John F. Leich

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

John Foster Leich (ur. 27 czerwca 1920 w Evansville, zm. 16 stycznia 2016[1] w Canaan[2]) – amerykański dyplomata, politolog i badacz stosunków międzynarodowych w Europie Środkowo-Wschodniej, aktywnie zaangażowany w działalność uchodźców politycznych z tego regionu w Stanach Zjednoczonych.

Biografia[edytuj | edytuj kod]

Młodość i kariera polityczna[edytuj | edytuj kod]

John Leich ukończył studia na Uniwersytecie Narodowym Meksyku, uzyskując w 1942 roku bakalaureat. Tytuł zawodowy magistra uzyskał następnie na Uniwersytecie Yale w roku 1947[3]. Powołany do wojska, służył podczas II wojny światowej jako oficer wywiadu morskiego amerykańskiej marynarki wojennej w Tampico w Meksyku, a później w Niemczech[4]. Równolegle z ukończeniem studiów rozpoczął też pracę w United States Foreign Service(inne języki)[4].

W ramach swojej kariery dyplomatycznej, Leich sprawował funkcje konsularne na różnych stanowiskach w powojennej Polsce. Najpierw jako wicekonsul amerykański w Gdańsku (1947), następnie jako trzeci sekretarz do spraw gospodarczych w ambasadzie Stanów Zjednoczonych w Warszawie (1948). Stamtąd został przeniesiony do pracy w Niemczech Zachodnich, do ambasady amerykańskiej w Monachium. Podczas pobytu w Amberg, w latach 1949–1950 wydawał wizy dipisom w ramach Displaced Persons Act(inne języki)[5]. Od 1950 do 1965 roku pracował we Komitecie Wolnej Europy w Nowym Jorku[6][3]. W styczniu 1952 roku Leich brał udział w konsultacjach (z Claytonem Millerem, Haroldem C. Vedelerem i Johnem C. Campbellem) w sprawie nie uruchamiania audycji sekcji Bałtów w RWE. Oficjalnie uzasadniono to kwestiami technicznymi, realnie zrezygnowano z powodów politycznych[7]. W jego ocenie, działalność uchodźców w Komitecie Wolnej Europy miała służyć polityce zagranicznej USA w Europie Wschodniej. Ponadto podstawowym celem KWE według Leicha miało być użycie uchodźców jako narzędzia propagandowego oraz umożliwienie dzięki nim zdobycia sympatyków dla amerykańskiej polityki wobec Europy Wschodniej[8]. Celem funkcjonowania organizacji było także wywieranie wpływu oraz zbieranie informacji o poszczególnych państwach. Po wystąpieniu Chruszczowa na XX Zjeździe KPZR rola uchodźców z bloku wschodniego w polityce Stanów Zjednoczonych mocno zmalała[8].

Leich był aktywnie zaangażowany w przeciwdziałanie ekspansji komunizmu, pełniąc funkcję asystenta szefa działu do spraw Komitetu Wolnej Europy w Nowym Jorku. Leich przez dziesięć pierwszych lat od początku działania Komitetu Wolnej Europy, działał z osobami zmuszonymi do opuszczenia swoich ojczyzn[9]. Dzielił się wiedzą, dokumentami i doświadczeniem w nawiązywaniu kontaktów z uchodźcami europejskimi w Stanach Zjednoczonych. Brał czynny udział w przygotowaniu deklaracji williamsburskej z 12 czerwca 1952 r., która stanowiła manifest polityczny, wypracowany przez uchodźców. Leich opracował listę osób, które miały przemawiać podczas obchodów rocznicy ustanowienia Karty praw Wirginii[10]. Cieszył się sporym zaufaniem w środowisku emigracji politycznej, o czym może świadczyć fakt, iż został oficjalnie powiadomiony o rządowym wsparciu dla Komitetu Wolnej Europy po wcześniejszym sprawdzeniu i złożonej deklaracji o zachowaniu tajemnicy[11]. Był również pierwszym przełożonym Ralpha Waltera (późniejszego dyrektora Radia Wolna Europa). Działał przy Komitecie i powstałej rozgłośni Radia Wolna Europa, mającej na celu przekazywanie informacji do krajów europejskich na temat ważnych wydarzeń na świecie. Współpracował między innymi z hrabią Edwardem Raczyńskim czy z prałatem Béla Vargą oraz innymi działaczami związanymi z Komitetem Wolnej Europy[12][13]. 16 października 1952 roku wziął udział w pierwszy spotkaniu polskiego komitetu doradczego przy Radiu Wolna Europa[14]. John Leich był zaangażowany w zatrudnienie kapitana Jana Nowaka jako drugiego in command w polskiej sekcji RWE w Monachium[15]. W latach pięćdziesiątych Leich był bliskim współpracownikiem Fredericka Dolbeare’a, byłego dyplomaty utrzymującego kontakty z politycznymi organizacjami uchodźców (radami i komitetami narodowymi) w ramach KWE[16].

