Sinovenatorinae
| Sinovenatorinae | |||
| Shen et al., 2017 | |||
| Okres istnienia: kreda wczesna | |||
 mei | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| (bez rangi) | celurozaury | ||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina |
Sinovenatorinae | ||
| Rodzaje | |||
|
| |||
Sinovenatorinae – podrodzina dinozaurów gadziomiednicznych, teropodów z rodziny troodontów.
Budowa[edytuj | edytuj kod]
Przedstawiciele Sinovenatorinae to niewielkie troodonty. Ta ostatnia grupa sama zawiera zwierzęta niewielkie jak na teropody. Troodonty poruszały się na dwóch nogach. Były pokryte piórami[1].
Zespół Shena wymienia następujące cechy diagnostyczne utworzonej przez siebie grupy[1]:
- kość przedszczękowa o wymiarze w kierunku strzałkowym mniejszym niż 1/10 wymiaru kości szczękowej
- wyrostek szczękowy kości przedszczękowej łączący się z kością nosową brzusznie od nozdrza zewnętrznego
- niektóre zęby szczękowe i zębowe bez ząbkowania na mesial carina
- wyrostki stawowe kręgów krzyżowych nie połączone
- antitrochanter ułożony w tył i grzbietowo względem panewki stawu biodrowego
- IV kość śródstopia spłaszczona i poszerzona w kierunku bocznym
Historia[edytuj | edytuj kod]
Historia badań nad troodontydami zaczyna się z opisem Troodon, którego jednak błędnie uznano za dinozaura grubogłowego. W 1924 Gilmore, autor nazwy rodziny Troodontidae, łączył go ze stegocerasem. W tym samym roku doszło do kolejnego ważnego odkrycia[2]: Osborn opisał zaurornitoida, zauważając pewne podobieństwa do ptaków[3]. Kolejne szczątki odkryto w 1964, w następnych zaś latach odkryto kilka kolejnych rodzajów troodontów z Azji i Ameryki Północnej[2].
W 2001 zespół Xu opisał sinowenatora, wskazując na obecność kilku cech zaawansowanych ewolucyjnie[4]. W 2004 Xu i Norell opisali rodzaj mei z zachodniego Liaoning[5]. W tym samym roku Xu i Wang opisali również rodzaj sinusonaz, również z zachodniego Liaoning[6].
Podrodzinę Sinovenatorinae powołano do istnienia w 2017 przy okazji opisu Daliansaurus, nowego rodzaju troodontyda z chińskiej prowincji Liaoning, przez zespół badaczy, do którego zaliczali się Shen Caizhi, Lu Junchang, Liu Sizhao, Martin Kundrat, Stephen L Brusatte i Gao Hailong[1].
Badacze przeprowadzili analizę filogenetyczną. Dzięki niej dostrzegli klad obejmujący troodonty z Liaoning[1].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Sinovenatorinae zaliczają się do rodziny troodontów, Troodontidae. Rodzina ta zalicza się do teropodów[1], wśród teropodów zaś do celurozaurów[2] i maniraptorów. W obrębie tej grupy troodonty należą do najbliższych krewnych ptaków. Zalicza się je bowiem do Paraves, łącząccej Avialae i deinonychozaury. W przeszłości uważano troodonty za grupę siostrzaną dromeozaurów w obrębie deinonychozaurów, później dokonano rewizji tego pogląd, widząc w Troodontidae raczej grupę siostrzaną Avialae. Czyniłoby to je bliżej spokrewnionymi z ptakami, niż z dromeozaurami[1].
W 2017 w przeprowadzonej po odkryciu Daliansaurus analizie filogenetycznej dostrzeżono nowy klad, wspierany przez wymienione wyżej synapomorfie. Nadano mu nazwę Sinovenatorinae i zdefiniowano jako najszerszy klad obejmujący Sinovenator changii, ale nie obejmujący Troodon formosus, Saurornithoides mongoliensis, Anchiornis huxleyi, Archaeopteryx lithographica, Gallus gallus, Unenlagia comahuensis ani Dromaeosaurus albertensis[1] (czyli sinowenator – troodon – zaurornitoid – anchiornis – archeopteryks – kur bankiwa – unenlagia – dromeozaur).
Do podrodziny zalicza się 4 rodzaje, spośród których Daliansaurus i sinusonaz stanowią względem siebie grupy siostrzane, tworzą one razem klad wspierany przez 2 synapomorfie (rozdwojone po obu stronach szewrony końca ogona i połączenie krętarza większego i mniejszego w grzebień krętarzowy), którego grupą siostrzaną jest sinowenator, najbardziej bazalnym przedstawicielem podrodziny jest mei[1].
Zespół Shena przedstawił w swojej pracy następujący kladogram[1] (uproszczono):
| Paraves |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i Shen Caizhi, Lu Junchang, Liu Sizhao, Martin Kundrat, Stephen L Brusatte & Gao Hailong. A New Troodontid Dinosaur from the Lower Cretaceous Yixian Formation of Liaoning Province, China. „Acta Geologica Sinica”. 91 (3), s. 763–780, 2017. DOI: 10.1111/1755-6724.13307. (ang.).
- ↑ a b c Mark Norell, Peter J. Makovicky, Gabe S. Bever, Amy M. Balanoff, James Matthew Clark, Rinchin Barsbold & Timothy Rowe. A review of the Mongolian Cretaceous dinosaur Saurornithoides (Troodontidae, Theropoda). (American Museum novitates, no. 3654). „American Museum of Natural History”. 3654, 2009. ISSN 0003-0082. (ang.).
- ↑ Henry Fairfield Osborn. Three New Theropoda, Protoceratops Zone, Central Mongolia. „American Museum Novitates”. 144, 1924-11-07. The Ammerican Museum of Natural History. (ang.).
- ↑ Xing Xu, Mark A. Norell, Xiao-lin Wang, Peter J. Makovicky, Xiao-chun Wu. A basal troodontid from the Early Cretaceous of China. „Nature”. 415, s. 780–784, 2002. DOI: 10.1038/415780a. (ang.).
- ↑ Xing Xu & Mark A. Norell. A new troodontid dinosaur from China with avian-like sleeping posture. „Nature”. 431, s. 838–841, 2004. (ang.).
- ↑ Xu Xing & Wang Xiaolin. A new troodontid (Theropoda: Troodontidae) from the Lower Cretaceous Yixian Formation of western Liaoning, China. „Acta Geologica Sinica”. 78 (1), s. 22–26, 2004. (ang.).
| Infrarzędy dinozaurów | |
|---|---|
| Era dinozaurów | |
| Dyscypliny powiązane |
