Przejdź do zawartości

Janusz de Beaurain

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Janusz de Beaurin)
Janusz de Beaurain
Ilustracja
Janusz de Beaurain, płk (-1934)
generał brygady generał brygady
Data i miejsce urodzenia

25 grudnia 1893
Warszawa

Data i miejsce śmierci

23 grudnia 1959
Edynburg

Przebieg służby
Lata służby

od 1914

Siły zbrojne

Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne

Formacja

Lotnictwo Wojska Polskiego
Armée de l’air

Jednostki

1 pułk artylerii Legionów Polskich
6 eskadra wywiadowcza
Centralne Zakłady Lotnicze
1 Grupa Lotnicza

Stanowiska

dowódca eskadry
szef sztabu Dowództwa Wojsk Lotniczych
Zastępca Inspektora Wojsk Lotniczych
zastępca szefa Departamentu Żeglugi Powietrznej Ministerstwa Spraw Wojskowych
zastępca kierownika zakładów
kierownik zakładów
dowódca grupy lotniczej

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
Wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa

Odznaczenia
Polowa Odznaka Obserwatora
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie) Złoty Krzyż Zasługi (II RP) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Odznaka Honorowa Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej Order Świętego Aleksandra (Bułgaria)
Multimedia w Wikimedia Commons
Centralne zawody lotnicze w Warszawie wrzesień 1931. Por. Apoloniusz Protassowicz składa raport płk. Januszowi de Beaurain
Centralne zawody lotnicze w Warszawie wrzesień 1931. Uczestnicy uroczystości wręczenia nagród; płk Janusz de Beaurain siedzi 2. z lewej

Janusz de Beaurain (ur. 25 grudnia 1893 w Warszawie, zm. 23 grudnia 1959 w Edynburgu) – generał brygady obserwator inżynier Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Janusz de Beaurain urodził się 25 grudnia 1893 roku w Warszawie, w rodzinie Karola i Zofii z Kosmowskich[1]. Ukończył studia na Politechnice Lwowskiej.

W okresie od sierpnia 1914 do 1916 służył w Legionach Polskich – w 1 pułku artylerii. W wyniku dążeń do utworzenia w ramach Legionów eskadry lotniczej, został odkomenderowany do austriackiej Oficerskiej Szkoły Lotniczej i po jej zakończeniu jako obserwator lotniczy został wysłany na front włoski – do 34 eskadry (Flik 34). Od maja do sierpnia 1917 r. ponownie służył w 1 pułku artylerii Legionów Polskich, a po kryzysie przysięgowym działał w Polskiej Organizacji Wojskowej.

2 listopada 1918 roku uczestniczył w przejęciu lotniska Lewandówka we Lwowie z rąk austriackich, a następnie w stopniu porucznika obserwatora walczył w obronie Lwowa podczas wojny polsko-ukraińskiej. 3 listopada objął dowództwo nad organizującym się oddziałem lotniczym, który wkrótce nazwany został II bojową eskadrą lotniczą, przemianowaną 21 grudnia 1918 roku na 6 eskadrę wywiadowczą[2]. Wraz z pilotem Stefanem Bastyrem 5 listopada 1918 r. odbył pierwszy lot bojowy samolotu polskiego, połączony z bombardowaniem pozycji ukraińskich. 12 listopada 1918 r. podczas ataku lotniczego na Sokolniki został raniony w rękę pociskiem ekrazytowym. Łącznie podczas obrony Lwowa odbył 8 lotów.

W marcu 1919 r., po wyleczeniu z ran, powierzono mu stanowisko szefa sztabu Dowództwa Wojsk Lotniczych, a w maju tego roku stanowisko zastępcy Inspektora Wojsk Lotniczych[3]. W latach 1919–1920 był zastępcą szefa Departamentu Żeglugi Powietrznej Ministerstwa Spraw Wojskowych. Słuchacz Wyższej Szkoły Lotniczej w Paryżu (École Supérieure d’Aéronautique) w latach 1920–1921. Po powrocie do kraju ponownie w Departamencie IV Żeglugi Powietrznej Ministerstwa Spraw Wojskowy. 31 lipca 1923 roku został przeniesiony do Centralnych Zakładów Lotniczych w Warszawie na stanowisko zastępcy kierownika zakładów[4][5]. 1 marca 1925 roku został mianowany kierownikiem zakładów[6].

W latach 1928–1932 pracował w Instytucie Badań Technicznych Lotnictwa. W kwietniu 1929 r. mianowany został dowódcą 1 Grupy Lotniczej w Warszawie[7]. W listopadzie 1935 roku został zastępcą dowódcy lotnictwa do spraw dowodzenia. W marcu 1939 roku wraz z generałem brygady Ludomiłem Rayskim został odwołany z zajmowanego stanowiska.

W latach dwudziestych XX wieku należał do grona bliskich znajomych Witkacego[8]. Znane są co najmniej dwa portrety J.dB. autorstwa Stanisława Ignacego Witkiewicza[9] ale powstało ich prawdopodobnie znacznie więcej[10]. W korespondencji prywatnej Witkacy nazywał J.dB. „Boren”, „Borejko”, „Borę”[10]. O relacji J.dB. z Witkacym a także ze sobą w pierwszej połowie lat dwudziestych wspomina także Czajka[11], która określała go jako „Janusz Deborin”.