Działalność naukowa[edytuj | edytuj kod]

W roku 1976 uzyskał stopień naukowy doktora nauk politycznych na Uniwersytecie Massachusetts(inne języki) na podstawie dysertacji dotyczącej zachodnioeuropejskich partii komunistycznych w Parlamencie Europejskim[5]. Przez 60 lat zasiadał w Radzie Stosunków Międzynarodowych[5]. Płynnie posługiwał się wieloma językami europejskimi, między innymi polskim, niemieckim, rosyjskim, francuskim, włoskim i hiszpańskim[5].

W latach 1965–1967 Leich był pracownikiem naukowym na Uniwersytecie George’a Washingtona, zaangażowanym w rządowy plan kontroli zbrojeń. Następnie, w latach 1968–1990 objął kierownictwo nad programem studiów międzynarodowych na Politechnice Louisiany(inne języki)[5].

Oprócz wydania swojej dysertacji doktorskiej, Communist Parties in the European Parliament (1976), był autorem licznych artykułów tak naukowych, jak publicystycznych, poświęconych polskim, włoskim i meksykańskim sprawom politycznym, zwłaszcza działalności antykomunistycznej[17]. Tłumaczył teksty z języka niemieckiego czy polskiego na angielski, na przykład pamiętniki Harry’ego Grafa Kesslera[4].

Po przejściu na emeryturę był aktywny w zarządzie Instytutu Spraw Światowych w Salisbury. Równocześnie prowadził kursy dokształcające z zakresu różnych dyscyplin naukowych w ramach Taconic Learning Center jako wolontariusz[18].

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Pochodził z amerykańskiej rodziny o niemiecko-angielskich korzeniach jako syn Clarence’a Leicha i Josephine Foster. Posiadał brata Martina L. Leicha. Wraz z rodziną i współlokatorem Johnem Yorkem mieszkał przy SE Riverside Drive 1119 w Evansville w stanie Indiana[19]. Rodzina Leichów była spokrewniona z Johnem F. Dullesem, sekretarzem stanu w administracji prezydenta Dwighta Eisenhowera[20]. Ponadto przyjacielem rodziny był Frederick Dolbeare, były dyplomata aktywnie działający w ramach KWE[21].

W 1996 John został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej za zasługi w działalności na rzecz Polski[22].

