Jan Kulczyk

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Politicus (dyskusja | edycje) o 20:33, 16 kwi 2018. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Jan Kulczyk
{{{alt grafiki}}}
Jan Kulczyk (2009)
Data i miejsce urodzenia

24 czerwca 1950
Bydgoszcz

Data i miejsce śmierci

29 lipca 2015
Wiedeń

Miejsce spoczynku

Cmentarz Jeżycki w Poznaniu

Zawód, zajęcie

przedsiębiorca

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Jan Jerzy Kulczyk (ur. 24 czerwca 1950 w Bydgoszczy, zm. 29 lipca 2015 w Wiedniu[1]) – polski przedsiębiorca, właściciel przedsiębiorstwa Kulczyk Holding, z siedzibą w Warszawie i międzynarodowej grupy inwestycyjnej Kulczyk Investments (d. Kulczyk Investment House), z siedzibą w Luksemburgu oraz biurami w Londynie i Kijowie, od 2002 regularnie klasyfikowany był w rankingach jako najbogatszy Polak.

Życiorys

Urodził się 24 czerwca 1950 w Bydgoszczy w rodzinie przedsiębiorcy Henryka Kulczyka (1925–2013)[2]. Absolwent VI Liceum Ogólnokształcącego im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich w Bydgoszczy (1968). Ukończył prawo na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza i handel zagraniczny na Akademii Ekonomicznej w Poznaniu. Posiadał stopień naukowy doktora nauk humanistycznych w zakresie nauk politycznych i prawa międzynarodowego[3] – doktorat obronił w 1975 na Wydziale Nauk Społecznych UAM (Układ o podstawowych stosunkach między NRD a RFN, z 21 grudnia 1972 roku jako umowa międzynarodowa, promotor: Alfons Klafkowski). Był też pracownikiem naukowym Instytutu Zachodniego w Poznaniu, gdzie zajmował się tematyką niemiecką[4] (członek komitetu honorowego Instytutu[5]).

Kariera biznesowa

Pierwszy kapitał na rozpoczęcie interesów Jan Kulczyk otrzymał od ojca Henryka. Za te pieniądze założył w 1981 polonijną firmę handlową – Interkulpol, jedno z pierwszych przedsiębiorstw zagranicznych powstałych w Polsce po II wojnie światowej.

W latach 80. organem kontrolującym działalność wszystkich firm polonijnych była Polsko-Polonijna Izba Przemysłowo-Handlowa Inter-Polcom. Jan Kulczyk zasiadał w jej władzach obok ojca Henryka. Był m.in. członkiem zarządu, zastępcą prezesa, a wreszcie prezesem. Blisko współpracował z Andrzejem Malinowskim, ówczesnym wiceministrem handlu wewnętrznego.

W 1988 Jan Kulczyk został oficjalnym dealerem Volkswagena w Polsce. Pierwszym wielkim interesem Kulczyka w III RP była w 1991 roku dostawa samochodów dla policji i UOP. Kierowane przez Andrzeja Milczanowskiego MSW zamówiło bez otwartego przetargu w firmie Kulczyka 3 tysiące samochodów za 150 milionów złotych.

W 1991 zarejestrował spółkę Kulczyk Holding Sp. z o.o., która w 1993 została przekształcona w spółkę akcyjną. Jan Kulczyk był przewodniczącym rady nadzorczej Kulczyk Holding.

Do zrealizowanych przez niego inwestycji należą m.in.:

  • Telekomunikacja Polska SA (47,5% akcji w latach 2000–2005 objęte przez konsorcjum Kulczyk Holding SA – France Telecom SA, udział Kulczyk Holding wynosił 13,6%),
  • Polska Telefonia Cyfrowa Sp. z o.o. (4,8% udziałów w latach 1993–1999 w partnerstwie z Deutsche Telekom Mobil Net GmbH),
  • TUiR Warta SA – w latach 1996–2006, prawie 70% w szczytowym okresie. Wszystkie akcje zakupiono na giełdzie, z wyjątkiem 19,8% zakupionych od skarbu państwa w ramach przetargu[6],
  • PTE WARTA S.A. (50% akcji w latach 2000–2005),
  • PKN Orlen (ok. 5% w latach 2001–2005).

