August Paszkudzki

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
August Paszkudzki
Data i miejsce urodzenia

26 stycznia 1888
Tarnopol

Zawód, zajęcie

profesor gimnazjalny

Miejsce zamieszkania

Lwów

Narodowość

polska

Tytuł naukowy

doktor filozofii

Rodzice

Mieczysław, Aniela

Małżeństwo

Leonarda

Dzieci

1. August, 2. ?

Krewni i powinowaci

Jerzy (brat)

August Tomisław Paszkudzki (ur. 26 stycznia 1888 w Tarnopolu, zm. ?) – polski nauczyciel, działacz oświatowy, społeczny i polityczny.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

August Tomisław Paszkudzki urodził się 26 stycznia 1888 w Tarnopolu[1][2][3]. Był synem Mieczysława Paszkudzkiego herbu Zadora (właściciel dóbr, c. k. urzędnik) i Anieli Marii Dunin-Siemaszko (córka powstańca styczniowego Jana Dunina-Siemaszki[4], nauczycielka u hr. Stanisława Badeniego, delegatka Macierzy Szkolnej dla Księstwa Cieszyńskiego[5])[6][3]. Miał brata Jerzego (1885-1940, oficer)[7][8][9][10].

W 1902 ukończył IV klasę w C. K. V. Gimnazjum we Lwowie[11]. Był jednym z działaczy ugrupowania, powstałego około 1904 i określającego się jako „Polska Młodzież Narodowo-Bezpartyjna”, oderwanego od głównego nurtu ideowego Stronnictwo Narodowo-Demokratycznego i był jednym z przywódców tajnej struktury o nazwie „Świt”, kierującym powyższym ugrupowaniem[12][13]. W 1907, 1908 był stypendystą Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, gdzie trafił za sprawą zaprzyjaźnionego z Paszkudzkimi prof. Aleksandra Hirschberga[14][15][16][17].

Około 1912 uzyskał stopień doktora filozofii[18][19][1][2]. Z wykształcenia był historykiem[15] (według Stanisława Wasylewskiego August Paszkudzki był doktorem nauk astrologicznych i uczniem przybocznego później astrologa Hitlera[17]). Na przełomie 1912/1913 był praktykantem w Archiwum Państwowym przy C. K. Namiestnictwie we Lwowie[18].

Podjął pracę w szkolnictwie dysponując egzaminem na nauczyciela historii i geografii w szkołach średnich[1][2]. Reskryptem C. K. Rady Szkolnej Krajowej z 24 lutego 1913 jako kandydat stanu nauczycielskiego został mianowany zastępcą nauczyciela w C. K. II Szkole Realnej we Lwowie i złożył przysięgę 4 marca 1913[20][21]. Od początku pracy tamże, tj. od 7 lutego 1913 uczył w tej szkole języka polskiego, języka niemieckiego[22]. Po wybuchu I wojny światowej i nastaniu okupacji rosyjskiej w listopadzie 1914 zorganizował wraz z innym nauczycielem II Szkoły Realnej, dr. Bazylim Kalicunem, „tajną szkołę” celem nauki młodzieży szkolnej (uczono w niej według programu austriackiego)[23]. Podczas lat wojennych pozostawał w służbie II Szkoły Realnej, wykładając historię i geografię[24][25].

