Miasteczko akademickie Uniwersytetu Opolskiego

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Uniwersytet Opolski
Ilustracja
DS "Mrowisko", najstarszy akademik na terenie miasteczka
Państwo

 Polska

Miejscowość

Opole

Rok otwarcia

1954

Adres

ul. Grunwaldzka 31
45-054 Opole

Liczba studentów

1783

Liczba domów akademickich

4

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Miasteczko akademickie w Oolu”
Ziemia50°40′07″N 17°56′31″E/50,668611 17,941944
Strona internetowa

Miasteczko akademickie Uniwersytetu Opolskiego (do 1994 miasteczko akademickie Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Powstańców Śląskich w Opolu) – miasteczko uniwersyteckie Uniwersytetu Opolskiego grupujące głównie wydziały opolskiej uczelni oraz domy studenckie. Zlokalizowane jest w centrum miasta. Całość kompleksu jest sukcesywnie wznoszona od lat 50. XX w.

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Miasteczko studenckie Uniwersytetu Opolskiego położone jest w centrum Opola, w północno-wschodniej części Śródmieścia. Jest ono oddalone od Rynku o około 810 m. Całość przybiera formą zbliżoną do trójkąta. Jego granice wykreślają ulice: Oleska na północy, Katowicka na wschodzie i Grunwaldzka na południu[1].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Fragment śródmieścia Opola z widocznym kampusem UO

Geneza[edytuj | edytuj kod]

Na początku lat 50. XX wieku wraz z utworzeniem województwa opolskiego podjęto pracę nad utworzeniem w jego stolicy wyższej uczelni państwowej. W 1953 roku zgodę na jej powołanie wyraziły miejscowe władze partyjne. Przyszła uczelnia miała mieć charakter szkoły pedagogicznej[2].

Na miejsce przyszłego kampusu przeznaczono pole znajdujące się w niedalekim oddaleniu od centrum. W jego pobliżu znajdował się peryferyjne wille poniemieckie z przełomu XIX i XX wieku oraz kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa, powstały w 1930 roku[3]. W latach 40. i 50. XX wieku władze miejskie proponowały wybudowanie w tym miejscu monumentalnego teatru i targu[4].

Nie czekając na pozwolenie ze strony władz centralnych zawiązał się w Opolu Komitet Budowy Wyższej Szkoły Pedagogicznej w składzie: Lucjan Skalski (przewodniczący), Teodor Musioł (sekretarz), Bohdan Jezierski (członek) oraz Antoni Kolejewski (członek). Komitet pozyskując fundusze z Funduszu Odbudowy Szkół (FOS) zlecił wykonanie projektu przyszłego miasteczka akademickiego Opolskiemu Biurowi Projektów. Jednak po jego odmowie projekt pierwszych trzech budynków w miasteczku (dom studencki, główny gmach WSP i dom profesora) wykonał Bohdan Jezierski na prywatne zlecenie Teodora Musioła. W projekcie tym uwidoczniły się wszechobecne wpływy panującego wówczas socrealizmu[5].

Pole z widocznym w oddali kościołem Najświętszego Serca Pana Jezusa prowadzonym przez ojców jezuitów, na którym od lat 50. XX w. sukcesywnie wznoszono kampus uniwersytecki

Budowa pierwszych obiektów[edytuj | edytuj kod]

Ważnym czynnikiem hamującym powstanie w Opolu szkoły wyższej, był brak kadry naukowo-dydaktycznej. Stąd też Komitet Budowy WSP namawiał władze centralne do przeniesienia z Wrocławia Wyższej Szkoły Pedagogicznej, która nie posiadała tam odpowiedniego zaplecza technicznego[6].

Jeszcze na początku 1954 roku bez zgody władz w Warszawie ruszyły pierwsze prace budowlane, którymi kierował Antoni Kolejewski[7]. Niedługo potem w listopadzie tego samego roku zalegalizowano całą budowę, a władze centralne zgodziły się na przeniesie do Opola wrocławskiej Wyższej Szkoły Pedagogicznej, która miała znaleźć siedzibę w budowanym kampusie[8].

Otwarcia pierwszego obiektu dokonano 21 stycznia 1956 roku, a był nim Dom Studencki "Mrowisko"[9]. Akademik ten oferował 600 miejsc noclegowych. Poza tym początkowo swoją siedzibę w nim znalazła także filia Biblioteki Głównej WSP. W listopadzie 1957 roku oddano do użytku Dom Profesora przy ulicy Jana Matejki (ob. Czaplaka), a zamieszkało w nim 16 rodzin pracowników naukowo-dydaktycznych. Z kolei w 1958 roku wzniesiono Główny Gmach WSP, a w 1960 roku okazałą aulę, w której do 2002 roku odbywały się inaugurację i ważne uroczystości uczelniane[4].