W 2005 wyjechał za granicę i zamieszkał w Londynie, skąd zaczął planować międzynarodowe inwestycje. W 2007 powołał w tym celu dom inwestycyjny Kulczyk Investment House, który ostatecznie przyjął nazwę Kulczyk Investments[7]. Około 2006 roku rozwiódł się z żoną – Grażyną Kulczyk, której według mediów pozostawił krajowy majątek, do którego należy między innymi centrum handlowo-kulturalne Stary Browar w Poznaniu[8].

Biznesem zajmował się poprzez inwestowanie w branżach: energetyka, ropa naftowa i gaz, infrastruktura, nieruchomości, browarnictwo. Jego przedsiębiorstwo Kulczyk Investments miało 40% udział w Neconde Energy Limited, spółce wydobywającej ropę naftową w Nigerii[9], 3,49% w San Leon Energy, zajmującej się poszukiwaniem, oceną oraz wydobyciem złóż ropy naftowej i gazu ziemnego[10], 33,72% akcji Loon Energy Corporation, właściciela koncesji na poszukiwanie i wydobycie ropy w Kolumbii i Peru[11], 50,76% akcji Serinus Energy, spółki zajmującej się poszukiwaniem ropy i gazu na terenie Ukrainy, Tunezji i Rumunii[12][13], oraz 9,73% udziałów w Ophir Energy, właściciela koncesji na terenach roponośnych w Afryce[14]. Portfel surowcowy Kulczyk Investments obejmował również 15,4% Strata Limited, spółki prowadzącej projekty surowcowe na terenie Afryki[15] oraz 25% udziałów w spółce Centar poszukującej surowców na terenie Afganistanu oraz innych krajów Azji Środkowej i Afryki[16].

W 2010 we współpracy z Silverstein Properties Inc. założył Kulczyk Silverstein Properties, spółkę joint venture specjalizującą się w nieruchomościach komercyjnych na rynku Europy Środkowo-Wschodniej[17]. W 2008 zainwestował w budowę kompleksu biurowców w Dubaju. W Warszawie planował postawić biurowiec Kulczyk Tower, który ma być jednym z najwyższych w Europie kontynentalnej wieżowców[18]. Zaangażował się też w sektorze finansowym budując sieć pośrednictwa kredytowego Family Finance[19]. W 2009 wymienił pakiet 28% akcji Kompanii Piwowarskiej na 3% akcji spółki SABMiller, drugiego na świecie producenta piwa[20].

Poprzez spółki zależne miał 24% udziału w spółce Autostrady Wielkopolskiej, 40% Autostrada Wielkopolska II SA oraz 45% Autostrada Eksploatacja. Był również właścicielem 58,42% pakietu akcji Pekaes SA[21].

Kulczyk Investments stworzył pierwszą polską prywatną grupę energetyczną o zasięgu międzynarodowym – grupę spółek zintegrowanych pionowo działających pod wspólną marką Polenergia w obszarze wytwarzania energii z konwencjonalnych i odnawialnych źródeł, jak również dystrybucji oraz obrotu energią elektryczną i jej produktami[22]. W 2011 roku nabył 100% udziałów w Elektrociepłowni Nowa Sarzyna[23]. W 2009 nabył 90% udziałów w spółce Chemikals Sp. z o.o., operującej kolejowym terminalem przeładunkowym na granicy Polski z obwodem kaliningradzkim[24]. Do 2011, za pośrednictwem Kulczyk Pon Investment oraz Škoda Auto Polska sprowadzał do Polski samochody marek VW, Audi, Porsche, Škoda.

