Walenty Peszek

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Walenty Peszek
pułkownik pułkownik
Data i miejsce urodzenia

11 lutego 1897
Białobrzegi

Data i miejsce śmierci

15 stycznia 1979
Paignton

Przebieg służby
Lata służby

1916–1948

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne

Jednostki

5 Pułk Piechoty Legionów
159 Pułk Piechoty
167 Pułk Piechoty
75 Pułk Piechoty
Szkoła Podchorążych Piechoty
19 Pułk Piechoty Odsieczy Lwowa
Centrum Wyszkolenia Piechoty
86 Pułk Piechoty
1 Pułk Piechoty
1 Brygada Strzelców Karpackich
7 Dywizja Piechoty
Centrum Wyszkolenia Piechoty

Stanowiska

dowódca brygady piechoty
zastępca dowódcy dywizji
komendant centrum wyszkolenia piechoty

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-ukraińska
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa
kampania libijska
kampania włoska

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie) Złoty Krzyż Zasługi Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino Komandor Orderu Imperium Brytyjskiego od 1936 (wojskowy) Krzyż Wojenny Czechosłowacki 1939

Walenty Peszek (ur. 11 lutego 1897 w Białobrzegach, zm. 15 stycznia 1979 w Paignton) – oficer piechoty cesarskiej i królewskiej armii, pułkownik Wojska Polskiego i Polskich Sił Zbrojnych, mianowany przez Władysława Andersa generałem brygady.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Walenty Peszek urodził się 11 lutego 1897 roku w Białobrzegach, w powiecie łańcuckim, w rodzinie Józefa i Zofii z Trojnarów. W czerwcu 1917 roku złożył egzamin maturalny w cesarskim i królewskim Gimnazjum Realnym w Łańcucie. W czasie I wojny światowej walczył w szeregach cesarskiej i królewskiej Armii. Służył w c. i k. 90 pułku piechoty. Awansował na podporucznika. Ranny na froncie. Od sierpnia 1916 roku do stycznia 1917 roku przebywał w szpitalu.

W listopadzie 1918 roku został przyjęty do Wojska Polskiego. Walczył w obronie Lwowa, jako dowódca plutonu, a następnie dowódca ochotniczej kompanii 5 pułku piechoty Legionów z Łańcuta. W latach 1919–1920 walczył na wojnie z bolszewikami. W lutym 1920 roku awansował na porucznika. W lipcu 1920 roku objął dowodzenie kompanią w 159 pułku piechoty. 5 sierpnia 1920 roku Chotomowie objął dowództwo I batalionu 167 pułku piechoty, który w następnym roku został przemianowany na 75 pułk piechoty[1]. W czasie działań wojennych (od 1 czerwca 1919 roku do 1 marca 1921 roku) przez pięć miesięcy dowodził kompanią, a przez kolejnych siedem miesięcy batalionem[2].

3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1922 roku i 1528. lokatą w korpusie oficerów piechoty[3][4]. 10 lipca 1922 roku został zatwierdzony na stanowisku pełniącego obowiązki dowódcy I batalionu 75 pp w Rybniku[5][6]. 25 sierpnia 1927 roku został przeniesiony do kadry oficerów piechoty z równoczesnym przydziałem do Oficerskiej Szkoły Piechoty (od 9 sierpnia 1928 roku – Szkoła Podchorążych Piechoty) w Ostrowi Mazowieckiej na stanowisko dowódcy kompanii[7]. W roku szkolnym 1928/1929 dowodził 5 kompanią podchorążych, natomiast w roku szkolnym 1929/1930 – 1 kompanią szkolną podchorążych[8]. 18 lutego 1928 roku awansował na majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 roku i 139. lokatą w korpusie oficerów piechoty[9][10]. 28 stycznia 1931 roku został wyznaczony na stanowisko dowódcy batalionu w 19 pułku piechoty Odsieczy Lwowa we Lwowie[11][12]. 24 stycznia 1934 roku został awansowany na podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1934 roku i 13. lokatą w korpusie oficerów piechoty[13]. W kwietniu 1934 roku został przeniesiony do Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie na stanowisko wykładowcy[14][15]. W 1937 roku był kierownikiem kursów taktyki strzeleckiej w CWPiech w Rembertowie. W latach 1936–1937 był opiniowany przez inspektora armii, generała dywizji Kazimierza Fabrycego, który stwierdził: „bardzo dobry podpułkownik - dobrze przygotowany do dowodzenia pułkiem”[16]. W kwietniu 1938 roku objął dowództwo 86 pułku piechoty w Mołodecznie i sprawował je do września 1939 roku.

