Gałowo (województwo wielkopolskie)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Gałowo
wieś
Ilustracja
Pałac w Gałowie[2]
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Powiat

szamotulski

Gmina

Szamotuły

Wysokość

70[3] m n.p.m.

Liczba ludności (2022)

1089[4]

Strefa numeracyjna

61

Kod pocztowy

64-500[5]

Tablice rejestracyjne

PSZ

SIMC

0595737

Położenie na mapie gminy Szamotuły
Mapa konturowa gminy Szamotuły, w centrum znajduje się punkt z opisem „Gałowo”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się punkt z opisem „Gałowo”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Gałowo”
Położenie na mapie powiatu szamotulskiego
Mapa konturowa powiatu szamotulskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Gałowo”
Ziemia52°35′52″N 16°33′51″E/52,597778 16,564167[1]

Gałowowieś w Polsce, położona w województwie wielkopolskim, w powiecie szamotulskim, w gminie Szamotuły[6][7].

Integralne części wsi Gałowo[6][7]
SIMC Nazwa Rodzaj
0595743 Gałowo-Majątek część wsi

W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa poznańskiego.

Wieś szlachecka położona była w 1580 roku w powiecie poznańskim województwa poznańskiego[8].

Wieś sołecka, położona 2 km na południowy zachód od centrum Szamotuł, blisko granicy miasta, przy trasie drogi wojewódzkiej nr 187.

Najstarsza wzmianka źródłowa pochodzi z 1382 r. Wieś była wtedy własnością kasztelana nakielskiego Sędziwoja Świdwy z rodu Nałęczów[9]. W latach 1820-1852 znajdowała się tu pierwsza w Wielkopolsce, a zarazem w Polsce, cukrownia przerabiająca buraki z własnych plantacji. Produktem końcowym był cukier w formie bochenków chleba, który wozami dostarczano do Poznania. Zmiana koniunktury na cukier spowodowała zamknięcie fabryki. Założycielem i właścicielem cukrowni był Józef hr. Mycielski (1801-1885), który należał do pionierów racjonalnej gospodarki. Zakładał sady owocowe i ogrody warzywne, rozwijał przemysł rolny. Brał udział w powstaniu listopadowym 1830-1831.

W 1910 r. Ludwika Mycielska z Gałowa podarowała ozdobną szafę z szamotulskimi strojami ludowymi do przyszłych Zbiorów Ludoznawczych im. Heleny i Wiesławy Cichowicz w Poznaniu. W 1926 r. u ówczesnych właścicieli Gałowa - Zofii i Michała Mycielskich - gościł artysta malarz Wojciech Kossak (1856-1942), tworząc tutaj ich portret pośród stada koni. W rękach Mycielskich majątek Gałowo pozostał do 1939 r. (545 ha i gorzelnia).

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

  • Pałac w Gałowie[10] w stylu neoklasycystycznym powstał około 1910 r. poprzez rozbudowę dworu z pierwszej połowy XIX w. Piętrowa, dziewięcioosiowa budowla posiada na osi półkolisty ganek, wsparty na kolumnach. W odnowionym w 1986 r. pałacu (I nagroda Ministra Kultury i Sztuki) znajduje się obecnie siedziba Przedsiębiorstwa Rolniczo-Handlowego "Gałopol" sp. z o.o. (dawniej Kombinat PGR założony w 1967 r.). Pozostałość po zabudowaniach folwarcznych stanowi obora z 1894 r. Obok pałacu rozciąga się park krajobrazowy z XIX w. o pow. 16,37 ha - z wielogatunkowym zadrzewieniem, złożonym z dębów, topoli, grabów, wiązów, osik, modrzewi, sosen wejmutek i wielu gatunków krzewów. Niektóre drzewa osiągnęły pomnikowe wymiary, np. topola czarna o obw. 550 cm, dęby szypułkowe o obw. 380 cm i 355 cm, klon srebrzysty o obw. 325 cm. W parku znajdują się 4 stawy rybne[11].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 31480
  2. pałac, 1415/A z 1.03.1973, park 1712/A z 9.04.1975
  3. Według: http://www.wysokosc.mapa.info.pl/
  4. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
  5. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 251 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  6. a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. a b GUS. Rejestr TERYT
  8. Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, t. I, Wielkopolska, Warszawa 1883, s. 31.
  9. Codex Diplomaticus Maioris Polonia - Kodeks Dyplomatyczny Wielkopolski, Tom III, nr 1804
  10. pałac, 1415/A z 1.03.1973, park 1712/A z 9.04.1975
  11. R.Krygiel, P.Mordal, Vademecum Krajoznawcze Ziemi Szamotulskiej, PTTK Oddział w Szamotułach, Szamotuły 2002, s. 67 i 68.