Po śmierci Jana Kulczyka spadkobiercami majątku zostały jego dzieci – Dominika i Sebastian Kulczyk. Dominika Kulczyk zasiada w radzie nadzorczej Kulczyk Investments oraz zajmuje się obszarem CSR w firmie[25]. Sebastian Kulczyk od grudnia 2013 roku pełni stanowisko Prezesa Zarządu[26], a w sierpniu 2015 zastąpił ojca w radzie nadzorczej Ciech S.A[27].

Pozostała działalność

Jan Kulczyk był współzałożycielem Polskiej Rady Biznesu, której prezesem był dwukrotnie. Znalazł się również wśród założycieli Polsko-Niemieckiej Izby Przemysłowo-Handlowej.

Był właścicielem zespołu pałacowego w Lubniewicach[28] oraz zamku „Chateau de Madrit” w Villefranche-sur-Mer na Lazurowym Wybrzeżu we Francji[29].

Od czerwca 2006 zasiadał w Radzie Dyrektorów Międzynarodowego Zielonego Krzyża (Green Cross International) – organizacji afiliowanej przy ONZ zajmującej się bezpieczeństwem ekologicznym, a od 6 października 2007 pełnił funkcję przewodniczącego Rady[30].

Był również przewodniczącym Rady ds. Wspierania Badań Naukowych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu i wieloletnim członkiem Rady Muzeum Narodowego w Poznaniu oraz Kościelnej Rady Gospodarczej. Zasiadał w Międzynarodowej Radzie Gubernatorów działającej przy Peres Center for Peace.

W lutym 2008 został włączony do konfraterni zakonu Paulinów[31].

W 2010 powołał do życia CEED Institute, inkubator myśli i rozwoju promujący kraje Europy Środkowo-Wschodniej[32].

W 2012 przekazał 20 mln zł na budowę Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie (sfinansowanie wystawy stałej oraz objęcie patronatem nowoczesnego audytorium). Była to największa jednorazowa donacja na rzecz nowo powstającego muzeum[33].

W marcu 2014 roku powołał do życia Radę Polskich Inwestorów w Afryce, w skład której weszli przedstawiciele najważniejszych polskich spółek inwestujących na tym kontynencie – Kulczyk Investments, Polpharma, Grupa Azoty, Krezus, Ursus i Lubawa. Celem działania Rady jest wspieranie polskich firm w ich staraniach nawiązywania kontaktów na rynkach afrykańskich[34].

Kontrowersje

W 2004 Jan Kulczyk został powiązany z aferą Orlenu. W raporcie Sejmowej Komisji Śledczej wskazano, że Jan Kulczyk mógł mieć duży, niewspółmierny do liczby posiadanych akcji, wpływ na działanie i obsadzanie kluczowych stanowisk w PKN Orlen. Dodatkowo wykazano, że Jan Kulczyk rozmawiał z byłym rezydentem KGB w Polsce Władimirem Ałganowem oraz wziął udział w spotkaniu z Romanem Giertychem na Jasnej Górze[35].

W celu wyjaśnienia afery Orlenu wszczęto postępowanie w prokuraturze w Katowicach oraz powołano Sejmową Komisję Śledczą. Jan Kulczyk złożył wyjaśnienia przed Sejmową Komisją Śledczą i był czterokrotnie przesłuchiwany przez prokuraturę w charakterze świadka, ostatnio w kwietniu 2008[36]. Ze względu na brak dowodów, prokuratura postanowiła umorzyć toczące się postępowanie.

Jan Kulczyk był również łączony z aferą Kulczykpark i zarzutami wobec urzędników UM Poznania za zaniżenie ceny nieruchomości w centrum miasta pod inwestycję Stary Browar[37].

Życie prywatne

Grób na Cmentarzu Jeżyckim

Z małżeństwa z Grażyną Kulczyk miał dwoje dzieci: Sebastiana (ur. 1980)[38] i Dominikę[38] (ur. 1977). Wieloletnią partnerką Kulczyka była Joanna Przetakiewicz[39][40][38]. Jego wnukami są Jaremi Lubomirski-Lanckoroński (ur. 2004) i Weronika Lubomirska-Lanckorońska (ur. 2008)[41].