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości (1918) i nastaniu II Rzeczypospolitej pozostawał w macierzystej szkole, przemianowanej na Państwową Szkołę Realną im. Jana i Andrzeja Śniadeckich we Lwowie, w której na początku lat 20. pracował z tytułem profesora i wykładał historię oraz geografię[26]. Po następnym przemianowaniu szkoły w latach 20. na XI Państwowe Gimnazjum im. Jana i Andrzeja Śniadeckich we Lwowie prof. Paszkudzki nadal wykładał historię[27][28]. Pozostając profesorem XI Gimnazjum równolegle uczył historii w Prywatnym Gimnazjum Realnym im. Henryka Jordana we Lwowie (własności Mieczysława Kistryna)[29]. Ponadto pracował w Zakładzie Naukowym Żeńskim im. Zofii Strzałkowskiej, ramach którego wykładał historię w Prywatnym Gimnazjum Żeńskim i był opiekunem kółka historycznego oraz uczył nauki o Polsce współczesnej w Seminarium Nauczycielskim Żeńskim, działającym przy tej placówce[30][31][32][33]. Został mianowany na okres trzyletni od 1928 do 1931 egzaminatorem w składzie komisji egzaminacyjnej dla eksternów przy Wyższym Kursie Nauczycielskim we Lwowie, odpowiadając za dziedziny historia oraz Polska współczesna[34]. Latem 1931 został przeniesiony z pracy w XI Gimnazjum do II Państwowego Gimnazjum im. Karola Szajnochy we Lwowie[35]. Ze stanowiska profesora w tej szkole pod koniec 1934 został przeniesiony w stan spoczynku po 22 latach pracy (decyzja była szeroko komentowana we Lwowie, a sam Paszkudzki był określany wówczas jako jeden z najbardziej wytrawnych nauczycieli, pierwszorzędny dydaktyk i znawca „Polski współczesnej”)[36][37]. W 1937 był dyrektorem Prywatnego Gimnazjum Męskiego im. Henryka Jordana i Liceum we Lwowie (własności M. Kistryna), działającego przy ul. św. Mikołaja 16[38] (obecnie ulica Hruszewśkoho[39]).

Został wybrany członkiem zarządu Koła VII im. Bernarda Goldmana Towarzystwa Szkoły Ludowej we Lwowie na rok 1908[40][41][42]. Jako delegat koła w Kocmaniu w uczestniczył w Walnym Zjeździe TSL we Lwowie w dniach 28-29 września 1912[43]. Na przełomie 1913/1914 wstąpił do Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych[44], 11 czerwca 1916 został wybrany zastępcą członka Zarządu Głównego TNSW[45][46][47]. W niepodległej Polsce był działaczem Koła Lwowskiego Towarzystwa Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych, w którym 24 marca 1922 został wybrany wiceprezesem zarządu[48], 13 lutego 1926 został wybrany przewodniczącym zarządu[49][50], ponownie wybrany na tę funkcję 11 lutego 1928[51] i funkcję piastował w kolejnych latach[52]. 2 maja 1926 został wybrany członkiem zarządu Okręgu TNSW[53][54], a 5 kwietnia 1929 i 29 marca 1931 był wybierany do składu Głównej Komisji Rozjemczej Zarządu Głównego TNSW[55][56][57][58]. Z ramienia TNSW wygłaszał referaty[59]. W latach 30. z ramienia TNSW zasiadał w Radzie Nadzorczej Książnicy-Atlas[60][61]. Na przełomie lat 20./30. planowano założenie towarzystwa nauczycieli szkół polskich w Stanach Zjednoczonych na wzór podobny do TNSW, a na życzenie tamtejszych działaczy prof. Paszkudzki miał udać się do USA jako oficjalny przedstawiciel TNSW oraz jako instruktor w zakresie należytego przedstawienia nauki o Polsce w amerykańskich szkołach, jednak Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego na wniosek Kuratorium Okręgu Szkolnego Lwowskiego odmówiło profesorowi udzielenia urlopu do tego celu ze względów politycznych[62]. Przed 1939 dr Paszkudzki działał w Sekcji Dydaktycznej Oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego we Lwowie[63].

Był działaczem Chrześcijańskiej Demokracji[64]. 25 września 1930 został przewodniczącym okręgowego komitetu wyborczego ChD we Lwowie[65]. Jego staraniem powstał Chrześcijański Uniwersytet Robotniczy[66]. Do 22 listopada 1931 był prezesem okręgu Chrześcijańskiej Demokracji we Lwowie (zastąpiony wtedy przez ks. prof. dr. Józefa Palucha)[67]. W latach 30. współdziałał z Narodową Organizacją Kobiet[68]. W 1932 był wiceprezesem II gniazda Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” we Lwowie[69]. Pod koniec lat 30. udzielał się w działalności uniwersytetów powszechnych[70].

