch Wyznań (protestancko-katolicki) wykonany przy zachowaniu wysokich standardów energetycznych z prefabrykatów betonowych^[2]. Surowa estetyka bryły budowli spowodowała, że kościół nazywany był bunkrem bożym^[3].

Transport

W mieście znajduje się stacja kolejowa Freiburg Hauptbahnhof oraz działa sieć tramwajowa. W pobliżu miasta funkcjonuje niewielkie lotnisko Fryburg Bryzgowijski, jednak obsługa transportu lotniczego miasta i rejencji obywa się poprzez położony na pograniczu francusko-szwajcarskim port lotniczy EuroAirport Bazylea-Miluza-Fryburg.

Wyższe uczelnie

Uniwersytet Albrechta i Ludwika we Fryburgu

W mieście działa też kilka szkół wyższych.

Sport

SC Freiburg – klub piłkarski
Schwarzwald-Stadion – stadion piłkarski

Współpraca

Miejscowości partnerskie^[4]:

Besançon (Francja)
Granada (Hiszpania)
Guildford (Wielka Brytania)
Innsbruck (Austria)
Isfahan (Iran)
Lwów (Ukraina)
Madison (Stany Zjednoczone)
Matsuyama (Japonia)
Padwa (Włochy)

Przypisy

↑ Bevölkerung und Wohnen. Stan w dniu 31 grudnia 2010.
↑ Kościół Dwóch Wiar (dostęp 2012-12-26).
↑ Prezentacja świątyni dwóch wiar w serwisie concrete.net.au – plik pdf (dostęp 2012-12-26).
↑ Partnerstädte. freiburg.de. [dostęp 28 maja 2014]. (niem.).

Linki zewnętrzne

oficjalna strona miejska
galeria zdjęć w serwisie fotogalerien.ch

Szablon:Powiat Breisgau-Hochschwarzwald

[ludnosc_czerwiec2009-1] Bevölkerung und Wohnen. Stan w dniu 31 grudnia 2010.

[2] Kościół Dwóch Wiar (dostęp 2012-12-26).

[3] Prezentacja świątyni dwóch wiar w serwisie concrete.net.au – plik pdf (dostęp 2012-12-26).

[partnerstaedte-4] Partnerstädte. freiburg.de. [dostęp 28 maja 2014]. (niem.).

[1]

[2]

[3]

[4]

Miasta na prawach powiatu	Fryburg Bryzgowijski (Freiburg im Breisgau)
Powiaty	Breisgau-Hochschwarzwald Emmendingen Ortenau

Regiony	Hochrhein-Bodensee Schwarzwald-Baar-Heuberg Südlicher Oberrhein
Miasta na prawach powiatu	Fryburg Bryzgowijski (Freiburg im Breisgau)
Powiaty ziemskie	Breisgau-Hochschwarzwald Emmendingen Konstancja (Konstanz) Lörrach Ortenau Rottweil Schwarzwald-Baar Tuttlingen Waldshut

Miasta na prawach powiatu	Baden-Baden Fryburg Bryzgowijski (Freiburg im Breisgau) Heidelberg Heilbronn Karlsruhe Mannheim Pforzheim Stuttgart Ulm
Powiaty	Alb-Donau Biberach Böblingen Breisgau-Hochschwarzwald Calw Emmendingen Enz Esslingen Freudenstadt Göppingen Heidenheim Heilbronn Hohenlohe Jezioro Bodeńskie (Bodensee) Karlsruhe Konstancja (Konstanz) Lörrach Ludwigsburg Main-Tauber Neckar-Odenwald Ortenau Ostalb Rastatt Ravensburg Rems-Murr Reutlingen Rhein-Neckar Rottweil Schwäbisch Hall Schwarzwald-Baar Sigmaringen Tuttlingen Tybinga (Tübingen) Waldshut Zollernalb
Regiony (Region)	Bodensee-Oberschwaben Donau-Iller Heilbronn-Franken Hochrhein-Bodensee Mittlerer Oberrhein Neckar-Alb Nordschwarzwald Ostwürttemberg Rhein-Neckar Schwarzwald-Baar-Heuberg Stuttgart Südlicher Oberrhein
Rejencje (Regierungsbezirk)	Fryburg (Freiburg) Karlsruhe Stuttgart Tybinga (Tübingen)