Śmierć

Zmarł 29 lipca 2015 w Wiedniu, w Allgemeines Krankenhaus der Stadt Wien[42], w wyniku powikłań po zabiegu kardiologicznym[43][44]; został pochowany na cmentarzu Jeżyckim w Poznaniu, w rodzinnym grobowcu, w którym wcześniej pochowano jego ojca, Henryka Kulczyka (1925–2013)[45].

Najbogatszy człowiek w Polsce

Jan Kulczyk, Europejski Kongres Gospodarczy (2013)

W 2012 magazyn „Forbes”, umieścił Jana Kulczyka na pierwszym miejscu listy najbogatszych polskich ludzi biznesu, wskazując iż jego majątek wynosi 8,9 mld zł[46]. W tym samym roku tygodnik „Wprost” również umieścił Jana Kulczyka na pierwszym miejscu swojej listy, jednak oszacował jego majątek na 9,7 mld złotych[47]. W 2013 amerykańskie czasopismo „Forbes” umieściło Jana Kulczyka na 384. miejscu wśród najbogatszych ludzi świata, szacując jego majątek na 3,5 mld USD. Był najwyżej uplasowanym Polakiem w rankingu światowych miliarderów[48].

Jan Kulczyk 13 razy zajął pierwsze miejsce na liście 100 najbogatszych Polaków tygodnika „Wprost”:

Rok Miejsce Majątek
(w mld zł)
2002 1 12
2003 1 12,5
2004 1 12,5
2005 1 5,5
2006 1 4,1
2007 12 3,2
2008 1 6,7
2009 1 5,9
2010 1 7,1
2011 1 8,5
2012 1 9,7
2013 1 12,5
2014 1 13,1[49]
2015 1 15,1

Miejsce 12. w 2007 zajął ze względu na rozwód z Grażyną Kulczyk[50].

W rankingu dwutygodnika „Forbes” w 2015 Kulczyk zajął 418. miejsce (3,9 mld dolarów)[51]