Na czele 86 pułku piechoty walczył w kampanii wrześniowej 1939 roku. 23 września dowodził pułkiem w drugiej bitwie pod Tomaszowem Lubelskim, a następnego dnia dołączył do Grupy „Dubno”[17]. Po kapitulacji wrócił do rodzinnej wsi i zaczął organizować pomoc dla jeńców obozu przejściowego w Łańcucie. W połowie grudnia 1939 roku nielegalnie przedostał się na Węgry. W Konsulacie Polskim w Budapeszcie otrzymał paszport na nazwisko Walenty Piekarski i wyruszył przez Jugosławię, Włochy do Francji.

4 lutego 1940 roku został przyjęty do Wojska Polskiego we Francji i przydzielony do Stacji Zbornej w koszarach Bessieres w Paryżu. W kwietniu 1940 roku został przydzielony do Brygady Strzelców Karpackich, formowanej w obozie wojskowym w Homs w Syrii. Z Paryża wyjechał do Marsylii, skąd wypłynął na statku „Athos” do Egiptu. 23 kwietnia 1940 roku przybył do Aleksandrii, a następnie do obozu w Homs. W brygadzie, organizowanej według francuskich etatów, objął dowództwo 1 pułku piechoty[18].

30 czerwca 1940 roku, po klęsce Francji, razem z brygadą przeszedł na terytorium Palestyny pozostającej pod kontrolą brytyjską. W styczniu 1941 roku, po przeformowaniu jednostki na etaty brytyjskie, został dowódcą piechoty Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich. Jako dowódca pułku z racji starszeństwa, a jako dowódca piechoty brygady z racji pełnionej funkcji zawsze zastępował generała brygady Stanisława Kopańskiego[19]. 11 października 1940 roku awansował na pułkownika. Walczył w obronie Tobruku i bitwie pod Gazalą. 6 maja 1942 roku został dowódcą 1 Brygady Strzelców Karpackich[20]. Od grudnia 1943 roku walczył w kampanii włoskiej, między innymi nad rzekami Sangro i Rapido. 12 maja 1944 roku został ranny w czasie bitwy o Monte Cassino.

W czerwcu 1944 roku został zastępcą dowódcy i jednocześnie pełniącym obowiązki dowódcy dywizji 7 Dywizji Piechoty. W październiku 1944 roku został przeniesiony do Szkocji, gdzie został komendantem Centrum Wyszkolenia Piechoty. Od stycznia 1947 roku pełnił służbę w Polskim Korpusie Przysposobienia i Rozmieszczenia. Z dniem 11 października 1948 roku został zdemobilizowany. Osiadł niedaleko Paignton w Anglii prowadząc gospodarstwo rolne.

Naczelny Wódz, generał broni Władysław Anders mianował go generałem brygady ze starszeństwem z 1 stycznia 1964 roku w korpusie generałów. Zmarł 15 stycznia 1979 roku w Paignton. Pochowany z honorami wojskowymi na cmentarzu w Newton Abbot[21].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Głut 1929 ↓, s. 22.
  2. ↑ Pismo L.dz. 1904/Piech.Pres. szefa Departamentu I Piechoty do II Wiceministra Spraw Wojskowych z dnia 20 stycznia 1927 roku „Wykazy imienne poruczników i kapitanów - dowódców komp. i baonów na froncie”, Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, sygn. 701/1/121, s. 350.
  3. ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 25.
  4. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 340, 418.
  5. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 22 z 22 lipca 1922 roku, s. 552.
  6. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 299, 361.
  7. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 22 z 25 sierpnia 1927 roku, s. 256.
  8. ↑ Lenkiewicz, Sujkowski i Zieliński 1930 ↓, s. 415, 417, 421.
  9. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 5 z 21 lutego 1928 roku, s. 46.
  10. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 126, 184.
  11. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 10.
  12. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 33, 549.
  13. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 24 stycznia 1934 roku, s. 1.
  14. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 154.
  15. ↑ Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 15.
  16. ↑ Opinie dowódców pułków piechoty, Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, sygn. 701/1/120, s. 255.
  17. ↑ Głowacki 1986 ↓, s. 203, 223.
  18. ↑ Kopański 1990 ↓, s. 111, 117.
  19. ↑ Kopański 1990 ↓, s. 125, 138.
  20. ↑ Kopański 1990 ↓, s. 283.
  21. ↑ Kryska-Karski i Żurakowski 1991 ↓, s. 145.
  22. ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 8 z 26 lutego 1921 roku, s. 340.
  23. ↑ M.P. z 1933 r. nr 64, poz. 82 „za zasługi na polu organizacji i wychowania fizycznego w wojsku”.
  24. ↑ a b Peszek, Walenty - TracesOfWar.com [online], www.tracesofwar.com [dostęp 2022-05-27].
  25. ↑ https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Niepodleglosc_i_Pamiec/Niepodleglosc_i_Pamiec-r2017-t24-n2_(58)/Niepodleglosc_i_Pamiec-r2017-t24-n2_(58)-s137-150/Niepodleglosc_i_Pamiec-r2017-t24-n2_(58)-s137-150.pdf

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Walenty_Peszek&oldid=72745112”