Ożenił się z Jean Elizabeth Ferris, z którą miał dwójkę dzieci: Ellen i Christophera[23]. Został pochowany na cmentarzu w Cornwall w stanie Connecticut[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b John Foster Leich. findagrave.com. [dostęp 2020-03-12]. (ang.).
  2. ↑ Obituary released by Family 13.02.2016 [dostęp 2020-04-07].
  3. ↑ a b Biographic Register of the Department of State. U.S. Government Printing Office, 1949, s. 232. [dostęp 2020-03-12].
  4. ↑ a b c Obituary released by Family 13.02.2016 [dostęp 2020-04-06].
  5. ↑ a b c d e Anna Mazurkiewicz, Uchodźcy polityczni z Europy Środkowo-Wschodniej w amerykańskiej polityce zimnowojennej, Warszawa-Gdańsk 2016, s. 227.
    .
  6. ↑ Andrzej Bobkowski: Przysiągłem sobie, że jeśli umrę, to nie w tłumie. Korespondencja z Anielą Mieczysławską, 1951-1961. Wyd. Ruta, 2003, s. 128. ISBN 978-83-89267-20-7. [dostęp 2020-03-12].
  7. ↑ Anna Mazurkiewicz, Uchodźcy polityczni z Europy Środkowo-Wschodniej w amerykańskiej polityce zimnowojennej (1948-1954), Warszawa-Gdańsk 2016, s. 242.
  8. ↑ a b Anna Mazurkiewicz, Uchodźcy polityczni z Europy Środkowo-Wschodniej w amerykańskiej polityce zimnowojennej, Warszawa-Gdańsk 2016, s. 184.
  9. ↑ Anna Mazurkiewicz, Uchodźcy polityczni z Europy Środkowo-Wschodniej w amerykańskiej polityce zimnowojennej (1948-1954), Warszawa-Gdańsk 2016, s. 207.
  10. ↑ Anna Mazurkiewicz, Uchodźcy polityczni z Europy Środkowo-Wschodniej w amerykańskiej polityce zimnowojennej, Warszawa-Gdańsk 2016, s. 378.
  11. ↑ Anna Mazurkiewicz, Uchodźcy polityczni z Europy Środkowo-Wschodniej w amerykańskiej polityce zimnowojennej (1948–1954), Warszawa-Gdańsk 2016, s. 206.
  12. ↑ Anna Mazurkiewicz, Uchodźcy polityczni z Europy Środkowo-Wschodniej w amerykańskiej polityce zimnowojennej, Warszawa – Gdańsk 2016, s. 14–15 [dostęp 2020-03-19].
  13. ↑ John F. Leich, Great Expectations: The National Councils in Exile 1950 –1960, „The Polish Review”, 35 (3), University of Illinois Press, 1990, s. 183–196, ISSN 0032-2970 [dostęp 2020-03-18].
  14. ↑ Anna Mazurkiewicz, Uchodźcy polityczni z Europy Środkowo-Wschodniej w amerykańskiej polityce zimnowojennej (1948-1954), Warszawa-Gdańsk 2016, s. 281.
  15. ↑ Anna Mazurkiewicz, Uchodźcy polityczni z Europy Środkowo-Wschodniej w amerykańskiej polityce zimnowojennej, Warszawa-Gdańsk 2016, s. 240.
  16. ↑ Anna Mazurkiewicz, Uchodźcy polityczni z Europy Środkowo-Wschodniej w amerykańskiej polityce zimnowojennej, Warszawa – Gdańsk 2016, s. 226-227.
  17. ↑ John Foster Leich (ang.). poles.org [dostęp 2020-03-13].
  18. ↑ Obituary released by Family 13.02.2016 [dostęp 2020-04-24].
  19. ↑ John Foster Leich in the 1940 United States Federal Census [online], www.ancestry.com [dostęp 2020-03-17].
  20. ↑ Tadeusz Ciepielak, Stanisław Mikołajczyk na czele Międzynarodowej Unii Chłopskiej, „Mazowieckie Studia Humanistyczne”, 3 (1), 1997, s. 260 [dostęp 2020-03-16].
  21. ↑ Anna Mazurkiewicz, Uchodźcy polityczni z Europy Środkowo-Wschodniej w amerykańskiej polityce zimnowojennej, Warszawa-Gdańsk 2016, s. 227.
  22. ↑ Internetowy System Aktów Prawnych, M.P z 1996 r. nr. 36, poz. 356, www.prawo.sejm.gov.pl [dostęp 2020-03-16].
  23. ↑ Poles in America Foundation, John Foster Leich, Political scientist, linguist [online], www.poles.org [dostęp 2020-03-16].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=John_F._Leich&oldid=70716760”