Tadeusz Jeszke

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje) o 00:09, 20 lut 2018. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Tadeusz Jeszke
kapitan piechoty kapitan piechoty
Data i miejsce urodzenia

18 lutego 1894
Gorzyce]]

Data i miejsce śmierci

1940
Katyń

Przebieg służby
Lata służby

19141940

Siły zbrojne

Armia Cesarstwa Niemieckiego,
Armia Wielkopolska,
Wojsko Polskie

Jednostki

9 pułk strzelców wielkopolskich,
68 pułk piechoty,
4 Dywizja Piechoty,
22 pułk piechoty,
5 Pułk Piechoty Legionów

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
wojna polsko-bolszewicka,
powstanie wielkopolskie,
II wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941) Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939 Krzyż Żelazny (1813) II Klasy

Tadeusz Konstanty Jeszke (ur. 18 lutego 1894 w Gorzycach, pow. żniński, zm. wiosną 1940 w Katyniu) – kapitan piechoty Wojska Polskiego, kawaler Krzyża Niepodległości, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

Urodził się w rodzinie Wacława i Walerii z Grubińskich. Od 1900 do 1918 mieszkał w Skokach, gdzie jego ojciec był nauczycielem, a po odzyskaniu niepodległości pierwszym polskim kierownikiem szkoły podstawowej[1]. Absolwent Wyższej Szkoły Handlowej w Poznaniu i Wyższej Szkoły Tkackiej w Berlinie. Zmobilizowany do armii niemieckiej i wysłany na front zachodni. Walczył pod Nancy, Reims i Verdun. Po demobilizacji późną jesienią 1918 roku wrócił do Wielkopolski i brał udział w walkach powstania wielkopolskiego. Dowodził grupą powstańców ze Skoków. Po rozejmie w Trewirze w lutym 1919 roku pozostał wojsku. W 1920 roku ukończył ośmiomiesięczny kurs uzupełniający dla aspirantów oficerskich w Wielkopolskiej Szkole Podchorążych Piechoty w Poznaniu i awansował do stopnia podporucznika piechoty ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku oraz przydziałem do 9 pułku strzelców wielkopolskich (późniejszy 67 pułk piechoty) w Brodnicy. Mianowany dowódcą kompanii. Od lipca 1919 roku walczył na froncie litewsko-białoruskim.

W okresie międzywojennym pozostał w wojsku. Awansował do stopnia porucznika piechoty ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1921. W 1923 jako porucznik ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1921 i 43. lokatą w korpusie oficerów piechoty służył w 68 pułku piechoty[2]. W 1924 jako oficer nadetatowy 68 pp przeniesiony do dowództwa 4 Dywizji Piechoty na stanowisko II oficera sztabu[3]. W 1928 był w 22 pułku piechoty[4], przeniesiony do batalionu Korpusu Ochrony Pogranicza w Wołożynie. W 1935 służył w biurze wojskowym w Ministerstwie Przemysłu i Handlu na stanowisku kierownika kancelarii[5], ostatni przydział to 5 pułk piechoty Legionów w Wilnie[6], gdzie pełnił funkcję oficera do spraw mobilizacji. Do stopnia kapitana awansował w 1937 roku. 

W kampanii wrześniowej aresztowany przez Sowietów 17 września 1939 i początkowo przetrzymywany w obozie przejściowym w Kamieńcu Podolskim. Według stanu na grudzień 1939 był jeńcem obozu w Kozielsku. Między 28 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD – lista wywózkowa 052/4, poz. 87, nr akt 2926[7] z 27.04.1940[8]. Został zamordowany 30 kwietnia 1940 przez NKWD w lesie katyńskim. Zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943, zapis w dzienniku ekshumacji pod datą 22.05.1943[8]. Przy szczątkach znaleziono kartę szczepień obozowych, wizytówki, różaniec[9]. Figuruje na liście AM-239-2715 i liście Komisji Technicznej PCK pod numerem GARF-100-02715. Nazwisko Jeszkego znajduje się na liście ofiar (pod nr 2116) opublikowanej w Gońcu Krakowskim nr 149 i w Nowym Kurierze Warszawskim nr 151 z 1943. Pochowany w IV Bratniej Mogile. Krewni do 1994 poszukiwali informacji przez Biuro Informacji i Badań Polskiego Czerwonego Krzyża w Warszawie. W Archiwum Robla (pakiet 0747-06) w kalendarzyku znalezionym przy szczątkach Feliksa Gadomskiego na liście oficerów figuruje nazwisko Jeszkego. Pochowany na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu.

Życie prywatne

Żonaty z Marią z Tylczyńskich (ślub w 1925), miał córkę Krystynę (ur. 1929) i syna Leszka (ur. 1925)[10].

Upamiętnienie

  • Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło decyzją Nr 439/MON z 5 października 2007 awansował go pośmiertnie na stopnień majora. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
  • Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (nr 14384) – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie żołnierzy polskich zamordowanych w Katyniu i innych nieznanych miejscach kaźni, nadane przez Prezydenta RP na Uchodźstwie profesora Stanisława Ostrowskiego (11 listopada 1976)
  • Krzyż Kampanii Wrześniowej – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie pamiątkowe wszystkich ofiar zbrodni katyńskiej (1 stycznia 1986)
  • Tablica pamiątkowa na bramie cmentarza parafialnego w Skokach[11].

Ordery i odznaczenia

Zobacz też

Przypisy

  1. Iwona Migasiewicz, Ocaleni od zapomnienia, „Wiadomości Skockie”, Dodatek Specjalny, 2009, s. 4.
  2. a b Rocznik Oficerski, Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923, s. 317, 451.
  3. Rocznik Oficerski, Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924, s. 66, 282.
  4. Lista starszeństwa oficerów zawodowych, „Przegląd Piechoty”, R.1 Z.9, 1928, s. 136.
  5. Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty, „Przegląd Piechoty”, Dodatek specjalny dla prenumeratorów, Warszawa 1935, s. 93.
  6. Rocznik Oficerski, Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932, s. 88, 535.
  7. Jędrzej Tucholski, Mord w Katyniu, Warszawa 1991, s. 714.
  8. a b УБИТЫ В КАТЫНИ, Moskwa 2015, s. 323.
  9. Auswaertiges Amt - Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943, s. 239.
  10. Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego, Warszawa 2000, s. 326.
  11. Skoczanie pamiętają. Odsłonięcie tablicy pamiątkowej z nazwiskami zamordowanych Skoczan w Katyniu - Gmina SKOKI [online], www.gmina-skoki.pl [dostęp 2018-01-05].

Bibliografia

  • Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
  • УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, ISBN 978-5-78700-123-5.
  • Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza WojennegoMarek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
  • Auswaertiges Amt - Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943.
  • Rocznik Oficerski. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924
  • Rocznik Oficerski. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
  • Rocznik Oficerski. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
  • Rocznik Oficerski. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.