Wydał opracowanie tekstów konstytucji marcowej (1921)[71]) oraz konstytucji kwietniowej (1935), które opatrzył komentarzem napisanym w przystępnej formie[72][73][74][75]. Wygłaszał też odczyty o Konstytucja 3 maja[76], o ustawie z 2 sierpnia 1926 zmieniającej konstytucję marcową[77]. Publikował też na temat nietykalności poselskiej[78]. Z okazji ustanowionego przez papieża Piusa XI w encyklice Quas Primas święta Chrystusa Króla, 26 października 1930 na zebraniu hołdowniczym Ligi Katolickiej w parafii św. Elżbiety ogłaszał referat pt. Encyklika Piusa XI „O chrześcijańskim wychowaniu młodzieży”[79]. W dniu 5 maja 1932 na antenie rozgłośni lwowskiej Polskiego Radia wygłosił prelekcję pt. „Zbigniew Oleśnicki – wielki Mąż Stanu”[80].

Dawna ulica Boczkowskiego we Lwowie (widok z 2015)

August Paszkudzki był żonaty z Leonardą z domu Bobrek[81] (ur. 11 czerwca 1896), miał dwóch synów, w tym Augusta (ur. 25 maja 1924)[82][83]. W latach 30. figurował we Lwowie pod adresem m. Listopada 94 (1932)[84] oraz Kaspra Boczkowskiego 35 (1938)[85] w osiedlu Kolonia Oficerska[82]. Jako profesor gimnazjalny pracował we Lwowie do czasu wybuchu II wojny światowej w 1939[86]. Następnie pozostawał bez pracy: najpierw po agresji ZSRR na Polskę 17 września 1939 w trakcie okupacji sowieckiej, a później po ataku Niemiec na ZSRR z 22 czerwca 1941 podczas okupacji niemieckiej[87]. Podczas wojny wraz ze swoją żoną zamieszkiwał we Lwowie w dwupiętrowym domu prywatnym w centrum miasta[87]. Jego ostatnim znanym miejscem zamieszkania był adres przy ul. Boczkowskiego 35[3] (obecnie ulica Odeśka[39]). Od sierpnia 1942 aż do lipca 1944 na strychu domu Paszkudzkich była ukrywana żydowska kobieta (przyjaciółka i rówieśniczka jego syna, Renata Stam – oboje uczyli się w szkole M. Kistryna)[88][82]. Pod koniec 1942 jego żona udzieliła pomocy 16-letniemu żydowskiemu chłopcu Abrahamowi Wernerowi (synowi Leona Wernera, przewodniczącego Judenratu w Sanoku), którego pod imieniem Adam umieściła na kwaterze w mieszkaniu swojej pomocy domowej, Marii, nieopodal swojego domu[89][82]. Ponadto w domu Paszkudzkich były ukrywana pochodzące z Bochni Irena Melsling z córką Marią (skierowane przez brata Leonardy, Zygmunta Bobreka), którym udzielono dokumentów pozostałych po krewnych z rodziny Paszkudzich, deportowanych w głąb ZSRR[82]. Paszkudzcy ukrywali także pochodzącego z Sanoka sędziego Edmunda Krotowskiego[82]. Obaj synowie Paszkudzkich byli aktywni w działalności podziemnej, zaś dzięki swoim kontaktom z Armią Krajową rodzina udzielała pomocy Żydom w zakresie wytwarzania dla nich fałszywych dokumentów[82].

Po nadejściu frontu wschodniego 20 września 1944 Renata Stam została żoną Augusta juniora, zaś oboje z Leonardą opuścili Lwów i w 1948 osiedli w Szczecinie (tam Leonarda zmarła 17 lipca 1979[81][83], a August junior 12 stycznia 1987 – oboje pochowani na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie)[81][82]. 29 grudnia 2005 jego żona Leonarda i syn August zostali pośmiertnie uhonorowani izraelskim odznaczeniem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata[90][91][92] za ukrywanie od 1942 od 1944 Renaty Stam[93]. W 2010 wyróżnienie odebrały w Australii dzieci Augusta juniora, George Paszkudzki i Leonarda Paszkudzki-Baizert[94]. W 2014 w Sądzie Rejonowym dla m.st. Warszawy w Warszawie, II Wydział Cywilny, toczyło się postępowanie z wniosku Jerzego Paszkudzkiego z udziałem Leonardy Paszkudzkiej-Baizert o uznanie za zmarłego Augusta Paszkudzkiego[3].

