ATMOS

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
ATMOS
Ilustracja
ATMOS w służbie Sił Zbrojnych Filipin
Dane podstawowe
Państwo

 Izrael

Producent

Soltam Systems/Elbit Systems

Rodzaj

samobieżna armatohaubica

Dane taktyczno-techniczne
Kaliber

155 mm

Długość lufy

39/45/52 kalibry

Donośność

ponad 40 km

Długość

8,8 m

Długość odrzutu

850 mm - 1100 mm

Szybkostrzelność

8 strz./min

Obsługa

2-6 osób

Prędkość marszowa

80 km/h

ATMOS, również ATMOS 2000 (ang. Autonomous Truck Mounted Howitzer System) – izraelska samobieżna armatohaubica kalibru 155 mm na podwoziu Tatry, zaprojektowana przez Soltam Systems, a następnie produkowana przez Elbit Systems. Produkt przedstawiony głównie na eksport, użytkowany w Azerbejdżanie, na Filipinach, w Rwandzie, Tajlandii, Ugandzie i Zambii. W 2017 roku przedsiębiorstwo Elbit Systems otrzymało kontrakt na przygotowanie i dostawę armatohaubic dla Sił Obronnych Izraela.

Na licencji pozyskanej od Elbit Systems Huta Stalowa Wola produkuje działa stanowiące uzbrojenie polskiej armatohaubicy AHS Kryl.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Projekt armatohaubicy był projektem własnym zakładów Soltam Systems. ATMOS miał stanowić alternatywę dla gąsienicowej artylerii samobieżnej. Konstrukcję stworzono z myślą o eksporcie[1][2]. Według Soltam Systems taka konstrukcja jest bardziej ekonomiczna. Wykorzystanie podwozia kołowego ma wpływać na większą mobilność, niższe koszty eksploatacji i zdolność szybszego użytku na polu walki[3].

Szczegóły na temat armatohaubicy kalibru 155 mm ujawniono w 2001 roku. Podano wówczas, że w produkcji całego zestawu bierze udział dziewięciu podwykonawców[2].

Już w 2003 roku podano, że zakłady podpisały kontrakt o wartości 5 milionów dolarów na dostawę armatohaubic ATMOS[1][2]. Według bazy danych SIPRI w tym roku Uganda nabyła trzy sztuki tej armatohaubicy[4].

Konstrukcja została zaprezentowana także Siłom Obronnym Izraela. Przeprowadzały one próby polowe zestawu w latach 2004, 2006, 2007–2008[1][2].

W 2010 roku przedsiębiorstwo Elbit Systems przejęło Soltam Systems i stało się oficjalnym producentem i sprzedawcą armatohaubicy ATMOS. W 2017 roku Ministerstwo Obrony Izraela poinformowało, że Elbit Systems wygrało kontrakt o wartości 800 milionów dolarów na przygotowanie i dostarczenie armii izraelskiej samobieżnych systemów artyleryjskich ATMOS[5].

Strzelania poligonowe na Filipinach.

W 2013 roku Huta Stalowa Wola poinformowała, że produkcja polskiej armatohaubicy Kryl będzie odbywać się przy wykorzystaniu izraelskiego systemu ogniowego ATMOS od Elbit Systems. Decyzja wynikała z braku własnych możliwości do produkcji części działa przez HSW[6].

W 2018 roku Elbit Systems zaprezentowało Siłom Zbrojnym Azerbejdżanu modyfikację umożliwiającą zastąpienie zestawu ogniowego kalibru 155 mm radzieckim działem M-46 kalibru 130 mm na ciężarówkach KamAZ[7][8]. W 2020 roku Zambia jako pierwsze państwo zakupiła armatohaubicę ATMOS w tej wersji[9].

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Podwozie[edytuj | edytuj kod]

Armatohaubica ATMOS montowana jest na podwoziu ciężarówki Tatry T815 VVN o napędzie 6x6, a także 8x8[1][10]. Ciężarówka Tatra o napędzie 6x6 wyposażona jest w silnik diesla o mocy 315 KM. Pozwala się on poruszać zestawowi z prędkością 80 km/h[11]. Kabina pojazdu jest opancerzona i zapewnia ochronę załogi przed ogniem prowadzony z broni kalibru 7,62 x 39 mm, spełnia wymogi standardu STANAG 4569, a także może wytrzymać wybuch ładunku 6 kg TNT[3][8]. Kabina może zostać wzmocniona dodatkową ochroną przeciw pociskom 7,62 × 51 mm NATO, a wytrzymałość na wybuch ładunku zostanie zwiększona do 8 kg TNT[8].

W 2018 roku Elbit Systems zaproponował, że armatohaubica może być montowana na podwoziach ciężarówek KamAZ o napędzie 6x6 i 8x8, silnikiem KamAZ-740.622-280 o mocy 280 KM[7][8].

Według zapewnień cały zestaw może być transportowany w samolocie transportowym C-130 Hercules[1]. ATMOS może być obsługiwany przez 2–6 osób[10].

