HMAS Warrego (1911)
.jpg) „Warrego” podczas I wojny światowej | |
| Klasa | |
|---|---|
| Typ | |
| Historia | |
| Stocznia |
Fairfield Shipbuilding and Engineering Company, Govan |
| Położenie stępki |
1 grudnia 1910 |
| Wodowanie |
4 kwietnia 1911 |
 Royal Australian Navy
| |
| Wejście do służby |
1 czerwca 1912 |
| Wycofanie ze służby |
19 kwietnia 1928 |
| Zatopiony |
22 lipca 1931 jako okręt-cel |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
normalna: 778 ton |
| Długość |
75 metrów |
| Szerokość |
7,8 m |
| Zanurzenie |
2,7 m |
| Napęd | |
| 3 zespoły turbin parowych Parsonsa o łącznej mocy 13 500 KM 3 kotły Yarrow 3 śruby | |
| Prędkość |
27 węzłów |
| Zasięg |
2300 Mm przy prędkości 13 węzłów |
| Uzbrojenie | |
| 1 działo kal. 102 mm 3 działa kal. 76 mm (3 x I) 4 km | |
| Wyrzutnie torpedowe |
3 × 450 mm (3 x I) |
| Załoga |
70 |
HMAS Warrego – australijski niszczyciel z okresu I wojny światowej, jedna z sześciu jednostek typu River. Okręt został zwodowany 4 kwietnia 1911 roku w stoczni Cockatoo Island Dockyard w Sydney, a w skład Royal Australian Navy wszedł 1 czerwca 1912 roku. Jednostka, oznaczona znakami burtowymi 70 i H.A2, została wycofana ze służby w kwietniu 1928 roku, po czym zatopiona jako okręt-cel 22 lipca 1931 roku.
Projekt i budowa[edytuj | edytuj kod]
HMAS[a] „Warrego” był jednym z sześciu bliźniaczych niszczycieli (oryginalnie klasyfikowanych jako torpedo-boat destroyers)[1] typu River, zbudowanych według zmodyfikowanego projektu brytyjskich okrętów typu Acheron[b][3][2]. Zbudowane dla Australii niszczyciele różniły się od swych brytyjskich braci dwoma pochylonymi kominami oraz słabszym uzbrojeniem[3][2].
„Warrego” zbudowany został w brytyjskiej stoczni Fairfield Shipbuilding and Engineering Company w Govan (numer stoczniowy 470)[4], po czym przewieziony w sekcjach do Australii i ponownie złożony w stoczni Cockatoo Island w Sydney[3][5]. Stępkę okrętu położono 1 grudnia 1910 roku, zwodowany został 4 kwietnia 1911 roku, a całkowity czas budowy wyniósł 2 lata[4][6][c].
Dane taktyczno-techniczne[edytuj | edytuj kod]
„Warrego” był niewielkim niszczycielem o długości całkowitej 75 metrów, szerokości 7,8 metra i zanurzeniu 2,7 metra[3][5]. Wyporność normalna wynosiła 778 ton, zaś pełna 990 ton[3][5][d]. Siłownię okrętu stanowiły trzy zestawy turbin parowych systemu Parsonsa o łącznej mocy 13 500 KM, do których parę dostarczały trzy kotły Yarrow[3][5][e]. Prędkość maksymalna napędzanego trzema śrubami okrętu wynosiła 27 węzłów[1][3][f]. Okręt zabierał zapas 178 ton paliwa, co zapewniało zasięg wynoszący 2300 Mm przy prędkości 13 węzłów[3][5][g].
Na uzbrojenie artyleryjskie okrętu składało się pojedyncze działo kalibru 102 mm (4 cale) BL Mark VIII L/40 oraz trzy pojedyncze działa 12-funtowe kal. 76 mm (3 cale) QF Mark I L/40[5][6]. Uzbrojenie uzupełniały cztery karabiny maszynowe, w tym trzy Lewis[6]. Broń torpedową stanowiły trzy pojedyncze wyrzutnie kal. 450 mm (18 cali)[3][5][h].
Załoga okrętu składała się z 70 oficerów, podoficerów i marynarzy[3][5][i].