Odznaczenia i nagrody

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ KULCZYK INVESTMENTS. kulczykinvestments.com. [dostęp 2015-07-31].
  2. ↑ Red: Zmarł Henryk Kulczyk – biznesmen i żołnierz AK. Miał 87 lat. polskatimes.pl, 2013-02-19. [dostęp 2017-04-30]. (pol.).
  3. ↑ Archiwum Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, sygn. AUAM 825/487, Jan Kulczyk. Teczka doktorska.
  4. ↑ Portal edukacyjny Perspektywy
  5. ↑ Komitet honorowy. Instytut Zachodni. [dostęp 2015-08-05].
  6. ↑ Projekty zrealizowane, Usługi finansowe, TUiR Warta SA. kulczykinvestments.com. [dostęp 2015-11-10].
  7. ↑ Nie żyje najbogatszy Polak. Jan Kulczyk zmarł w wieku 65 lat. 2015-07-29. [dostęp 2015-11-10].
  8. ↑ „Wolę jadać łyżką przez całe życie, aniżeli chochlą przez cały tydzień”. Nie żyje Jan Kulczyk. dziennikwschodni.pl, 2015-07-29. [dostęp 2015-11-10].
  9. ↑ Kulczyk Investments, Inwestycje strategiczne. [dostęp 2015-11-10].
  10. ↑ Kulczyk Investments, Inwestycje strategiczne. [dostęp 2015-11-10].
  11. ↑ Kulczyk Investments, Inwestycje strategiczne. [dostęp 2015-11-10].
  12. ↑ Projekty, Inwestycje strategiczne, Surowce mineralne. kulczykinvestments.com. [dostęp 2015-12-16].
  13. ↑ Serinus Energy, Krótko o Serinus. serinusenergy.com. [dostęp 2015-12-16].
  14. ↑ Kulczyk Investments, Projekty zrealizowane. [dostęp 2015-11-10].
  15. ↑ Kulczyk Investments, Inwestycje strategiczne. [dostęp 2015-11-10].
  16. ↑ Kulczyk Investments, Inwestycje strategiczne. [dostęp 2015-11-10].
  17. ↑ Jacek Przybylski: Przełom w Strefie Zero. [w:] rp.pl [on-line]. rp.pl, 2010-06-09. [dostęp 2011-02-08]. (pol.).
  18. ↑ Małgorzata Grzegorczyk: Kulczyk będzie budował na potęgę. [w:] pb.pl [on-line]. Bonnier Business (Polska) sp. z o.o., 2008-03-19. [dostęp 2008-06-30]. (pol.).
  19. ↑ Eugeniusz Twaróg: Kulczyk Investments wchodzi w kredyty. [w:] pb.pl [on-line]. Bonnier Business (Polska) sp. z o.o., 2009-03-19. [dostęp 2009-09-02]. (pol.).
  20. ↑ Kulczyk Investments, Inwestycje kapitałowe. [dostęp 2015-11-10].
  21. ↑ Pekaes: Kulczyk Holding przejął kontrolę. [w:] www.parkiet.com [on-line]. parkiet.com, 2009-05-12. [dostęp 2009-09-02]. (pol.).
  22. ↑ kulczykinvestments.com. kulczykinvestments.com, 2013-03-11. [dostęp 2013-03-11]. (pol.).
  23. ↑ Jan Kulczyk kupił elektrociepłownię. http://biznes.newsweek.pl,+2011-01-21.+[dostęp 2015-11-10].
  24. ↑ Marcin Bołtryk: Kulczyk stawia na logistykę. Puls Biznesu, 2009-07-24. [dostęp 2014-03-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-07-15)]. (pol.).
  25. ↑ Monika Kaczyńska: Alfabet Jana Kulczyka, najbogatszego Polaka. gloswielkopolski.pl, 2015-08-09. [dostęp 2015-11-10].
  26. ↑ Kulczyk Investments, Zarząd. [dostęp 2015-11-10].
  27. ↑ Sebastian Kulczyk zastępuje ojca. W radzie nadzorczej Ciechu. http://www.pulshr.pl,+2015-08-27.+[dostęp 2015-11-10].
  28. ↑ Kulczyk sprzedaje swoje pałace w Lubniewicach [online], gazetalubuska.pl [dostęp 2015-12-01].
  29. ↑ Oto zamek Jana Kulczyka! [online], fakt.pl [dostęp 2015-12-01].
  30. ↑ Green Cross International’s new Board of Directors elects new Chairman. [w:] www.gci.ch [on-line]. 2007-10-06. [dostęp 2009-04-28]. (ang.).
  31. ↑ Kulczyk konfratrem z Jasnej Góry. dziennik.pl, 7 lutego 2008. [dostęp 29 grudnia 2013].