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Lwów/Warszawa: Książnica Polska, 1924, s. 310, 312, 316.
  2. ↑ a b c Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Rocznik II. Warszawa-Lwów: Książnica-Atlas, 1926, s. 141.
  3. ↑ a b c d 2. Ogłoszenie o wszczęciu postępowania o uznanie za zmarłego Poz. 8665. Wnioskodawca Paszkudzki Jerzy. Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie, II Wydział Cywilny, sygn. akt II Ns 132/14. „Monitor Sądowy i Gospodarczy”. Nr 125 (4504), s. 19, 1 lipca 2014. 
  4. ↑ Maciej Śliż: Towarzystwo gimnastyczne „Sokół” w VI okręgu Tarnopolskim w latach 1885-1939. Rzeszów: Uniwersytet Rzeszowski, 2013, s. 302.
  5. ↑ Macierz szląska. „Kurjer Lwowski”. Nr 22, s. 1, 22 stycznia 1892. 
  6. ↑ Jan Porembalski: Wspomnienia z birczańskiego. Przemyśl: 1942, s. 7.
  7. ↑ Bohaterowie. Jerzy Tadeusz Paszkudzki. katyn-pamietam.pl. [dostęp 2020-03-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-03-25)].
  8. ↑ Ukraińska Lista Katyńska. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 1994. s. 70. [dostęp 2020-03-25].
  9. ↑ Zuzanna Gajowniczek: Ukraiński ślad Katynia. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, 1995, s. 93.
  10. ↑ Jerzy Tadeusz Prot Paszkudzki. wbh.wp.mil.pl. [dostęp 2020-03-25].
  11. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. V Gimnazyum we Lwowie za rok szkolny 1902. Lwów: 1902, s. 88.
  12. ↑ Jan Hulewicz: Zabór austriacki. Udział w walce o szkołę polską (1899–1914). W: Bogdan Nawroczyński (red.): Nasza walka o szkołę polską 1901-1917. Opracowania, wspomnienia, dokumenty. Warszawa: Nakł. Komitetu Obchodu 25-lecia Walki o Szkołę Polską, 1934, s. 480.
  13. ↑ Jan Hulewicz. Polemika. W sprawie udziału Galicji w walce o szkołę Polską. „Muzeum”. Z. 1, s. 58, 1937. 
  14. ↑ Sprawozdanie z Czynności Zakładu Narodowego imienia Ossolińskich za Rok 1907. Lwów: 1908, s. 31.
  15. ↑ a b Stanisław Łempicki: Wspomnienia ossolińskie. Wrocław: Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, 1948, s. 62-63.
  16. ↑ Sprawozdanie z czynności Zakładu Narodowego Imienia Ossolińskich za rok 1908. Lwów: 1909, s. 31.
  17. ↑ a b Stanisław Wasylewski: Czterdzieści lat powodzenia. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, 1959, s. 202-203, 454.
  18. ↑ a b Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1913. Lwów: 1913, s. 4.
  19. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. II Szkoły Realnej we Lwowie za rok szkolny 1912-1913. Lwów: 1913, s. 36, 39.
  20. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. II Szkoły Realnej we Lwowie za rok szkolny 1912-1913. Lwów: 1913, s. 39.
  21. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1914. Lwów: 1914, s. 661.
  22. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. II Szkoły Realnej we Lwowie za rok szkolny 1912-1913. Lwów: 1913, s. 36.
