Władysław Góralski

Władysław Góralski
Państwo działania	Polska
Data i miejsce urodzenia	12 sierpnia 1919 ; Przylip
Data śmierci	13 sierpnia 2008
	Profesor doktor habilitowany nauk humanistycznych
	Specjalność: historia najnowsza powszechna, współczesne stosunki międzynarodowe
Alma Mater	Akademia Nauk Politycznych w Warszawie; Szkoła Główna Służby Zagranicznej
Doktorat	1966 – historia ; Uniwersytet Warszawski
Habilitacja	1975
Profesura	1982
	Polska Akademia Nauk
Status	członek Komitetuu Nauk Orientalnych
	Praca zawodowa
Jednostka	Polski Instytut Spraw Międzynarodowych (1965–1993); Uniwersytet Warszawski; Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku; KC PZPR
	Poseł/Ambasador PRL w Iranie
Okres spraw.	1960–1964
Poprzednik	Kazimierz Sidor
Następca	Stanisław Kiryluk
	Odznaczenia

Władysław Góralski (ur. 12 sierpnia 1919 w Przylipie^[1], zm. 13 sierpnia 2008^[2]) – polski historyk specjalizujący się w sprawach azjatyckich, dyplomata, ambasador w Iranie (1960–1964).

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Władysław Góralski przed II wojną światową był działaczem Związku Młodzieży Wiejskiej RP „Wici”. W 1938 wyjechał do Francji, gdzie pracował fizycznie i jako wolny słuchacz uczęszczał na uniwersytet w Clermont-Ferrand. Poznał wówczas Wietnamczyków służących w formacjach wietnamskich francuskiej armii. Po wybuchu II wojny światowej został członkiem francuskiego Ruchu Oporu (Wolnych Strzelców i Partyzantów Francuskich) i służył w Armii Francuskiej. W listopadzie 1945 powrócił do Polski i ponownie związał się z ruchem młodzieżowym i ludowym^[3] – sekretarz Zarządu Głównego Związku Walki Młodych, następnie Związku Młodzieży Polskiej^[1]. Ze względu na znajomość francuskiego, zajmował się tam sprawami międzynarodowymi. W latach 1947–1950 studiował na Akademii Nauk Politycznych w Warszawie. W 1950 wyjechał na 6 tygodni do Chin na obchody pierwszej rocznicy proklamowania ChRL jako członek 50-osobowej delegacji Światowej Federacji Młodzieży Demokratycznej. Poznał wówczas m.in. Mao Zedonga, Zhou Enlai, Liu Shaoqi, Wu Xueqiana. W latach 1957–1959 był przedstawicielem PRL w randze ambasadora w Międzynarodowej Komisji Nadzoru i Kontroli w Wietnamie. W 1960 uzyskał tytuł magistra w Szkole Głównej Służby Zagranicznej. W tym samym roku objął stanowisko posła w Iranie, które (po zmianie jego nazwy na ambasadora w 1962) pełnił do 1964^[3].

Po powrocie z Teheranu porzucił karierę dyplomatyczną na rzecz pracy naukowo-badawczej. W 1966 obronił doktorat na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego. W 1975 habilitował się, a w 1982 otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego^[3]. W latach 1951–1960 zastępca kierownika Wydziału Zagranicznego Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W latach 1954–1964 członek Centralnej Komisji Rewizyjnej KC PZPR^[1]. Od 1965 do 1993 pracował w Polskim Instytucie Spraw Międzynarodowych. Przez blisko 40 lat jednocześnie prowadził zajęcia w Instytucie Orientalistycznym UW. Wykładał także w Wyższej Szkole Humanistycznej w Pułtusku^[3].

Członek Komitetu Nauk Orientalnych Polskiej Akademii Nauk, Komitetu Badań Krajów Azji, Afryki i Ameryki Łacińskiej przy Prezydium PAN, Polskiego Towarzystwa Orientalistycznego, Polskiego Towarzystwa Nauk Politycznych, Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Wietnamskiej, Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Indyjskiej (w tym jako wiceprzewodniczący w latach 80.)^[3].

