Airspeed AS.39 Fleet Shadower

Airspeed AS.39 Fleet Shadower

Dane podstawowe
Państwo	Wielka Brytania
Producent	Airspeed Ltd.
Typ	pokładowy samolot patrolowy
Konstrukcja	mieszana, drewniano metalowa
Załoga	3
Historia
Data oblotu	17 października 1940
Dane techniczne
Napęd	4 x silniki gwiazdowe Pobjoy Niagara V
Moc	95,7 KW (130 KM) każdy
Wymiary
Rozpiętość	16,25 m
Długość	12,20 m
Wysokość	3,17 m
Powierzchnia nośna	43,6 m²
Masa
Własna	2 083 kg
Startowa	3 146 kg
Osiągi
Prędkość maks.	202 km/h (na wys. 1 525 m)
Prędkość przelotowa	181 km/h
Prędkość minimalna	53 km/h
Prędkość wznoszenia	4,40 m/s
Pułap	5 090 m
Długotrwałość lotu	6 h
Dane operacyjne
Użytkownicy
Wielka Brytania

Airspeed AS.39 Fleet Shadower – brytyjski, pokładowy samolot patrolowy będący pierwszą czterosilnikową maszyną przeznaczoną do operowania z pokładu lotniskowca. Po wybudowaniu dwóch prototypów przez wytwórnię Airspeed Limited konstrukcja nie była dalej rozwijana i cały program budowy anulowano jeszcze przed zakończeniem wojny.

Historia

Ideą przyświecającą powstaniu samolotu była chęć posiadania przez Royal Navy samolotu przeznaczonego do długotrwałej obserwacji okrętów przeciwnika, w tym celu flota skonkretyzowała swoje wymagania techniczne w dokumencie Operational Requirement OR.52 (specyfikacji technicznej wydanej przez Air Ministry numer S.23/37). Nowy samolot charakteryzować się miał możliwością operowania na pokładach lotniskowców, długotrwałym lotem, niewielką prędkością przelotową, cichą pracą silników i bardzo dobrą widocznością dla członków załogi. Specyfikacja stała się podstawą prac dla pięciu wytwórni lotniczych: Percival, General Aircraft, Fairey, Short Bros i Airspeed. Zainteresowanie aż pięciu firm przełożyło się jednak tylko na dwa ukończone samoloty. 15 listopada 1938 roku podpisano umowę na wybudowanie dwóch prototypów z dwoma firmami, General Aircraft i Airspeed. General Aircraft zbudował General Aircraft GAL.38 Fleet Shadower a Airspeed swojego AS.39. Konstruktorzy Airspeed w swoim projekcie wykorzystali doświadczenia amerykańskiej wytwórni Crouch-Bolas Aircraft Corp z dwusilnikowym samolotem Crouch-Bolas Dragon Fly, zdolnym do lotów z małymi prędkościami. Umiejętność tą osiągnięto wykorzystując zjawisko zapewnienia odpowiedniej siły nośnej na płacie opływanym na całej swojej powierzchni przez strumienie zaśmigłowe. 17 października 1940 roku (niektóre źródła podają 18 października) w Portsmouth odbył się oblot nowego samolotu (o numerze N1323). Za sterami maszyny siedział pilot fabryczny Georg Erringtona. Niestety samolot okazał się być trudny w utrzymaniu sterowności podłużnej oraz miał zbyt małą prędkość wznoszenia. W 17 lutego 1941 roku marynarka anulowała cały program, zniszczono obydwa prototypy, z których drugi (o numerze N1324) nie był w pełni ukończony. Do podjęcia takiej decyzji przyczynił się obok problemów technicznych z nowym samolotem, rozwój urządzeń radarowych, które instalowane na pokładach okrętów i nowych samolotów (np. patrolowych wersji amerykańskiego bombowca Consolidated B-24 Liberator) były zdecydowanie prostsze i łatwiejsze w obsłudze niż nowa konstrukcja.

Konstrukcja

Samolot był zastrzałowym górnopłatem o mieszanej metalowo drewnianej konstrukcji. W celu możliwości bazowania na pokładach lotniskowców samolot miał składane do tyłu wraz z silnikami skrzydła. Płaty wyposażone w klapy, klapolotki i skrzela. Napęd stanowiły cztery, siedmiocylindrowe, chłodzone powietrzem silniki gwiazdowe napędzające dwułopatowe, drewniane śmigła o średnicy 2,4 metra. Podwozie stałe dwukołowe z kółkiem ogonowym. Samolot nie był uzbrojony. Załogę stanowili pilot, radiooperator i obserwator.

Bibliografia

• Jerzy Świdziński, Samolot pokładowy Airspeed AS-39 Fleet Shadower, "Skrzydlata Polska", nr 10 (1984), s. 11, ISSN 0137-866x.