Motylik krasnouchy
| Uraeginthus bengalus[1] | |||
| (Linnaeus, 1766) | |||
 Samiec | |||
_female.jpg) Samica | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
motylik krasnouchy | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
 | |||
Motylik krasnouchy[5] (Uraeginthus bengalus) – gatunek małego ptaka z rodziny astryldowatych (Estrildidae). Występuje w Afryce Subsaharyjskiej: rozpowszechniony od Senegambii przez całą Afrykę Zachodnią i Środkową po Sudan, Kenię i północne Zimbabwe. Introdukowany na Hawajach[2]. Nie jest zagrożony wyginięciem. Popularny w hodowli[6].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Wyróżniono cztery podgatunki U. bengalus[2][7]:
- U. bengalus bengalus Linnaeus, 1766 – południowa Mauretania do Gwinei i na wschód do Etiopii, Ugandy i zachodniej Kenii.
- U. bengalus brunneigularis Mearns, 1911 – południowa Somalia, centralna i wschodnia Kenia, północno-wschodnia Tanzania.
- U. bengalus ugogensis Reichenow, 1911 – południowa Kenia, północna, zachodnia i środkowa Tanzania.
- U. bengalus katangae Vincent, 1934 – północno-wschodnia Angola, południowa Demokratyczna Republika Konga i północna Zambia.
Proponowany podgatunek littoralis (południowo-wschodnia Kenia i północno-wschodnia Tanzania) jest obecnie uznawany za synonim podgatunku brunneigularis[7].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Wygląd
- Skrzydła, brzuch, grzbiet, kark i wierzch głowy są brązowe bądź jasnobrązowe, a kuper, ogon, boki ciała, pierś, podgardle i reszta głowy – niebieskie. U samca na policzkach jest czerwona plamka, u samicy ona nie występuje. Niebieskie ubarwienie samicy jest nieco jaśniejsze od samca, a na spodzie ciała jest też mniej rozległe i sięga tylko środka piersi. Dziób od jasnoszarego do jasnofioletoworóżowego, na brzegach i zakończeniu czarniawy[2].
- Wymiary średnie
- długość ciała 12–13 cm[2]
- masa ciała 8,9–11 g (podgatunek nominatywny)[2]
Ekologia[edytuj | edytuj kod]
Biotop[edytuj | edytuj kod]
Porośnięte krzewami sawanny i łąki, rzadkie lasy i tereny blisko miejsca zamieszkania człowieka, zwłaszcza tam, gdzie uprawiane jest proso i maniok[2].
Rozród[edytuj | edytuj kod]
- Gniazdo
- Jest zbudowane z traw i włókien roślinnych, a także delikatnych korzonków. Zakładane w kolczastych gałęziach[8]. Niekiedy budują gniazdo w pobliży gniazda os, czasami gniazdują w opuszczonych gniazdach wikłaczy[6]. W niewoli powinno im się zawiesić budkę lęgową[8].
- Jaja
- Samica składa 3–7 jaj, rodzice wysiadują je na zmianę przez 11–12 dni[8].
- Pisklęta
- Opuszczają gniazdo po 21 dniach od wyklucia[9]. Przez 8 do 11 dni są jeszcze karmione przez rodziców. Zaczynają się pierzyć po około trzech miesiącach[8].
Długość życia[edytuj | edytuj kod]
Dożywa 5–8 lat, a w niewoli nawet do 14[8].
Pożywienie[edytuj | edytuj kod]
Nasiona traw i chwastów, a w okresie wychowu młodych także bogate w białko drobne owady i ich larwy[9]. Żeruje głównie w parach albo małych stadach, niekiedy w mieszanych stadach z innymi gatunkami astryldów[2].
Status[edytuj | edytuj kod]
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje motylika krasnouchego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 (stan w 2022). Liczebność populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako pospolity lub bardzo liczny. Ze względu na brak dowodów na spadki liczebności bądź istotne zagrożenia dla gatunku BirdLife International ocenia trend liczebności populacji jako stabilny[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Uraeginthus bengalus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d e f g h Payne, R.: Red-cheeked Cordon-bleu (Uraeginthus bengalus). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2019. [dostęp 2019-12-13].
- ↑ a b c D. Lepage: Red-cheeked Cordonbleu Uraeginthus bengalus. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2023-01-30]. (ang.).
- ↑ a b Uraeginthus bengalus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Estrildidae Bonaparte, 1850 - astryldowate - Waxbills (wersja: 2020-03-14). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-12-02].
- ↑ a b Christa Koepff, April Romagnano, The Finch Handbook, Nowy Jork: Hauppauge, 2001, s. 86–88, ISBN 0-7641-1826-9 (ang.).
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v13.1). [dostęp 2023-01-30]. (ang.).
- ↑ a b c d e Motylik krasnouchy. Encyklopedia Zwierząt – Euroanimal. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-03)].
- ↑ a b Motylik krasnouchy. zapytaj.onet.pl. [dostęp 2019-12-13].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
- Motylik krasnouchy. [w:] www.ptakiozdobne.pl [on-line]. 2010. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-14)].