Karabin M1 Garand

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rifle, Caliber .30, M1
Ilustracja
Państwo

 Stany Zjednoczone

Projektant

John Garand

Rodzaj

karabin samopowtarzalny

Historia
Produkcja

1936–1959

Wyprodukowano

około 4 500 000 karabinów

Dane techniczne
Kaliber

7,62 mm

Nabój

.30-06

Magazynek

stały, 8 nab.

Wymiary
Długość

1100 mm

Długość lufy

613 mm

Masa
broni

4,32 kg

Inne
Prędkość pocz. pocisku

825 m/s

Szybkostrzelność praktyczna

30 strz./min

Zasięg maks.

750 m

Zasięg skuteczny

402 m

Amerykański żołnierz z karabinem M1 Garand na szkoleniu w Fort Knox, 1942

M1 Garand (Rifle, Caliber .30, M1) – amerykański karabin samopowtarzalny skonstruowany przez Johna C. Garanda. Podstawowy karabin United States Armed Forces w czasie II wojny światowej i wojny koreańskiej.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Powstaniu karabinu samopowtarzalnego przyświecała idea zwiększenia siły ognia pojedynczego żołnierza. W dalszej konsekwencji miało to doprowadzić do zmniejszenia liczebności armii. W USA idea ta trafiła na podatny grunt. Armia amerykańska została, jako pierwsza na świecie na masową skalę, uzbrojona w karabin samopowtarzalny, skonstruowany przez Johna C. Garanda. Przyjęto go na uzbrojenie w 1936 pod oznaczeniem wojskowym Rifle, Caliber .30, M1 (karabin M1 kaliber 30). Od nazwiska konstruktora znany jest jednak powszechnie jako Garand.

Służba[edytuj | edytuj kod]

Austriaccy żołnierze z karabinami M1 Garand w latach 50.

Nowy karabin bardzo wolno przyjmował się do uzbrojenia wojsk amerykańskich. Na przeszkodzie stał tu konserwatyzm zawodowych żołnierzy, przywiązanych do karabinów powtarzalnych Springfield M1903. Miało to miejsce szczególnie w Korpusie Piechoty Morskiej Stanów Zjednoczonych.

Dopiero po wybuchu II wojny światowej karabin M1 został na masową skalę przyjęty we wszystkich rodzajach wojsk i doceniono w pełni jego zalety w porównaniu z karabinami powtarzalnymi. W przeciwieństwie do niektórych innych ówczesnych karabinów samopowtarzalnych, karabin M1 uznawany był za wysoce udaną konstrukcję. Broń była wytwarzana również w wersji M1C i M1D przeznaczonej dla strzelców wyborowych. Łącznie wyprodukowano około 4,5 mln sztuk karabinu.

Karabiny M1 znajdowały się przez wiele lat na uzbrojeniu armii, głównie sojuszników USA. W kilku krajach były też produkowane (na przykład we Włoszech). W uzbrojeniu armii amerykańskiej pozostawał do 1957, kiedy, po wprowadzeniu nowej amunicji (nabój 7,62 mm NATO), został zastąpiony przez karabin M14 (bardzo zbliżony konstrukcyjnie do M1).

Konstrukcja[edytuj | edytuj kod]

M1 jest bronią samopowtarzalną, strzelającą ogniem pojedynczym. Działa na zasadzie odprowadzania części gazów prochowych przez boczny otwór z przewodu lufy. Zamek ryglowany przez obrót, za pomocą dwóch symetrycznych rygli umieszczonych w przedniej części trzonu zamkowego. Mechanizm uderzeniowo-spustowy typu kurkowego. Po wystrzeleniu ostatniego pocisku zamek wraz z suwadłem jest zatrzymywany w tylnym położeniu dzięki podajnikowi magazynka, który w momencie wyrzucania łuski nieznacznie podnosi się, blokując ruch mechanizmów do przodu.

Zasilanie amunicją .30-06 ze stałego magazynka o pojemności 8 nabojów. Magazynek ładowany był przy użyciu dwurzędowego ładownika. Miał celownik przeziernikowy.

Charakterystyczną cechą karabinu było to, że po wystrzeleniu ostatniego naboju ładownik był automatycznie wyrzucany z charakterystycznym, głośnym metalicznym dźwiękiem. Krążyły pogłoski, że mogło to informować przeciwnika o tym, iż żołnierz musi przeładować broń. Podobno umożliwiało to również oszukanie nieprzyjaciela poprzez sztuczne wytworzenie dźwięku i sprowokowanie go do wyjścia z ukrycia. W rzeczywistości jednak, w warunkach bojowych dźwięk ten był praktycznie niesłyszalny i nie odgrywał żadnej roli. Do M1 używano kilku bagnetów: M1905, M1942, M1 i M5.

Oznaczenie M1 (M1 Carbine) nosi także karabinek samopowtarzalny, opracowany w firmie Winchester, przez zespół konstruktorów, pod kierunkiem Edwina Pugsleya. Został wprowadzony do uzbrojenia w 1941. Strzela on nabojem pośrednim kalibru 7,62 mm US Carbine, specjalnie opracowanym do tej broni. Nie ma on, poza kalibrem, nic wspólnego z karabinem M1 Garand.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Andrzej Ciepliński, Ryszard Woźniak: Encyklopedia współczesnej broni palnej (od połowy XIX wieku). Warszawa: Wydawnictwo WiS, 1994, s. 76. ISBN 83-86028-01-7.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]