  32. ↑ Jacek Kowalczyk: Kulczyk zmienia optykę Londynu. [w:] www.pb.pl [on-line]. 2010-06-01. [dostęp 2011-02-08]. (pol.).
  33. ↑ Zakończono zbieranie funduszy na Wystawę Główną Muzeum Historii Żydów Polskich. [w:] Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego [on-line]. mkidn.gov.pl, 3 lipca 2012. [dostęp 2014-11-07].
  34. ↑ Powstała Rada Polskich Inwestorów w Afryce – www.goafrica.gov.pl.
  35. ↑ Sejm Rzeczypospolitej Polskiej IV kadencja: Druk nr 4430 Sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania zarzutu nieprawidłowości w nadzorze Ministerstwa Skarbu Państwa nad przedstawicielami Skarbu Państwa w spółce PKN Orlen S.A. oraz zarzutu wykorzystania służb specjalnych (d. UOP) do nielegalnych nacisków na organa wymiaru sprawiedliwości w celu uzyskania postanowień służących do wywierania presji na członków Zarządu PKN Orlen S.A..
  36. ↑ Kluczyk znów przesłuchany w sprawie byłego prezesa Orlenu. [w:] www.wp.pl [on-line]. 2008-02-07. [dostęp 2008-06-30]. (pol.).
  37. ↑ Aleksandra Przybylska, Michał Kopiński, Piotr Bojarski: Prezydent Poznania skazany za „Kulczykpark”. [w:] www.wyborcza.pl [on-line]. 2008-03-06. [dostęp 2008-06-30]. (pol.).
  38. ↑ a b c Jan Kulczyk przekazywał interesy rodzinie. Radio Zet, 2015-07-29. [dostęp 2015-07-30]. (pol.).
  39. ↑ Jan Kulczyk nie żyje. Był jednym z największych polskich przedsiębiorców. Gazeta Wyborcza. [dostęp 2015-07-30]. (pol.).
  40. ↑ Partnerki mężczyzn z listy najbogatszych. Interia. [dostęp 2015-07-30]. (pol.).
  41. ↑ Marek Jerzy Minakowski: Jan Kulczyk. [w:] Wielka Genealogia Minakowskiego [on-line]. sejm-wielki.pl, 2017-04-30. [dostęp 2017-04-30]. (pol.).
  42. ↑ Reichster Pole Jan Kulczyk in Wien gestorben. derStandard.at, 2015-07-29. [dostęp 2015-08-06]. (niem.).
  43. ↑ Jan Kulczyk nie żyje. gazeta.pl, 2015-07-29. [dostęp 2015-07-29].
  44. ↑ Jan Kulczyk nie żyje. tvn24bis.pl, 2015-07-29. [dostęp 2015-07-29].
  45. ↑ gloswielkopolski.pl: Pogrzeb Jana Kulczyka w środę na poznańskiej Nowinie. [dostęp 2015-07-30]. (pol.).
  46. ↑ Jan Kulczyk znowu najbogatszym Polakiem. [w:] dziennik.pl [on-line]. Axel Springer Polska, 2009-05-14. [dostęp 2009-09-02]. (pol.).
  47. ↑ Lista najbogatszych Polaków. onet.pl, 2012-06-25. [dostęp 2012-06-25].
  48. ↑ Jan Kulczyk. [w:] forbes.com [on-line]. Forbes, 2013-03-11. [dostęp 2013-03-11]. (ang.).
  49. ↑ 100 Najbogatszych Polaków 2014. „Wprost”. 07, 2014. [dostęp 2015-07-30]. (pol.). 
  50. ↑ Jan Kulczyk. Fotokronika PAP. [dostęp 2015-07-29].
  51. ↑ https://www.forbes.com/profile/jan-kulczyk/.
  52. ↑ Krzysztof Bielawski: Nagroda im. Ireny Sendlerowej dla Jana Kulczyka. sztetl.org.pl, 2015-10-14. [dostęp 2015-11-10].
  53. ↑ M.P. z 2015 r. poz. 851.
  54. ↑ Wolność gospodarczą warto zaprzęgać w działanie dla kultury. prezydent.pl, 2015-06-26. [dostęp 2015-06-26].
  55. ↑ Laureaci z poprzednich edycji: Polish Market [online], www.polishmarket.com.pl [dostęp 2015-12-07].
  56. ↑ Przyjaciele Afryki. [dostęp 2015-12-16].
  57. ↑ Jan Kulczyk uhonorowany tytułem „Przyjaciel Nigerii”. biznes.newseria.pl, 2013-10-02. [dostęp 2015-12-16].
  58. ↑ Nie żyje dr Jan Kulczyk, znamienity darczyńca i przyjaciel Muzeum POLIN. polin.pl, 2015-07-29. [dostęp 2015-11-10].
  59. ↑ M.P. z 1998 r. nr 14, poz. 212.

Linki zewnętrzne

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jan_Kulczyk&oldid=53230464”