Naliściak brzozowiak
| Phyllobius betulinus | |||
| (Bechstein et Scharfenberg, 1805) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Podrodzaj | |||
| Gatunek |
naliściak brzozowiak | ||
| Synonimy | |||
| |||
Naliściak brzozowiak[1] (Phyllobius (Phyllobius) betulinus) – gatunek chrząszcza z rodziny ryjkowcowatych i podrodziny Entiminae.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek ten został opisany po raz pierwszy w 1801 roku przez Johana Christiana Fabriciusa jako Curculio betulae. Nowy, obecnie uznawany epitet gatunkowy wprowadzili w 1805 roku Johann Matthäus Bechstein i Georg Ludwig Scharfenberg w kombinacji Curculio betulinus[2]. Historycznie gatunek ten umieszczany był w podrodzajach Mylacomias, Neripletenus, Phyllobidius, Phyllobiomorphus, Subphyllobius i Ustavenus. Współcześnie klasyfikowany jest w podrodzaju nominatywnym rodzaju naliściak (Phyllobius) i wyróżnia się w jego obrębie dwa podgatunki[3]:
- Phyllobius (Phyllobius) betulinus betulinus (Bechstein et Scharfenberg, 1805)
- Phyllobius (Phyllobius) betulinus hellenicus Apfelbeck, 1916
Wygląd[edytuj | edytuj kod]
Chrząszcz o ciele długości od 3,5 do 5 mm. Wierzch przedplecza i pokryw ma gęsto porośnięty jasnymi, odstającymi włoskami. Zielone lub złociste łuski porastają: boki przedplecza (wyjątkowo też jego wierzch, ale są tam wtedy rzadziej rozmieszczone i cieńsze), niezbyt gęsto pokrywy, gęsto przednie biodra i rejony przedpiersia ponad nimi, a w formie jasnych plam: episternity i epimeryty śródpiersia i zapiersia. Barwa czułków i odnóży jest żółtoczerwona z ciemniejszymi udami. Pokrywy mają łuski okrągławe, sterczące włoski o długości większej niż szerokość międzyrzędów oraz odgiętą listewkę w tyle, zaopatrzoną w pojedyncze łuski. Odwłok jest owłosiony, ale pozbawiony łusek. Odnóża mają zrośnięte pazurki, duże i szerokie zęby na udach, a te przedniej i środkowej pary mocno zaostrzone zewnętrzne krawędzie goleni[4].
Ekologia i występowanie[edytuj | edytuj kod]
Owad ten zasiedla suche i ciepłe stanowiska w lasach liściastych i mieszanych, nasłonecznionych skrajach lasów i zarośli, dolinach rzecznych, nasłonecznionych stokach i wrzosowiskach. Imagines spotyka się od maja do lipca. Prowadzą aktywność dzienną. Są polifagiczne. Żerują na liściach brzóz[4], olch[1] oraz drzew i krzewów z rodziny różowatych, np. różach, głogach, śliwie tarninie i wiśni ptasiej[5]. Larwy przechodzą rozwój, odżywiając się korzeniami[4].
Gatunek zachodniopalearktyczny, głównie południowoeuropejski[5]. W Europie stwierdzony został w Portugalii, Hiszpanii, Francji, Holandii, Niemczech, Łotwie, Litwie, Szwajcarii, Austrii, Polsce, Białorusi, Czechach, Słowacji, na Węgrzech, Ukrainie, w Chorwacji, Bośni i Hercegowinie, Serbii, Czarnogórze, Mołdawii, Rumunii, Bułgarii, Albanii, Macedonii Północnej, Grecji i Rosji[3]. W Azji znany jest z Bliskiego Wschodu[3] i Kaukazu[5]. W Polsce jest rzadko obserwowany, znany głównie z południowej części kraju[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Naliściak brzozowiak. [w:] Encyklopedia Internautica [on-line]. [dostęp 2019-12-28].
- ↑ M.A. Alonso-Zarazaga, H. Barrios, R. Borovec, P. Bouchard, R. Caldara, E. Colonnelli, L. Gültekin, P. Hlaváþ, B. Korotyaev, C.H.C. Lyal, A. Machado, M. Meregalli, H. Pierotti, L. Ren, M. Sánchez-Ruiz, A. Sforzi, H. Silfverberg, J. Skuhrovec, M. Trýzna. Cooperative Catalogue of Palaearctic Coleoptera Curculionoidea. „Monografías electrónicas S.E.A”. 8, 2017.
- ↑ a b c Phyllobius (Phyllobius) betulinus. [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2019-12-26].
- ↑ a b c Stanisław Smreczyński: Klucze do oznaczania owadów Polski. Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 98b. Ryjkowce - Curculionidae. Podrodziny Otiorhynchidae, Brachyderinae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, PWN, 1966, s. 50–58.
- ↑ a b c d B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska: Katalog Fauny Polski. Tom XXIII, zeszyt 19. Chrząszcze – Coleoptera. Ryjkowce – Curculionidae, część 1. Warszawa: 1993.