  23. ↑ Szkolnictwo polskie średnie w dobie wojennej we Lwowie. „Muzeum”. Z. 1, s. 9, 1916. 
  24. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. II Szkoły Realnej we Lwowie za rok szkolny 1915-16. Lwów: 1916, s. 8.
  25. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. II Szkoły Realnej we Lwowie za rok szkolny 1916-17. Lwów: 1917, s. 8.
  26. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowej Szkoły Realnej im. Jana i Andrzeja Śniadeckich we Lwowie za rok szkolny 1920-21. Lwów: 1921, s. 6.
  27. ↑ Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Lwów/Warszawa: Książnica Polska, 1924, s. 310.
  28. ↑ Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Rocznik II. Warszawa-Lwów: Książnica-Atlas, 1926, s. 141, 148.
  29. ↑ Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Lwów/Warszawa: Książnica Polska, 1924, s. 312.
  30. ↑ Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Lwów/Warszawa: Książnica Polska, 1924, s. 316.
  31. ↑ Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Rocznik II. Warszawa-Lwów: Książnica-Atlas, 1926, s. 148.
  32. ↑ Sprawozdanie Zakładu Naukowego Żeńskiego z prawem publiczności im. Zofii Strzałkowskiej za rok szkolny 1925/6. Lwów: 1926, s. 63.
  33. ↑ Sprawozdanie Zakładu Naukowego Żeńskiego z prawem publiczności im. Zofii Strzałkowskiej za rok szkolny 1926/7. Lwów: 1927, s. 20, 40, 53.
  34. ↑ Komisja egzaminacyjna dla eksternów przy W. K. N.. „Dziennik Urzędowy Kuratorjum Okręgu Szkolnego Lwowskiego”. Nr 12, s. 525, 10 grudnia 1928. 
  35. ↑ Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Kuratorjum Okręgu Szkolnego Lwowskiego”. Nr 8, s. 417, 25 sierpnia 1931. 
  36. ↑ Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Kuratorjum Okręgu Szkolnego Lwowskiego”. Nr 11, s. 604, 25 listopada 1934. 
  37. ↑ Prof. Dr. August Paszkudzki przeniesiony na emeryturę. „Kurjer Powszechny”. Nr 338, s. 6, 8 grudnia 1934. 
  38. ↑ Wykaz szkol średnich ogólnokształcących w dniu 1 października 1937 r. Województwo lwowskie. „Dziennik Urzędowy Kuratorium Okręgu Szkolnego Lwowskiego”. Nr 12, s. 804-805, 27 grudnia 1937. 
  39. ↑ a b Nazwy ulic Lwowa. lwow.com.pl. [dostęp 2020-03-22].
  40. ↑ TSL. „Jedność”. Nr 28, s. 7, 8 lipca 1909. 
  41. ↑ Z działalności kół. „Przewodnik Oświatowy”. Nr 1, s. 35, Styczeń 1909. 
  42. ↑ Kazimierz Rędziński. Akademickie Koło Towarzystwa Szkoły Ludowej we Lwowie (1898–1914). „Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Pedagogika”. Tom XXVI, nr 1, s. 272, 2017. ISSN 1734-185X. 
  43. ↑ Protokół Walnego Zjazdu Towarzystwa Szkoły Ludowej we Lwowie w dniach 28 i 29 września 1912 roku. Kraków: 1913, s. 4.
  44. ↑ VI. Spis członków, którzy wstąpili do Towarzystwa od 1. kwietnia 1913. do 31. marca 1914.. „Muzeum”. Z. 5, s. 646, 1914. 
  45. ↑ Z Polski i ze świata. „Głos Narodu”. Nr 301, s. 4, 15 czerwca 1916. 
