Winnica (miasto): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
drobne merytoryczne, źródła/przypisy, WP:SK |
→Zabytki: drobne merytoryczne |
||
| Linia 54: | Linia 54: | ||
== Zabytki == |
== Zabytki == |
||
[[Plik:Україна Вінниця, Миколаївська ц-ва 1746 року (7).jpg|thumb|upright|Cerkiew św. Mikołaja z 1746]] |
[[Plik:Україна Вінниця, Миколаївська ц-ва 1746 року (7).jpg|thumb|upright|Cerkiew św. Mikołaja z 1746]] |
||
* kościół i kolegium jezuitów z |
* kościół i kolegium jezuitów z lat 1610-1617 w stylu barokowym |
||
* kościół i klasztor dominikanów z |
* kościół i klasztor dominikanów z 1758 roku w stylu barokowym, w miejscu starszego z XVII wieku fundacji sędziego Michała Grocholskiego. Po upadku Powstania listopadowego zamieniony w 1832 roku przez Rosjan na prawosławny [[sobór Przemienienia Pańskiego w Winnicy|sobór Przemienienia Pańskiego]]. Po 1839 roku zmieniono kształt hełmów wież na czterospadowe. Po 1917 roku wieże obniżono. Wiosną 1920 roku kościół zwiedzali Józef Piłsudski z Semenem Petlurą. W 1930 roku władze radzieckie umieściły w kościele składy, a od 1962 roku salę gimnastyczną. Od 1980 do 1990 roku sala muzyczna. Obecnie katedra [[eparchia winnicka (Patriarchat Moskiewski)|eparchii]] [[Ukraiński Kościół Prawosławny Patriarchatu Moskiewskiego|Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego]]<ref>[http://russian-church.ru/viewpage.php?cat=vinnitsa&page=8 Свято-Преображенский Кафедральный Собор. Винница город].</ref> |
||
* kościół kapucynów z |
* kościół kapucynów z 1746 roku, fundacji starosty Ludwika Kalinowskiego |
||
* mury miejskie z XVII wieku w ruinie |
* mury miejskie z XVII wieku w ruinie |
||
* cerkiew św. Mikołaja z 1746 roku |
* drewniana cerkiew św. Mikołaja z 1746 roku |
||
* dworzec kolejowy |
* dworzec kolejowy |
||
* [[Zamek w Winnicy|zamek]] |
* [[Zamek w Winnicy|zamek]] |
||
* [[Pietniczany Winnickie|dawny pałac Grocholskich w Pietniczanach]] |
* [[Pietniczany Winnickie|dawny pałac Grocholskich w Pietniczanach]] |
||
* Hotel Savoy z 1912 roku w stylu eklektycznym |
|||
* Willa kapitana Czetkowa z pocz. XX wieku w stylu secesyjnym |
|||
== Religia == |
== Religia == |
||
Wersja z 23:23, 6 lut 2014
| |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||
| Prawa miejskie |
1640/1795[1] | ||||
| Burmistrz | |||||
| Powierzchnia |
68,68[2] km² | ||||
| Populacja (2013) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
| Nr kierunkowy |
+380 43 | ||||
| Kod pocztowy |
21000 | ||||
| Tablice rejestracyjne |
AB | ||||
| Podział miasta |
3 rejony: zamostjański, leniński, staromiski | ||||
Położenie na mapie obwodu winnickiego  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |||||
Położenie na mapie Ukrainy  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |||||
| Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark} | |||||
| Strona internetowa | |||||
Winnica (ukr. Вінниця) – miasto w środkowej części Ukrainy, na wschodnim Podolu. Stolica obwodu winnickiego. 372 189 mieszkańców (według stanu na 1 listopada 2013)[3].
Była miastem królewskim Korony Królestwa Polskiego[4].
Położenie geograficzne
Miasto oddalone jest od Kijowa o 260 km, 429 km od Odessy i 369 km od Lwowa.
Historia
W 1363 roku Fiodor Koriatowicz wybudował na miejscu dzisiejszej Winnicy drewniany zamek co stało się początkiem dla rozwoju miasta. Nazwa „Winnica” pojawiła się po raz pierwszy w dokumencie polskiego króla, Władysława Jagiełły 13 czerwca 1385 roku. Miasto w XV wieku lokował na prawie magdeburskim król polski Aleksander Jagiellończyk. W I Rzeczypospolitej miasto było faktyczną stolicą województwa bracławskiego. W 1545 roku komisarz króla Zygmunta Augusta stwierdził, że tutejszy drewniany zamek starościński jest niewielki, bo ma tylko 3 wieże i 30 horodni, dlatego należy go rozbudować. Zapisano także, że były na nim ówcześnie dwa działka i 26 hakownic. W mieście w 1545 roku było 274 domów. Od 1589 odbywały się tu sejmiki, sądy grodzkie i sejmiki ziemskie. W latach 1672–1699 pod kontrolą Turcji. Po Rozbiorze w 1793 miasto znajdowało się w zaborze rosyjskim, jako siedziba ujezdu winnickiego. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku dawne województwo bracławskie nie powróciło w granice Polski. W 1921 zostało włączone w skład Ukraińskiej SRR do której przynależało do 1991 roku. Obecnie miasto znajduje się w państwie Ukraina.
