Kolonia św. Huberta
50°13′40″N 19°00′01″E/50,227861 19,000278| Kolonia Katowic | |
 Fragment kolonii w rejonie ulicy św. Huberta | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miasto | |
| Dzielnica | |
| Data założenia |
ok. 1943 |
Położenie na mapie Katowic  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
| 50°13′40″N 19°00′01″E/50,227861 19,000278
| |
Kolonia św. Huberta – kolonia robotnicza w Katowicach, położona w rejonie ulic św. Huberta i Pawiej, w dzielnicy Brynów część wschodnia-osiedle Zgrzebnioka. Kolonia ta została wybudowana około 1943 roku przez Niemców w duchu koncepcji miasta-ogrodu. Składają się na nią domy w ogrodach, jedno- i kilkurodzinne w stylu skromnego modernizmu. Zabudowa kolonii wpisana jest do gminnej ewidencji zabytków i objęta strefą ochrony konserwatorskiej.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Brynów pierwotnie okalał wielki obszar leśny od północy i wschodu, który w części północnej został przekształcony pod koniec XIX wieku w Südpark (późniejszy park im. T. Kościuszki), zaś w części południowej lasy te nadal zachowywały dawny charakter z wyjątkiem niewielkiego terenu wciskającego się klinem w obszar Brynowa. Tam też została przez Niemców wybudowana kolonia robotnicza św. Huberta, która została zaprojektowana przez spółkę Boswan & Knauer w myśl koncepcji miasta-ogrodu[1]. Kolonia została wybudowana około 1943 roku[2], wówczas jako zespół kolonii mieszkalnej zakładów Hermanna Göringa[3]. Powstały tam parterowe domy jedno- i kilkurodzinne, usytuowane wzdłuż ulicy św. Huberta i nowo wówczas wytyczonej, łukiem poprowadzonej ulicy Pawiej[1].
Realizacja kolonii przeciągnęła się na lata powojenne[1]. W późniejszym czasie w sąsiedztwie zrealizowano zabudowę wchodzącą w skład osiedla Ptasiego[4], a także biurowiec Zarządu Lasów[5] (późniejsza siedziba Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Katowicach)[6].
W dniu 28 stycznia 2008 roku wytyczono strefę ochrony konserwatorskiej nad kolonią św. Huberta[7].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Kolonia św. Huberta to kolonia robotnicza położona w rejonie ulic św. Huberta i Pawiej w Katowicach[7], w dzielnicy Brynów część wschodnia-Osiedle Zgrzebnioka[8]. Składa się z trzech typów parterowych domów w ogrodach[7], jedno- i kilkurodzinnych utrzymanych w stylu skromnego modernizmu[1]. Budynki są użytkowane jako obiekty mieszkalne, a w 2015 roku były zachowane w stanie dobrym[3].
Na kolonię składają się następujące domy:
- Ul. Pawia 1, 3 i 5 – trzy domki w ogrodach, każdy z nich murowany z cegły, tynkowany i jednokondygnacyjny z mieszkalnym poddaszem; posiadają dach naczółkowy kryty dachówką, z lukarną; elewacje domów są trójosiowe; z tyłu domów znajdują się komórki gospodarcze i garaże[9],
- Ul. Pawia 2/4 i 6/8/10 – dwa domy w ogrodach, każdy z nich drewniany i szalowany; są to budynki jednokondygnacyjne z mieszkalnym poddaszem, kryte dachem naczółkowym krytymi dachówką, z lukarnami; w ogrodach znajdują się komórki gospodarcze[9][3],
- Ul. Pawia 7/9, 11/13, 15/17 i ul. św. Huberta 36/38, 40/42, 44/46, 48/50, 52/54, 56/58 – kilkanaście domów w ogrodach; są to domy murowane z cegły, tynkowane i jednokondygnacyjne z mieszkalnym poddaszem, kryte dachem naczółkowym pokryte dachówką, z lukarnami; fasady domów są sześcioosiowe i częściowo w nich zachowała się oryginalna stolarka okienna i drzwiowa; w niektórych domach zostały powiększone otwory okienne; z tyłu budynków znajdują się komórki gospodarcze[10][3].
Nad zespołem kolonii robotniczej św. Huberta została wyznaczona strefa ochrony konserwatorskiej na podstawie Uchwały nr XXI/438/08 Rady Miasta Katowice z dnia 28 stycznia 2008 roku w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru położonego w rejonie ulic: T. Kościuszki, A. Zgrzebnioka i św. Huberta. W ramach ustalonych przepisów ustalono m.in. zachowanie historycznego rozplanowania i charakteru zabudowy kolonii wraz z zielenią przydomową[7]. Budynki są wpisane także do gminnej ewidencji zabytków miasta Katowice[8].
Galeria[edytuj | edytuj kod]
|
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Czapczyńska 1995 ↓, s. 78.
- ↑ Czapczyńska 1995 ↓, s. 44.
- ↑ a b c d Kontny 2015 ↓, s. 1.
- ↑ Czapczyńska 1995 ↓, s. 90.
- ↑ Czapczyńska 1995 ↓, s. 91.
- ↑ Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Katowicach: HISTORIA. www.katowice.lasy.gov.pl, 2021-02-16. [dostęp 2023-03-05]. (pol.).
- ↑ a b c d Uchwała nr XXI/438/08 Rady Miasta Katowice z dnia 28 stycznia 2008r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru położonego w rejonie ulic: Kościuszki, Zgrzebnioka, Huberta w Katowicach., bip.katowice.eu, Katowice, 28 stycznia 2008 [dostęp 2023-03-05] (pol.).
- ↑ a b Urząd Miasta Katowice: Miejski System Zarządzania-Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. Zabytki. emapa.katowice.eu. [dostęp 2023-03-05]. (pol.).
- ↑ a b Czapczyńska 1995 ↓, s. 123.
- ↑ Czapczyńska 1995 ↓, s. 124.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Danuta Czapczyńska, Studium historyczno-urbanistyczne Katowic w granicach administracyjnych. Brynów. Tom I Tekst, Kraków: Pracownie Konserwacji Zabytków „ARKONA” Sp. z o.o. Pracownia Dokumentacji Naukowo-Historycznej, 1995 (pol.).
- Irena Kontny, Karta ewidencyjna obiektu nieruchomego niewpisanego do rejestru zabytków. Zespół zabudowy kolonii mieszkalnej zakładów Hermanna Göringa, Katowice: Śląskie Centrum Dziedzictwa Kulturowego w Katowicach, 2015 [dostęp 2023-03-05] (pol.).
- Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Katowice – II edycja. Część 1. Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego, Załącznik nr 1 do uchwały nr XXI/483/12 Rady Miasta Katowice z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie uchwalenia „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Katowice” – II edycja, Miasto Katowice, 2012 (pol.).