Służba[edytuj | edytuj kod]
Okręt został przyjęty w skład Royal Australian Navy 1 czerwca 1912 roku, otrzymując numer taktyczny 70[6][8]. 11 września 1914 roku wraz z bliźniaczym niszczycielem „Yarra” „Warrego” wziął udział w osłonie desantu wojsk australijskich na wybrzeże Nowej Brytanii (ówcześnie części niemieckiej kolonii)[9]. Po zakończeniu I wojny światowej numer taktyczny jednostki zmieniono na H.A2[8]. Niszczyciel wycofano ze służby 19 kwietnia 1928 roku, a we wrześniu 1929 roku rozpoczęto jego demontaż w stoczni Cockatoo Island w Sydney[10][11]. Kadłub jednostki zatopiono jako okręt-cel nieopodal Cockatoo 22 lipca 1931 roku, a w późniejszym czasie wysadzono[9][11].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ HMAS – His/Her Majesty's Australian Ship – Australijski Okręt Jego/Jej Królewskiej Mości.
- ↑ Od października 1913 roku zwanego typem I[2].
- ↑ Gogin 2018P ↓ podaje, że stępkę okrętu położono w lipcu 1910 roku.
- ↑ Brassey 1915 ↓, s. 172, Gillett 1983 ↓, s. 41, Colledge i Warlow 2006 ↓, s. 380 i Gozdawa-Gołębiowski i Wywerka Prekurat 1994 ↓, s. 596 podają, że wyporność niszczyciela wynosiła 700 ton.
- ↑ Według Gillett 1983 ↓, s. 41 łączna moc maszyn wynosiła 10 000 KM, zaś Brassey 1915 ↓, s. 172 podaje wartość 9500 KM.
- ↑ Identycznie u Gogin 2018P ↓. Gozdawa-Gołębiowski i Wywerka Prekurat 1994 ↓, s. 596 podaje, że maksymalna prędkość niszczyciela wynosiła 26 węzłów, a według Gillett 1983 ↓, s. 41 28 węzłów.
- ↑ Gillett 1983 ↓, s. 41 podaje zasięg wynoszący 2410 Mm przy prędkości 15 węzłów.
- ↑ Brytyjskie torpedy 18-calowe miały faktyczny kaliber 17,72 cala (450 mm)[7].
- ↑ Brassey 1915 ↓, s. 172 i Gillett 1983 ↓, s. 41 podają, że liczebność załogi wynosiła 66 osób.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Brassey 1915 ↓, s. 172.
- ↑ a b c Gogin 2018A ↓.
- ↑ a b c d e f g h i j Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 75.
- ↑ a b Miramar ↓.
- ↑ a b c d e f g h Gogin 2018P ↓.
- ↑ a b c d Gillett 1983 ↓, s. 41.
- ↑ DiGiulian 2018 ↓.
- ↑ a b Friedman 2009 ↓, s. 506.
- ↑ a b Gillett 1983 ↓, s. 40.
- ↑ Gillett 1983 ↓, s. 40-41.
- ↑ a b Colledge i Warlow 2006 ↓, s. 380.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- T.A. Brassey (red.): The Naval Annual, 1915. London: William Cloves and Sons, 1915. (ang.).
- J.J. Colledge, Ben Warlow: Ships of the Royal Navy: The Complete Record of all Fighting Ships of the Royal Navy. London: Chatham Publishing, 2006. ISBN 978-1-86176-281-8. (ang.).
- Tony DiGiulian: Torpedoes of the United Kingdom/Britain. www.navweaps.com. [dostęp 2018-06-17]. (ang.).
- Norman Friedman: British Destroyers: From Earliest Days to the Second World War. Barnsley: Seaforth Publishing, 2009. ISBN 978-1-84832-049-9. (ang.).
- Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
- Ross Gillett: Australian & New Zealand warships, 1914-1945. Sydney: Doubleday Australia, 1983. ISBN 0-86824-095-8. (ang.).
- Ivan Gogin: ACHERON destroyers (1910-1916). Navypedia. [dostęp 2018-06-17]. (ang.).
- Ivan Gogin: PARRAMATTA destroyers (1910-1916). Navypedia. [dostęp 2018-06-17]. (ang.).
- Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
- WARREGO (6104244). miramarshipindex.nz. [dostęp 2022-05-02]. (ang.).
- Australijskie niszczyciele z okresu I wojny światowej
- Australijskie okręty zatopione jako okręty-cele
- Kontrtorpedowce typu River
- Okręty zbudowane w stoczni Cockatoo Island
- Okręty zbudowane w Fairfield Shipbuilding and Engineering Company
- Statki i okręty zatopione na Morzu Tasmana
- Zatopione australijskie niszczyciele