Wilków (powiat złotoryjski)
51°05′30″N 15°55′40″E/51,091667 15,927778
| wieś | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (III 2011) |
1051[2] |
| Strefa numeracyjna |
76 |
| Kod pocztowy |
59-513[3] |
| Tablice rejestracyjne |
DZL |
| SIMC |
0368728 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Złotoryja  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu złotoryjskiego  | |
| 51°05′30″N 15°55′40″E/51,091667 15,927778[1]
| |
| Strona internetowa | |
Wilków (niem. Wolfsdorf) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie złotoryjskim, w gminie Złotoryja, na Pogórzu Kaczawskim w Sudetach, 3 km na południe od Złotoryi.
Podział administracyjny[edytuj | edytuj kod]
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa legnickiego.
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Powszechnie uważa się, że nazwa wsi wywodzi się od słów: Wolf = wilk oraz Dorf = wieś. Istnieje jednak inna interpretacja nazwy wsi, Wherwolf = Wehrbauern. Zgodnie z tą interpretacją, Wilków pełnił rolę osady obronnej przez fakt, że pan ziemi wyposażał niektórych jej mieszkańców w akcesoria obronne dla odparcia wroga zewnętrznego. Wilków krótko należał do panów z Czerwonego Kościoła.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsze historyczne wzmianki o Wilkowie pochodzą z lat: 1418, 1422 i 1428. Wymieniano nazwę Wolfsdorf lub Wolffsdorff. Powstanie wsi należy jednak przypisać na XIII wiek, na okres pierwszej fali kolonizacyjnej. W roku 1630 potwierdzone jest istnienie w Wilkowie komory celnej. Okres wojny trzydziestoletniej był dla tej miejscowości niezwykle trudny. Większa część Wilkowa została wtedy spalona i długo była niezamieszkana. W roku 1646 legnicki ks. Jerzy Rudolf przekazał Wilków katedrze św. Jana w Legnicy.
Około roku 1800 w Wilkowie było 135 domów, prawie 800 mieszkańców, zamek, folwark i szkoła ewangelicka. Kościoła w Wilkowie nie było i wierni należeli do parafii w Złotoryi. Funkcjonowały 3 młyny, karczma, 5 kuźni, tartak, piec wapienny i kamieniołom.
W roku 1939 liczba ludności wynosiła około 830. W związku z rozwojem przemysłu wydobywczego, w roku 1938 rozpoczęto budowę osiedla, które w 1945 roku liczyło 4000 mieszkańców, choć planowano 9000. W roku 1940 wybudowano tu szkołę z 18 pomieszczeniami. Ze Złotoryją Wilków miał połączenie autobusowe, funkcjonowała również poczta. Dużym udogodnieniem dla mieszkańców było założenie w roku 1912 linii zasilającej wieś w energię elektryczną. W 1951 roku uruchomiono linię kolejową pomiędzy Wilkowem a Jerzmanicami-Zdrój. Stacja i linia kolejowa została w 1999 roku zamknięta, a w 2004 roku zlikwidowana.
Własnego kościoła Wilków doczekał się dopiero w roku 1959, kiedy przebudowano stodołę, czyniąc z niej kościół pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny. Kościół w krótkim czasie zasłynął z comiesięcznych nabożeństw fatimskich, na które ściągają pielgrzymi z odległych miejscowości. Obecnie (III 2011 r.) w Wilkowie mieszka 1243 mieszkańców w części osiedla (Wilków Osiedle) i 1051 w części wsi (Wilków)[2].
Przez wiele lat Wilków był siedzibą Gromadzkiej Rady Narodowej. Mieszkańcy utrzymują się z produkcji rolnej oraz usług i przemysłu, szczególnie w obrębie byłej kopalni Lena. Teren po kopalni Lena jest doskonale położony, w pełni uzbrojony, dostępny do prowadzenia produkcji przemysłowej. Są tam jeszcze wolne do zainwestowania obszary.
Postanowieniem z dnia 13 stycznia 2015 roku Sąd Rejonowy w Legnicy ogłosił upadłość Kopalni Odkrywkowych Surowców Drogowych Spółki z o.o. z siedzibą w Wilkowie[4].
Oświata i sport[edytuj | edytuj kod]
- Szkoła Podstawowa im. Stanisława Staszica
- Gimnazjum
- Dom Dziecka im. Jana Wyżykowskiego
- Wilkowianka, klub sportowy
- boisko Orlik 2012 w Wilkowie
- Biblioteka Publiczna Gminy Złotoryja Filia w Wilkowie Osiedlu
- Świetlica (ul. Kochanowskiego 1)
Ważniejsze przedsiębiorstwa[edytuj | edytuj kod]
- Przedsiębiorstwo Górniczo-Produkcyjne BAZALT Spółka akcyjna[5]
- Mine Master Sp. z o.o.
- Zakłady Mechaniczne Lena, spółka z o.o.
- KONSTAL Wilków, zakład mechaniczno-konstrukcyjny
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 148162
- ↑ a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1471 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Upadły Kopalnie Odkrywkowe Surowców Drogowych w Wilkowie. litosfera.eu, 27 stycznia 2015. [dostęp 2016-04-18].
- ↑ info o przedsiębiorstwie. bazalt.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-24)]. (pol.)
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Słownik geografii turystycznej Sudetów, tom 7 Pogórze Kaczawskie, red. Marek Staffa, Wydawnictwo I-BiS, Wrocław 2002, ISBN 83-85773-47-9.
- Góry i Pogórze Kaczawskie. Skala 1:40.000. Jelenia Góra: Wydawnictwo Turystyczne Plan, 2004. wyd. II. ISBN 83-88049-02-X.
- Siedziba gminy: Złotoryja
| Wsie | |
|---|---|
| Osady | |
| Osiedle | |
| Części wsi |
|
| Kolonia wsi |