  46. ↑ Skład Zarządu głównego T. N. S. W., wybranego na Walnem Zgromadzeniu Towarzystwa we Lwowie dnia 11 czerwca 1916 r.. „Muzeum”. Z. 6, s. 255, 1916. 
  47. ↑ XXXII. Sprawozdanie Towarzystwa nauczycieli szkół wyższych we Lwowie za czas od 1. kwietnia 1916 do 31 marca 1917. „Muzeum”. Z. 2, s. 212, 1917. 
  48. ↑ Z koła lwowskiego T. N. S. W.. „Słowo Polskie”. Nr 72, s. 6, 6 kwietnia 1922. 
  49. ↑ Z życia T. N. S. W.. „Przegląd Pedagogiczny”. Nr 9, s. 244, 6 marca 1926. 
  50. ↑ Z życia T. N. S. W.. „Przegląd Pedagogiczny”. Nr 9, s. 223, 5 marca 1927. 
  51. ↑ Z życia T. N. S. W.. „Przegląd Pedagogiczny”. Z. 12, s. 280, 24 marca 1928. 
  52. ↑ T. N. S. W.. „Słowo Polskie”. Nr 34, s. 1, 4 lutego 1932. 
  53. ↑ Z życia T. N. S. W.. „Przegląd Pedagogiczny”. Nr 18, s. 484, 22 maja 1926. 
  54. ↑ Z życia T. N. S. W.. „Przegląd Pedagogiczny”. Nr 18, s. 442, 26 maja 1928. 
  55. ↑ Protokół dorocznego Walnego Zgromadzenia T. N. S. W. w Warszawie w dn. 4 i 5 kwietnia 1929. „Przegląd Pedagogiczny”. Nr 14-15, s. 369, 27 kwietnia 1929. 
  56. ↑ Walne zgromadzenie T. N. S. W.. „Gazeta Lwowska”. Nr 74, s. 3, 31 marca 1931. 
  57. ↑ Z życia T. N. S. W.. „Przegląd Pedagogiczny”. Nr 19, s. 418, 6 czerwca 1931. 
  58. ↑ II. Skład Zarządu Głównego, Głównej Komisji Rozjemczej i Głównej Komisji Rewizyjnej. „Przegląd Pedagogiczny”. Nr 14, s. 7, 10 kwietnia 1932. 
  59. ↑ Wiec rodzicielski. „Ziemia Przemyska”. Nr 1, s. 2, 1 stycznia 1927. 
  60. ↑ Przedstawicielstwo Zarządu Głównego T. N. S. W. w Radzie Nadzorczej „Książnicy-Atlasu” T. N. S. W.. „Przegląd Pedagogiczny”. Nr 9/10, s. 12, 12 marca 1932. 
  61. ↑ Przedstawicielstwo Zarządu Głównego T. N. S. W. w Radzie Nadzorczej S.A. „Książnicy-Atlasu” T. N. S. W.. „Przegląd Pedagogiczny”. Nr 37, s. 747, 15 grudnia 1932. 
  62. ↑ T. N. S. W. w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej. „Przegląd Pedagogiczny”. Nr 14, s. 55, 10 kwietnia 1932. 
  63. ↑ Kronika. „Wiadomości Historyczno-Dydaktyczne”. Z. 2, s. 120, 1933. 
  64. ↑ Chrześcijańska Demokracja radzi o zmianie ustroju. „Nowy Kurjer”. Nr 206, s. 3, 7 września 1928. 
  65. ↑ Zjazd delegatów Rady Dzielnicowej Ch. D.. „Głos Pracy”. Nr 19, s. 4, 1 października 1930. 
  66. ↑ Chrześcijański Uniwersytet Robotniczy. „Głos Pracy”. Nr 6, s. 3, 15 marca 1931. 
  67. ↑ Ważniejsze nasze zebrania. „Głos Pracy”. Nr 24, s. 4, 15 grudnia 1931. 
  68. ↑ Komunikaty. „Kurjer Powszechny”. Nr 114, s. 7, 27 kwietnia 1935. 
  69. ↑ Uroczystości 3 maja w okręgu lwowskim. „Przewodnik Gimnastyczny „Sokół””. Nr 6, s. 116, 1939. 
  70. ↑ Opłatek uniwersytetów powszechnych we Lwowie. „Oświata Pozaszkolna”. Nr 4, s. 271, 1938. 
  71. ↑ Ogłoszenie. „Przyjaciel Szkoły”. Nr 8, s. 226, 20 kwietnia 1926. 
  72. ↑ Wśród wydawnictw. „Kurjer Lwowski”. Nr 314, s. 10, 13 listopada 1935. 
  73. ↑ Z ruchu wydawniczego. „Express Lubelski i Wołyński”. Nr 327, s. 6, 25 listopada 1935. 