W czasie zaboru ziem wschodnich Polski przez Rosjan w mieście istniało Winnickie Gimnazjum Państwowe, w którym do upadku powstania listopadowego większość kadry stanowili polscy profesorowie, a wykłady odbywały się głównie w języku polskim[5].
W latach 1937–1938 NKWD rozstrzelało i pochowało na terenie obecnego Centralnego Parku Miejskiego ponad 9000 osób, których groby ekshumowali Niemcy w 1943 (tzw. mord w Winnicy). W latach 1942–1943, w czasie II wojny światowej, około 10 km na północ od Winnicy, na wschód od szosy do Żytomierza (naprzeciw Strzyżawki), znajdowała się kwatera główna Hitlera (niem. Führerhauptquartier) FHQ Wehrwolf.
Winnica i jej okolice były miejscem działania Einsatzgruppe D, która wymordowała, jak się szacuje, do 28 tysięcy ludzi, w tym praktycznie całą żydowską populację miasta.
Zabytki
.jpg)
- kościół i kolegium jezuitów z lat 1610-1617 w stylu barokowym
- kościół i klasztor dominikanów z 1758 roku w stylu barokowym, w miejscu starszego z XVII wieku fundacji sędziego Michała Grocholskiego. Po upadku Powstania listopadowego zamieniony w 1832 roku przez Rosjan na prawosławny sobór Przemienienia Pańskiego. Po 1839 roku zmieniono kształt hełmów wież na czterospadowe. Po 1917 roku wieże obniżono. Wiosną 1920 roku kościół zwiedzali Józef Piłsudski z Semenem Petlurą. W 1930 roku władze radzieckie umieściły w kościele składy, a od 1962 roku salę gimnastyczną. Od 1980 do 1990 roku sala muzyczna. Obecnie katedra eparchii Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego[6]
- kościół kapucynów z 1746 roku, fundacji starosty Ludwika Kalinowskiego
- mury miejskie z XVII wieku w ruinie
- drewniana cerkiew św. Mikołaja z 1746 roku
- dworzec kolejowy
- zamek
- dawny pałac Grocholskich w Pietniczanach
- Hotel Savoy z 1912 roku w stylu eklektycznym
- Willa kapitana Czetkowa z pocz. XX wieku w stylu secesyjnym
Religia
.jpg)
Winnica jest siedzibą eparchii Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego[7] oraz eparchii winnickiej niekanonicznego Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Kijowskiego[8]. W mieście funkcjonuje także parafia katolicka[9] oraz klasztor kapucynów[10]. W Winnicy działa zbór chrześcijan baptystów „Dom Ewangelii”[11] oraz świątynia Międzynarodowego Towarzystwa Świadomości Kryszny[12]. W Winnicy funkcjonuje również kilkanaście zborów Świadków Jehowy.
Ludzie związani z Winnicą
Miasta partnerskie
Kielce, Polska
Peterborough, Anglia
Jassy, Rumunia
Birmingham, Stany Zjednoczone
Rybnica, Mołdawia
Bursa, Turcja- Tarnów, Polska
- ↑ А. Івченко: Міста України. Київ: 1999, s. 89. ISBN 966-7085-56-2.
- ↑ Місто Вінниця. Вінницька міська рада. [dostęp 2014-01-05]. (ukr.).
- ↑ a b Чисельність населення на 1 листопада 2013 року. Головне управління статистики у Вінницькій області. [dostęp 2014-01-05]. (ukr.).
- ↑ Magazin für die neue Historie und Geographie Angelegt, t. XVI, Halle, 1782, s. 14.
- ↑ „Kurier Galicyjski”, 13-30 stycznia 2012, nr 1(149), s. 14.
- ↑ Свято-Преображенский Кафедральный Собор. Винница город.
- ↑ ВІННИЦЬКА єпархія.
- ↑ КАРТА ЄПАРХІЙ.
- ↑ Święto Bożego Ciała w Winnicy.
- ↑ KLASZTOR Kapucynów w Winnicy.
- ↑ Баптистская церковь в городе Виннице.
- ↑ Винницкое общество сознания Кришны.
Bibliografia
- Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XIII, Warszawa, 1880–1902, s. 553.
Linki zewnętrzne
- Winnica, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 553.
- Winnica
- Mapa 1:100,000 – część zachodnia
- Mapa 1:100,000 – część wschodnia
| Rejony miejskie |
|---|