W latach 1969–1991 był członkiem komitetu redakcyjnego rocznika „Świat w Przekroju”. Od 1998 członek rady programowej rocznika „Azja-Pacyfik”^[3].

Jego zainteresowania naukowe obejmowały takie zagadnienia jak: historia nowożytna i najnowsza Azji Południowo-Wschodniej; II wojna światowa w Azji Wschodniej i jej implikacje: okupacja i reformy w Japonii, traktaty pokojowe, wzrost wpływów Stanów Zjednoczonych na tym obszarze; dekolonizacja i konflikty w Azji Wschodniej; rozwój społeczno-ekonomiczny tego obszaru i jego miejsce we współczesnym świecie; stosunki międzynarodowe, sojusze wojskowe, działania na rzecz stabilizacji i bezpieczeństwa; współpraca i organizacje regionalne; stosunki Polski z państwami Azji^[3].

W 1946 został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski^[4].

Syn Jana i Marii^[1]. Pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach^[2].

Publikacje książkowe[edytuj | edytuj kod]

Wietnamska lekcja, Warszawa: KiW, 1961.
Konflikty irańskie, Warszawa: KiW, 1966.
Filipińskie doświadczenia, Warszawa: KiW, 1968.
Polityka Stanów Zjednoczonych w Południowo-Wschodniej Azji w latach 1945–1954, Warszawa: PISM, 1969 (doktorat).
Od Malakki do Wietnamu. Dzieje nowożytne i najnowsze Azji Południowo-Wschodniej, Warszawa: PWN, 1973.
Stany Zjednoczone – Japonia 1945–1972: Sojusz, współpraca, sprzeczności, Warszawa: PWN, 1976 (habilitacja).
Problemy pokoju i bezpieczeństwa w Azji, Warszawa: MON, 1979 (nagroda rektora UW I stopnia w 1980), ISBN 83-11-06299-4.
Dylematy Azji Południowo-Wschodniej, Warszawa: MON, 1983, ISBN 83-11-06954-9.
Strefy bezatomowe, współpraca regionalna w Azji i na Pacyfiku w pracy: Strefy bezatomowe, współpraca regionalna w Trzecim Świecie, Warszawa: PISM, 1988.

Był encyklopedystą; został wymieniony w gronie redaktorów liczącej 32 tomy Encyklopedii. Świat w przekroju wydanej w latach 1959–1991^[5].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d Dane osoby z katalogu kierowniczych stanowisk partyjnych i państwowych PRL [online], Biuletyn Informacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej [dostęp 2022-08-29] [zarchiwizowane z adresu 2022-08-29] .
↑ ^a ^b Wyszukiwarka cmentarna [online], Warszawskie cmentarze [dostęp 2022-08-29] .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g MałgorzataM. Ławacz MałgorzataM., Sylwetki badaczy Azji. Władysław Góralski – od Wietnamu do Japonii, „Azja-Pacyfik”, 9, 2006, s. 240–245, ISSN 1643-692X [dostęp 2022-08-29] [zarchiwizowane z adresu 2020-12-12] .
↑ M.P. z 1947 r. nr 72, poz. 485
↑ Symonides 1988 ↓.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

JanuszJ. Symonides JanuszJ., Encyklopedia świat w przekroju 1988, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1988, ISSN 0137-6799 .

[:0-1] Dane osoby z katalogu kierowniczych stanowisk partyjnych i państwowych PRL [online], Biuletyn Informacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej [dostęp 2022-08-29] [zarchiwizowane z adresu 2022-08-29] .

[:1-2] Wyszukiwarka cmentarna [online], Warszawskie cmentarze [dostęp 2022-08-29] .

[:2-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g MałgorzataM. Ławacz MałgorzataM., Sylwetki badaczy Azji. Władysław Góralski – od Wietnamu do Japonii, „Azja-Pacyfik”, 9, 2006, s. 240–245, ISSN 1643-692X [dostęp 2022-08-29] [zarchiwizowane z adresu 2020-12-12] .

[4] M.P. z 1947 r. nr 72, poz. 485

[CITEREFSymonides1988-5] Symonides 1988 ↓.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]