DS "Mrowisko" nestor opolskich akademików, otwarty 21 stycznia 1956 roku, fotografia z lat 60. XX wieku

Okres rozbudowy[edytuj | edytuj kod]

W połowie lat 60. XX wieku opolska WSP zaczęła odczuwać braki lokalowe na skutek zwiększającej się liczby kierunków, a co za tym idzie studentów. W DS "Mrowisku" przeznaczonym dla 600 studentów faktycznie zamieszkiwało 926 osób, głównie nielegalnie. W 1965 roku zapadła decyzja o budowie nowego akademika i nowego skrzydła głównego gmachu uczelni. O pieniądze na ten cel zwrócono się do Społecznego Funduszu Odbudowy Stolicy i Towarzystwa Rozwoju Ziem Zachodnich[10]. Nowy akademik otrzymał nazwę "Spójnika".

Od 14 do 18 marca 1968 roku przez miasteczko akademickie przetoczyły się strajki studenckie, które miały miejsce jako wyraz poparcia dla protestujących w Warszawie studentów, protestujących po zdjęciu ze sceny Teatru Narodowego Dziadów w reżyserii Kazimierza Dejmka (wydarzenia marcowe)[11].

W tym samym roku rozpoczęto budowę zespołu boisk na kampusie przed DS "Mrowiskiem", a kilka lat później wzniesiono za nimi pawilon, potocznie nazywany "Reinerówką" od nazwiska prorektora ds. dydaktycznych - Bolesława Reinera, w którym urządzono nowe sale dydaktyczne[12].

Ryszard Kowalczyk (pośrodku) i jego brat Jerzy (z lewej), winni wysadzenia auli WSP w 1971 roku

W nocy z 5 na 6 października 1971 roku miała miejsce poważna eksplozja, która całkowicie zniszczyła aule WSP. Aktu tego dokonali bracia Kowalczykowie, pracownicy uczelni. Eksplozja miała miejsce w przeddzień mającej odbyć się na sali konferencji MO oraz SB z udziałem Prezesa Rady Ministrów i szefa resortu spraw wewnętrznych. Odbudowaną ją szybko w 1972 roku przy znacznym udziale pracowników i studentów[13].

Na początku lat 70. XX wieku opracowano projekt budowy dużych, czterech budynków administracyjno-dydaktycznych we wschodniej pierzei kampusu, od strony ul. Grunwaldzkiej, jednak nie doczekał się on realizacji. Za to w 1974 roku zakończono budowę nowego 11-kondygnacyjnego domu studenckiego z obszerną bazą socjalną i klubem. Po zorganizowanym konkursie na jego nazwę ochrzczono go mianem "Kmicica", od głównego bohatera filmu Jerzego Hoffmana, który wchodził wtedy na ekrany kin[14].

Ważnym wydarzeniem było przejęcie pod wyłączny zarząd WSP w 1975 roku gmachu przy pl. Staszica, w którym do tej pory mieściło się I Liceum Ogólnokształcące. Pozyskany gmach znajdował się na terenie kampusu[15]. W tym samym roku w DS "Kmicic" urządzono międzynarodowy hotel studencki[16]. Kolejną inwestycją realizowaną w miasteczku akademickim było wzniesienie w latach 1970-1978 siedziby Instytutu Chemii. Nowy 6-kondygnacyjny gmach został wzniesiony według projektu Jana Bujaka z inicjatywy dyrektorki tej jednostki, doc. Barbary Rzeszotarskiej[17].

Stołówka studencka przekształcona na początku lat 90. w Studenckie Centrum Kultury (ŚCIEK), następnie przemianowana na Klub studencki "Kocioł", na którego miejscu w latach 2005-2006 wybudowano Collegium Civitas z widocznym w tle DS "Spójnik", lata 80. XX wieku

W latach 80. XX wieku ruch inwestycyjny na miasteczku zamarł[18]. W 1984 roku oddano do użytku jedynie gmach Instytutu Ochrony Środowiska na rogu ulic Oleskiej i Matejki (Czaplaka)[19]. W latach 1989-1989 wybudowano obiekt, przylegający do głównego gmachu WSP, w którym urządzono nowo powstały Instytut Psychologii. Budynek ten liczący 3-kondygnacje bez piwnic, okazał się zbyt ciasny[20].