Armatohaubica ATMOS[edytuj | edytuj kod]

Jednostkę ogniową zestawu stanowi armatohaubica kalibru 155 mm o długości 52 kalibrów. Lufa może występować również w wariantach o długości 39 lub 45 kalibrów[11]. System jest także przystosowany do użytku radzieckiego działa M-46 kalibru 130 mm[8]. Elbit Systems zapewnia także możliwość przystosowania zestawu dla dział kalibru 105 mm, 122 mm i 152 mm[12].

ATMOS został wyposażony w zaawansowany system kontroli ognia i komputer balistyczny, które zbierają informacje o lokalizacji celów i umożliwiają natychmiastowy ostrzał celu po otrzymaniu informacji o nim w systemie. Systemy obrotu armatohaubicy i przeładowania są częściowo zmechanizowane i zautomatyzowane, ale w razie potrzeby armatohaubica może być obsługiwana w pełni manualnie[2][11]. Odrzut działa może być regulowany w przedziale 850–1100 mm[8][11].

ATMOS w konfiguracji z armatohaubicą kalibru 155 mm może strzelać pociskami Extended Range Full Bore Base Bleed na odległość ponad 40 km. Donośność przy użyciu amunicji odłamkowo-burzącej wynosi 30 km, a w przypadku użycia amunicji w standardzie M107(inne języki) donośność wynosi 22 km[11].

Pierwszy strzał można oddać po 30 sekundach. Szybkostrzelność wynosi 8 strz./min. Ogień może być prowadzony w dzień i w nocy[10].

Użytkownicy[edytuj | edytuj kod]

Azerbejdżan Azerbejdżan

W 2008 roku Siły Zbrojne Azerbejdżanu zakupiły pięć armatohaubic ATMOS[4].

Filipiny Filipiny

W 2020 roku SIły Zbrojne Filipin zakupiły za 47 milionów dolarów 12 sztuk armatohaubic ATMOS[4].

Rwanda Rwanda

W 2011 roku Izrael sprzedał Rwandzie trzy sztuki armatohaubic ATMOS[4].

Tajlandia Tajlandia

Tajlandia kupowała armatohaubice ATMOS czterokrotnie (2012 - osiem sztuk, 2015 - 15 sztuk, 2018 - sześć sztuk, 2019 - 18 sztuk)[4].

Uganda Uganda

W 2003 roku Uganda zakupiła trzy sztuki armatohaubicy ATMOS za 5 milionów dolarów. W 2008 roku zakupiła kolejne trzy sztuki[4].

Zambia Zambia

W 2020 roku Zambia zakupiła dla swojej armii sześć armatohaubic ATMOS w wersji ATMOS M-46 kal. 130 mm, co sprawia, że kraj ten jest pierwszym użytkownikiem tej modyfikacji[4][9].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e ATMOS 2000, „Military Today” [dostęp 2022-04-22].
  2. ↑ a b c d e ATMOS, „Army Guide” [dostęp 2022-04-22].
  3. ↑ a b Soltam ATMOS 2000, „Military Factory”, 29 grudnia 2017 [dostęp 2022-04-22].
  4. ↑ a b c d e f g SIPRI, Trade Registers [online] [dostęp 2022-04-22].
  5. ↑ Azulaj 2017 ↓.
  6. ↑ Wilewski 2013 ↓.
  7. ↑ a b ADEX 2018: Elbit Systems unveils ATMOS M-46 130mm truck-mounted howitzer variant, „Army Recognition”, 25 września 2018 [dostęp 2022-04-22].
  8. ↑ a b c d e f Ordumuzun silahlanmasında İsrail istehsalı artilleriya qurğusu - ATMOS 2000 (ARAŞDIRMA), „Ordu.az”, 15 kwietnia 2020 [dostęp 2022-04-22].
  9. ↑ a b Boguslavsky 2021 ↓.
  10. ↑ a b c ATMOS, „Elbit Systems” [dostęp 2022-04-22].
  11. ↑ a b c d e Atmos 2000 155mm Self-Propelled Artillery System, „Army Technology”, 14 kwietnia 2004 [dostęp 2022-04-22].
  12. ↑ Upgrade Legacy Guns to ATMOS, „Elbit Systems” [dostęp 2022-04-22].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Pojazdy wojskowe używane przez Siły Obronne Izraela
Czołgi
Transportery opancerzone
Artyleria samobieżna
Artyleria rakietowa
Broń przeciwlotnicza
Pojazdy rozpoznawcze
i samochody pancerne
Pojazdy inżynieryjne
Ciężarówki i samochody
Prototypy
Pojazdy bezzałogowe
Wyposażenie
Opancerzenie
Systemy
Uzbrojenie

  1. ↑ a b c d e f g h i j k pojazd zdobyczny
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r izraelska modyfikacja
  3. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o izraelska produkcja
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=ATMOS&oldid=70318633”