Hermann Heiss
| Pseudonim |
Georg Frauenfelder |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
29 grudnia 1897 |
| Pochodzenie | |
| Data i miejsce śmierci |
6 grudnia 1966 |
| Instrumenty | |
| Gatunki | |
| Zawód | |
| Powiązania |
Hermann Heiss, pseud. Georg Frauenfelder (ur. 29 grudnia 1897 w Darmstadcie, zm. 6 grudnia 1966 tamże)[1][2] – niemiecki kompozytor, pedagog i teoretyk muzyki.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Od 1921 studiował kompozycję u Bernharda Seklesa i fortepian u Willy’ego Rennera we Frankfurcie nad Menem. W latach 1924–1926 studiował nowatorską wówczas technikę dwunastotonową u Josefa Matthiasa Hauera w Wiedniu[1][2]. Następnie, po powrocie do Frankfurtu, ukończył studia pianistyczne u Alfreda Hoehna[3].
W latach 1928–1933 uczył muzyki w Hermann-Lietz-Schule na wyspie Spiekeroog na Morzu Północnym[1][2]. Od 1933 mieszkał w Berlinie, gdzie działał jako niezależny kompozytor; komponował i wykonywał aranżacje pieśni ludowych, dziecięcych i pariotyczno-propagandowych[2][3]. W latach 1941–1942 nauczał teorii muzyki w Heeresmusikschule we Frankfurcie[1][2][3], a w latach 1944–1945 wykładał w Musikschule der Stadt Wien[2].
Po wojnie wrócił do Darmstadt. Od 1946 był związany z Międzynarodowymi Letnimi Kursami Nowej Muzyki w Darmstadcie, gdzie regularnie prowadził zajęcia do 1962 i przyczynił się do upowszechnienia dodekafonii. Równocześnie w latach 1948–1963 wykładał kompozycję w darmstadzkiej Akademie für Tonkunst[1][2].
Od 1955 prowadził studio kompozycji elektronicznej w Instytucie Muzycznym Kranichsteina (Kranichsteiner Musikinstitut) w Darmstadcie[1][2]. W 1957 założył własne studio Studio Kompozycji Elektronicznej Hermann Heiß przy Akademie für Tonkunst. Było to jedno z pierwszych prywatnych studiów elektronicznych w Niemczech[4]. Stworzył tam wiele elektronicznych kompozycji, również na zamówienie teatrów, filmów, radia i telewizji[2][5]. Opracował także specjalny sprzęt do tworzenia dźwięków i technicznej poprawy procesu ich powstawania, m.in. generator szumu i magnetofon ułatwiający miksowanie kilku ścieżek audio[4][5]. Urządzenie to zostało wyprodukowane przez niemiecką firmę Vollmer i sprzedawane pod nazwą „magnetofon magnetyczny Heiß-Vollmer”[5].
Twórczość[edytuj | edytuj kod]
Heiss od początku swojej drogi twórczej był pod silnym wpływem J.M. Hauera i jego metody dwunastotonowej (opracowanej wcześniej i różniącej się trochę od techniki dodekafonicznej Schönberga). Opowiadał się za kompozycją atematyczną, swobodnym linearyzmem i dynamiczym traktowaniem formy[1][2]. W utworach skomponowanych na początku lat 50. widać jego zainteresowanie techniką punktualistyczną. Od 1955 skupił się na muzyce elektronicznej[1].
Komponował utwory orkiestrowe i na instrumenty solowe z towarzyszeniem orkiestry, utwory fortepianowe, wokalno-instrumentalne, elektroniczne, sceniczne oraz muzykę teatralną i filmową. Wiele jego kompozycji powstałych przed 1944 zostało zniszczonych podczas nalotu bombowego na Darmstadt[1][2].
Jest też autorem pracy z zakresu teorii muzyki: Elemente der musikalischen Komposition (Tonbewegungslehre) (Heidelberg, 1949).
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i Gołąb 1993 ↓, s. 170.
- ↑ a b c d e f g h i j k
Gregory S. Dubinsky: Heiss, Hermann. [w:] Oxford Music Online. Grove Music Online [on-line]. 2001-01-20. [dostęp 2020-02-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-02-11)]. via Oxford University Press. (ang.).
- ↑ a b c Hermann Heiß. [w:] Tobias Broeker, Rare Manuscripts [on-line]. [dostęp 2020-02-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-02-22)]. (ang.).
- ↑ a b Das historische Studio für elektronische Komposition Hermann Heiß 1957–1966. [w:] Bibliothek ZKM (Zentrums für Kunst und Medientechnologie) [on-line]. [dostęp 2020-02-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-24)]. (niem.).
- ↑ a b c Biography Hermann Heiß. [w:] ZKM (Zentrum für Kunst und Medientechnologie) [on-line]. [dostęp 2020-02-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-02-23)]. (ang. • niem.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Maciej Gołąb: Heiss Hermann. W: Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). Wyd. I. T. 4: HIJ część biograficzna. Kraków: PWM, 1993, s. 170. ISBN 83-224-0453-0. (pol.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Dyskografia Hermanna Heissa w bazie MusicBrainz (ang.)
- Hermann Heiss w bazie Discogs.com (ang.)
- Heiß, Hermann. [w:] Stadtlexikon Darmstadt [on-line]. [dostęp 2020-02-23]. (niem.).
- Heiß, Hermann (Pseud. Georg Frauenfelder). [w:] Österreichisches Musiklexikon online [on-line]. [dostęp 2020-02-23]. (niem.).