Lata najnowsze[edytuj | edytuj kod]

Główny Gmach WSP (UO) wzniesiony w latach 1954-1960, z widocznym pomnikiem księcia Jana Dobrego
Klub studencki "Kocioł" przed rozbiórką - maj 2006 roku

Lata 90. XX wieku charakteryzowały się brakiem nowych inwestycji na terenie kampusu. Ożywienie ruchu budowlanego przyniosła dopiero kadencja Stanisława Nicieji jako rektora. W 2000 roku rozebrano dawny pawilon przy ul. Czaplaka, a w jego miejsce pół roku później postawiono nowy gmach - Collegium Pedagogcium, w który swoją siedzibę znalazł Instytut Studiów Edukacyjnych[21]. W tym samym roku przed głównym gmachem UO przy ulicy Oleskiej stanął pomnik księcia Jana Dobrego, którą wykonał rzeźbiarz z Rybnika, Wiesław Kamiński, a pieniądze na ten cel dał Norbert Kwaśniok[22]. W 1996 roku rozpoczęto budowę kolejnego akademika, który w stanie surowym ukończono w 2002 roku[23]. Jednak pierwsi studenci zamieszkali w nim dopiero w 2004 roku po wykończeniu wnętrz. Na jego 12 piętrze znalazły się pomieszczenia przeznaczone na obserwatorium astronomiczne z salą wykładową dla słuchaczy[24]. W latach 2006-2009 trwała modernizacja pozostałych domów studenckich, polegająca na pomalowaniu elewacji, korytarzy, remontem pokojów i wyposażeniem ich w nowe meble.

W 2006 roku w miejsce pawilonu, mieszczącego Klub Studencki "Kocioł", wybudowano Collegium Civitas, w którym siedzibę znalazła część instytutów Wydziału Historyczno-Pedagogicznego. Jednymi z ostatnich inwestycji na kampusie były budowa boiska do piłki nożnej (Orlika) w miejsce dawnych betonowych boisk oraz Studenckiego Centrum Kultury, które otworzono w 2011 roku[25].

Obiekty[edytuj | edytuj kod]

Na terenie Miasteczka Studenckiego oprócz akademików znajdują się[26]:

Akademiki[edytuj | edytuj kod]

Piastonalia na kampusie WSP w latach 70. XX wieku

Do dyspozycji studentów na miasteczku akademicki znajdują się 4 różnego typu domy studenckie, oferujące łącznie 1783 miejsca[27]:

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Plan miasta Opola. opole.planmiasta.info. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-06-25)]. [on-line] [dostęp: 2.03.2012]
  2. S. Nicieja, Alma Mater Opoliensis. Fakty, ludzie wydarzenia, Opole 2004, s. 14.
  3. Historia kościoła NSPJ w Opolu na stronie parafii jezuitów [on-line] [dostęp: 2.03.2012]
  4. a b S. Nicieja, op. cit., s. 34.
  5. S. Nicieja, op. cit., s. 15.
  6. Encyklopedia Wrocławia, pod red. J. Harasimowicza, Wrocław 2001, s. 712.
  7. S. Nicieja, op. cit., s. 15-16.
  8. S. Nicieja, op. cit., s. 23.
  9. S. Nicieja, op. cit., s. 16.
  10. S. Nicieja, op. cit., s. 73.
  11. S. Nicieja, op. cit., s. 86-89.
  12. s. 94.
  13. S. Nicieja, op. cit., s. 106.
  14. S. Nicieja, op. cit., s. 118.
  15. S. Nicieja, op. cit., s. 121.
  16. S. Nicieja, op. cit., s. 126.
  17. S. Nicieja, op. cit., s. 123.
  18. S. Nicieja, op. cit., s. 146.
  19. S. Nicieja, op. cit., s. 155.
  20. S. Nicieja, op. cit., s. 158.
  21. S.Г Nicieja, op. cit., s. 319.
  22. S. Nicieja, op. cit., s. 322.
  23. S. Nicieja, op. cit., s. 416.
  24. Informacja dotycząca akademika na stronie Kampusu UO. kampus.uni.opole.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-29)]. [on-line] [dostęp: 21.02.2012]
  25. Informacje na oficjalnej stronie kampusu UO [on-line] [dostęp: 3.03.2012]
  26. Informacje o kampusie UO na oficjalnej stronie uczelni. uni.opole.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-03-01)]. [on-line] [dostęp: 28.02.2012]
  27. Wykaz akademików na oficjalnej stronie kampusu [on-line] [dostęp: 3.03.2012]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Stanisław Nicieja, Alma Mater Opoliensis. Ludzie, fakty, wydarzenia, wyd. UO, Opole 2004.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]