Jadwiga żagańska
| |
| Królowa Polski | |
| Okres |
od 25 lutego 1365 |
|---|---|
| Jako żona | |
| Poprzedniczka | |
| Następczyni | |
| Dane biograficzne | |
| Data urodzenia |
pomiędzy 1340 a 1350 |
| Data i miejsce śmierci | |
| Miejsce spoczynku | |
| Ojciec | |
| Matka |
Anna płocka |
| Mąż | |
| Dzieci |
Anna Kazimierzówna |
| Mąż | |
| Dzieci |
Barbara legnicka |
Jadwiga żagańska (ur. pomiędzy 1340 a 1350, zm. 27 marca 1390 w Legnicy) – młodsza córka Henryka V Żelaznego, księcia żagańskiego i Anny płockiej, żona Kazimierza Wielkiego i Ruprechta Legnickiego, królowa Polski.
Życiorys
Na początku lat sześćdziesiątych Jadwiga stała się w związku ze zbliżeniem politycznym ojca względem Polski kandydatką na żonę starzejącego się, a nadal nie posiadającego męskiego potomka Kazimierza Wielkiego. Ślub młodej, bo liczącej pomiędzy 13 a 23 rokiem życia księżniczki śląskiej z 55-letnim królem odbył się we Wschowie 25 lutego 1365. W ten sposób Jadwiga stała się czwartą żoną Kazimierza. Prawdopodobnie została koronowana na królową Polski[1].
Zdarzenie to wiąże się ze skandalem, bowiem przy zawieraniu poprzedniego, trzeciego, związku króla z Czeszką Krystyną Rokiczaną król, według prawa kanonicznego, dopuścił się bigamii – gdyż żyła nadal jego druga żona Adelajda Heska, a na nowe małżeństwo nie uzyskał dyspensy papieskiej[2]. W związku z powyższym Kazimierz starał się uzyskać dyspensę na zawarcie kolejnego, czwartego związku. Po jego zawarciu Adelajda skierowała do stolicy apostolskiej list, w którym podważyła legalność tego i poprzedniego związku, twierdząc, iż Kazimierz dążąc do unieważnienia związku z nią posłużył się, najprawdopodobniej sfałszowaną, bullą papieską.
Dopiero w 1368 papież Urban V na usilne starania Kazimierza udzielił zgody na jego ślub z Jadwigą, jednakże sprawa legalności jego związku z Krystyną do dzisiejszego dnia nie została wyjaśniona[3].
Kazimierz Wielki oczekiwał ciągle na narodziny syna i nawet spowodował wydanie przez swego siostrzeńca i desygnowanego na następcę tronu Ludwika Węgierskiego dokumentu, w którym stwierdzono, że w przypadku narodzin syna traci on prawa do tronu, jeżeli zaś urodzą się córki – wówczas dziedzicem pozostaje Ludwik. Został on też zobowiązany do wyposażenia księżniczek i wydania ich za mąż.
Z trzech córek Kazimierza Wielkiego i Jadwigi, najstarsza Anna księżna Teck (ur. ok. 1366/1367, zm. 1425) po osiągnięciu 14 roku życia wyszła za mąż za Wilhelma von Cilli. Z tego związku urodziła się córka Anna Cylejska (ur. 1380, zm. 21 maja 1416) – przyszła żona króla Władysława Jagiełły. Kolejna, Kunegunda (ur. ok. 1367/1368, zm. 1369/1370), zmarła w dzieciństwie, natomiast o najmłodszej Jadwidze (ur. 1369/1370, zm. po 1382) nie ma pewnych wiadomości, być może wyszła za mąż za jednego z możnowładców południowosłowiańskich[3].
Po śmierci Kazimierza Wielkiego (zm. 5 listopada 1370), ostatniego Piasta na tronie polskim, powróciła do księstwa żagańskiego. Na mocy testamentu Kazimierza, Jadwiga otrzymała ze skarbca królewskiego 53 grzywny srebra i 1/3 srebrnych naczyń oraz wiano w kwocie 1000 grzywien szerokich groszy.
Przed 10 lutego 1372 wstąpiła w kolejny związek małżeński – z księciem legnickim Ruprechtem I (zm. w styczniu 1409) synem Wacława I[4].
Z tego małżeństwa pochodzą również tylko córki: Barbara (ur. między 1372 a 1384, zm. 9 maja 1436) – żona elektora saskiego Rudolfa III oraz Agnieszka (ur. przed 1385, zm. po 7 lipca 1411). Barbara i Rudolf III Saski byli teściami Jana I żagańskiego[4].
Zmarła i została pochowana w Legnicy w miejscowej kolegiacie[1].
Przypisy
- ↑ a b K. Jasiński, Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich, Poznań – Wrocław 2001, s. 171.
- ↑ M. Spórna, P. Wierzbicki, Słownik władców Polski i pretendentów do tronu polskiego, Kraków 2003, s. 186–187.
- ↑ a b M. Spórna, P. Wierzbicki, Słownik władców Polski i pretendentów do tronu polskiego, Kraków 2003, s. 187.
- ↑ a b K. Jasiński, Rodowód Piastów śląskich, wyd. II, Kraków 2007, s. 390.
Bibliografia
- Jasiński K., Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich, Wydawnictwo Historyczne, Poznań – Wrocław 2001, s. 171, ISBN 83-913563-5-3.
- Jasiński K., Rodowód Piastów śląskich, wyd. II, Wydawnictwo Avalon, Kraków 2007, s. 181, 390–391, ISBN 978-83-60448-28-1.
- Spórna M., Wierzbicki P., Słownik władców Polski i pretendentów do tronu polskiego, Zielona Sowa, Kraków 2003, s. 186–187, ISBN 83-7389-189-7.
