Tadeusz Jeszke
kapitan piechoty | |
Data i miejsce urodzenia |
18 lutego 1894 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Lata służby | |
Siły zbrojne |
Armia Cesarstwa Niemieckiego, |
Jednostki |
9 pułk strzelców wielkopolskich, |
Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa, |
Odznaczenia | |
Tadeusz Konstanty Jeszke (ur. 18 lutego 1894 w Gorzycach, pow. żniński, zm. wiosną 1940 w Katyniu) – kapitan piechoty Wojska Polskiego, kawaler Krzyża Niepodległości, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
Urodził się w rodzinie Wacława i Walerii z Grubińskich. Od 1900 do 1918 mieszkał w Skokach, gdzie jego ojciec był nauczycielem, a po odzyskaniu niepodległości pierwszym polskim kierownikiem szkoły podstawowej[1]. Absolwent Wyższej Szkoły Handlowej w Poznaniu i Wyższej Szkoły Tkackiej w Berlinie. Zmobilizowany do armii niemieckiej i wysłany na front zachodni. Walczył pod Nancy, Reims i Verdun. Po demobilizacji późną jesienią 1918 roku wrócił do Wielkopolski i brał udział w walkach powstania wielkopolskiego. Dowodził grupą powstańców ze Skoków. Po rozejmie w Trewirze w lutym 1919 roku pozostał wojsku. W 1920 roku ukończył ośmiomiesięczny kurs uzupełniający dla aspirantów oficerskich w Wielkopolskiej Szkole Podchorążych Piechoty w Poznaniu i awansował do stopnia podporucznika piechoty ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku oraz przydziałem do 9 pułku strzelców wielkopolskich (późniejszy 67 pułk piechoty) w Brodnicy. Mianowany dowódcą kompanii. Od lipca 1919 roku walczył na froncie litewsko-białoruskim.
W okresie międzywojennym pozostał w wojsku. Awansował do stopnia porucznika piechoty ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1921. W 1923 jako porucznik ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1921 i 43. lokatą w korpusie oficerów piechoty służył w 68 pułku piechoty[2]. W 1924 jako oficer nadetatowy 68 pp przeniesiony do dowództwa 4 Dywizji Piechoty na stanowisko II oficera sztabu[3]. W 1928 był w 22 pułku piechoty[4], przeniesiony do batalionu Korpusu Ochrony Pogranicza w Wołożynie. W 1935 służył w biurze wojskowym w Ministerstwie Przemysłu i Handlu na stanowisku kierownika kancelarii[5], ostatni przydział to 5 pułk piechoty Legionów w Wilnie[6], gdzie pełnił funkcję oficera do spraw mobilizacji. Do stopnia kapitana awansował w 1937 roku.
W kampanii wrześniowej aresztowany przez Sowietów 17 września 1939 i początkowo przetrzymywany w obozie przejściowym w Kamieńcu Podolskim. Według stanu na grudzień 1939 był jeńcem obozu w Kozielsku. Między 28 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD – lista wywózkowa 052/4, poz. 87, nr akt 2926[7] z 27.04.1940[8]. Został zamordowany 30 kwietnia 1940 przez NKWD w lesie katyńskim. Zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943, zapis w dzienniku ekshumacji pod datą 22.05.1943[8]. Przy szczątkach znaleziono kartę szczepień obozowych, wizytówki, różaniec[9]. Figuruje na liście AM-239-2715 i liście Komisji Technicznej PCK pod numerem GARF-100-02715. Nazwisko Jeszkego znajduje się na liście ofiar (pod nr 2116) opublikowanej w Gońcu Krakowskim nr 149 i w Nowym Kurierze Warszawskim nr 151 z 1943. Pochowany w IV Bratniej Mogile. Krewni do 1994 poszukiwali informacji przez Biuro Informacji i Badań Polskiego Czerwonego Krzyża w Warszawie. W Archiwum Robla (pakiet 0747-06) w kalendarzyku znalezionym przy szczątkach Feliksa Gadomskiego na liście oficerów figuruje nazwisko Jeszkego. Pochowany na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu.
Życie prywatne
Żonaty z Marią z Tylczyńskich (ślub w 1925), miał córkę Krystynę (ur. 1929) i syna Leszka (ur. 1925)[10].
Upamiętnienie
- Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło decyzją Nr 439/MON z 5 października 2007 awansował go pośmiertnie na stopnień majora. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (nr 14384) – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie żołnierzy polskich zamordowanych w Katyniu i innych nieznanych miejscach kaźni, nadane przez Prezydenta RP na Uchodźstwie profesora Stanisława Ostrowskiego (11 listopada 1976)
- Krzyż Kampanii Wrześniowej – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie pamiątkowe wszystkich ofiar zbrodni katyńskiej (1 stycznia 1986)
- Tablica pamiątkowa na bramie cmentarza parafialnego w Skokach[11].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Niepodległości
- Krzyż Walecznych[2]
- Srebrny Krzyż Zasługi
- Krzyż Żelazny II klasy (Cesarstwo Niemieckie)
Zobacz też
- Jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- Obozy NKWD dla jeńców polskich
- zbrodnia katyńska
- Kampania wrześniowa
Przypisy
- ↑ Iwona Migasiewicz , Ocaleni od zapomnienia, „Wiadomości Skockie”, Dodatek Specjalny, 2009, s. 4 .
- ↑ a b Rocznik Oficerski, Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923, s. 317, 451 .
- ↑ Rocznik Oficerski, Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924, s. 66, 282 .
- ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych, „Przegląd Piechoty”, R.1 Z.9, 1928, s. 136 .
- ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty, „Przegląd Piechoty”, Dodatek specjalny dla prenumeratorów, Warszawa 1935, s. 93 .
- ↑ Rocznik Oficerski, Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932, s. 88, 535 .
- ↑ Jędrzej Tucholski , Mord w Katyniu, Warszawa 1991, s. 714 .
- ↑ a b УБИТЫ В КАТЫНИ, Moskwa 2015, s. 323 .
- ↑ Auswaertiges Amt - Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943, s. 239 .
- ↑ Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego, Warszawa 2000, s. 326 .
- ↑ Skoczanie pamiętają. Odsłonięcie tablicy pamiątkowej z nazwiskami zamordowanych Skoczan w Katyniu - Gmina SKOKI [online], www.gmina-skoki.pl [dostęp 2018-01-05] .
Bibliografia
- Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
- УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, ISBN 978-5-78700-123-5.
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- Auswaertiges Amt - Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943.
- Rocznik Oficerski. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924
- Rocznik Oficerski. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Polacy – żołnierze Armii Cesarstwa Niemieckiego w I wojnie światowej
- Oficerowie piechoty II Rzeczypospolitej
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej
- Powstańcy wielkopolscy (1918–1919)
- Oficerowie piechoty Korpusu Ochrony Pogranicza
- Uczestnicy kampanii wrześniowej (strona polska)
- Odznaczeni Krzyżem Niepodległości
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych
- Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Kampanii Wrześniowej 1939 r.
- Polacy odznaczeni niemieckim Krzyżem Żelaznym
- Oficerowie Wojska Polskiego zamordowani w Katyniu
- Ofiary zbrodni katyńskiej zamordowane w Katyniu
- Pochowani na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu
- Urodzeni w 1894
- Zmarli w 1940