Po kampanii wrześniowej internowany w Rumunii w obozie w Băile Herculane[12]. Przedostał się do Francji. W okresie luty–czerwiec 1940 roku odbył staż w lotnictwie francuskim. Ewakuował się do Wielkiej Brytanii. 27 września 1940 roku razem z generałem Rayskim został przydzielony do Stacji Zbornej Oficerów Rothesay na wyspie Bute w Szkocji[13]. W styczniu 1942 roku został przeniesiony w stan nieczynny. 30 grudnia 1943 roku został powołany do czynnej służby, a 1 stycznia 1944 roku oddany do dyspozycji szefa Sztabu Naczelnego Wodza. Od 26 kwietnia 1947 roku do 25 kwietnia 1949 roku pełnił służbę w Polskim Korpusie Przysposobienia i Rozmieszczenia.

Po wojnie osiedlił się w Szkocji. Zmarł 23 grudnia 1959 roku w Edynburgu. Spoczywa na tamtejszym Cmentarzu Corstorphine Hill.

Awanse

[edytuj | edytuj kod]

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Czmur i Wójcik 2003 ↓, s. 15.
  2. ↑ Zdzisław Nicman, Gen. bryg. inż. Janusz de Beaurain (...). Według autorów Ku Czci Poległych Lotników Księga Pamiątkowa i Jerzego Pawlaka dowództwo nad oddziałem, a później 6 Eskadrą Wywiadowczą i Lwowską Grupą Lotniczą sprawował kpt. pil. Stefan Bastyr. Biorąc pod uwagę fakt, że Janusz de Beaurain został ranny 12 listopada 1918, nie mógł objąć dowództwa nad Lwowską Grupą Lotniczą. Tym samym informacja podana przez Tadeusza Kryska-Karskiego i Stanisława Żurakowskiego, a powtórzona przez Piotra Staweckiego jest błędna.
  3. ↑ Zdzisław Nicman, Gen. bryg. inż. Janusz de Beaurain (...). Wg Tadeusza Kryska-Karskiego i Stanisława Żurakowskiego oraz Piotra Staweckiego, kapitan de Beaurain objął stanowisko zastępcy Inspektora Wojsk Technicznych.
  4. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 53 z 31 lipca 1923 roku, s. 498.
  5. ↑ Czmur i Wójcik 2003 ↓, s. 15 autorzy podali błędnie datę 1 sierpnia 1922 roku.
  6. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 39 z 2 kwietnia 1925 roku, s. 185.
  7. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 27 kwietnia 1929 roku, s. 117.
  8. ↑ Krzysztof Rutkowski, Edyta Dembińska, Dr Karol de Beaurain – sylwetka psychiatry. Część 2, „Psychiatria Polska”, 51 (3), 2017, s. 575–588 [dostęp 2022-03-27] [zarchiwizowane z adresu 2022-06-25].
  9. ↑ Prezentacja nowych portretów Witkacego, [w:] WelcomeTo.pl [online], 6 sierpnia 2018.
  10. ↑ a b Stanisław Ignacy Witkiewcz. Listy do żony (1923-1927), Państwowy Instytut Wydawniczy, 2009.
  11. ↑ Czajka (Izabela Stachowicz), Małżeństwo po raz pierwszy, wyd. I, Czytelnik, 1962, s. 106–145, Cytat: O Januszu Deborin słyszałam, że jest wielki oryginałem, że troszeczkę się jąka, jest lekarzem i jednocześnie wysokim oficerem lotnictwa [...].
  12. ↑ Piotr Stawecki, Generałowie polscy w wojnie obronnej 1939 roku i ich dalsze losy wojenne : cz. 2, [w:] Przegląd Historyczno-Wojskowy 15 (66)/3 (249) 2014, s. 93–94.
  13. ↑ Komenda Stacji Zbornej Oficerów Rothesay. Rozkazy dzienne 1940–1941, Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, sygn. R.8, s. 64.
  14. ↑ Dekoracja Orderem „Virtuti Militari”. „Gazeta Lwowska”. Nr 87, s. 4, 17 kwietnia 1921. 
  15. ↑ M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  16. ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 22.
  17. ↑ a b c Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1939, s. 10–11. [dostęp 2021-06-29].
  18. ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634f „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.
  19. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1928 roku, s. 437 „za loty bojowe nad nieprzyjacielem czasie wojny 1918–1920”.
  20. ↑ Piętnastolecie L. O. P. P.. Warszawa: Wydawnictwo Zarządu Głównego Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, 1938, s. 279.
  21. ↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 2, s. 20, 11 listopada 1936. 
  22. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 8 z 21 marca 1928 r.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917). Komenda Legionów Polskich, 1917.
  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
  • Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
  • Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
  • Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
  • Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
  • Ku Czci Poległych Lotników Księga Pamiątkowa, praca zbiorowa pod redakcją mjr. dypl. pil. Mariana Romeyki, Wydawnictwo Komitetu Budowy Pomnika Poległych Lotników, nakład Lucjana Złotnickiego, Warszawa 1933.
  • Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
  • Zdzisław Nicman: Gen. bryg. inż. Janusz de Beaurain (1893–1959). W setną rocznicę urodzin, Polska Zbrojna nr 1 z 1994.
  • Zygmunt Korwin-Sokołowski: Jeszcze o gen. Januszu de Beaurain, Polska Zbrojna z 1994 (sprostowania i uzupełnienia do artykułu Zdzisława Nicmana).
  • Piotr Stawecki: Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918–1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 83-11-08262-6.
  • Henryk Piotr Kosk: Generalicja polska. Popularny słownik biograficzny. T. 1 A-Ł. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1998. ISBN 83-87103-55-1.
  • Stefan Czmur, Waldemar Wójcik: Generałowie w stalowych mundurach. Warszawa-Poznań: Dom Wydawniczy „Bellona” i Redakcja Czasopism Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej, 2003. ISBN 83-11-09587-6.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Janusz_de_Beaurain&oldid=74345767”