  74. ↑ Autonomia Śląska w tle konstytucji kwietniowej. „Myśl Narodowa”. Nr 29, s. 447, 18 lipca 1937. 
  75. ↑ 26. Oceny, referaty i streszczenia. „Dziennik Urzędowy Kuratorjum Okręgu Szkolnego Poznańskiego”. Nr 11, s. 357, 29 listopada 1935. 
  76. ↑ „Gazeta Lwowska”. Nr 97, s. 6, 28 kwietnia 1932. 
  77. ↑ Co dzień niesie?. „Gazeta Lwowska”. Nr 18, s. 2, 23 stycznia 1927. 
  78. ↑ Nietykalność poselska. „Głos Pracy”. Nr 23, s. 6-7, 1 grudnia 1930. 
  79. ↑ „Gazeta Lwowska”. Nr 248, s. 5, 26 października 1930. 
  80. ↑ Co ogłaszamy w radjo?. „Gazeta Lwowska”. Nr 102, s. 8, 5 maja 1932. 
  81. ↑ a b c Leonarda Paszkudzka, Nekrolog. „Kurier Szczeciński”. Nr 161, s. 8, 20-22 lipca 1979. 
  82. ↑ a b c d e f g h Paszkudzka Leonarda ; Son: Paszkudzki August. righteous.yadvashem.org. [dostęp 2021-04-08]. (ang.).
  83. ↑ a b Wyszukiwarka miejsca pochówku w Szczecinie. cmentarze.szczecin.pl. [dostęp 2021-04-08].
  84. ↑ Spis abonentów sieci telefonicznych państwowych i koncesjonowanych w Polsce (z wyjątkiem m. st. Warszawy). Warszawa: Ministerstwo Poczt i Telegrafów, 1932, s. 315.
  85. ↑ Spis Abonentów sieci telefonicznych Państwowych i Koncesjonowanych w Polsce (z wyjątkiem m. st. Warszawy) na 1938 r.. Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo „Polska Poczta, Telegraf i Telefon”, 1938, s. 575.
  86. ↑ Werner. Ocalenie 2017 ↓, s. 40.
  87. ↑ a b Werner. Ocalenie 2017 ↓, s. 40-41.
  88. ↑ Werner. Ocalenie 2017 ↓, s. 41.
  89. ↑ Werner. Ocalenie 2017 ↓, s. 38, 40-43, 53, 80, 129.
  90. ↑ Leonarda Paszkudzka. sprawiedliwi.org.pl. [dostęp 2020-03-23].
  91. ↑ August Paszkudzki. sprawiedliwi.org.pl. [dostęp 2020-03-23].
  92. ↑ Righteous Among the Nations Honored by Yad Vashem by 1 January 2020. Poland. yadvashem.org. s. 74. [dostęp 2021-04-08]. (ang.).
  93. ↑ Posthumous awards for Polish mother and son. jwire.com.au, 2010-03-26. [dostęp 2020-03-23]. (ang.).
  94. ↑ Adam Kamien: Survivors, families remember the Shoah. ajn.timesofisrael.com, 2010-04-10. [dostęp 2020-03-23]. (ang.).
  95. ↑ Nowości wydawnicze. „Dziennik Urzędowy Kuratorjum Okręgu Szkolnego Lwowskiego”. Nr 6, s. 291, 10 czerwca 1926. 
  96. ↑ Dorota Lis-Staranowicz. Zakres przedmiotowy zakazu prowadzenia działalności gospodarczej przez posłów i senatorów w świetle art. 107 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. „Przegląd Sejmowy”. Nr 6 (53), s. 34, 2002. 
  97. ↑ Nowości wydawnicze. „Dziennik Urzędowy Kuratorjum Okręgu Szkolnego Lwowskiego”. Nr 9, s. 439, 30 września 1926. 
  98. ↑ Almanach Lwowski „Ateneum”. R.2. Lwów: Towarzystwo Wydawnicze „Ateneum”, 1929, s. 174.
  99. ↑ Dziesięciolecie dokształcania nauczycieli gimnazjów i seminarjów nauczycieli na terenie okręgu szkolnego lwowskiego. „Dziennik Urzędowy Kuratorjum Okręgu Szkolnego Lwowskiego”. Nr 2, s. 96, 25 lutego 1929. 
  100. ↑ Nauka o Polsce Współczesnej. „Dziennik Urzędowy Kuratorjum Okręgu Szkolnego Lwowskiego”. Nr 4, s. 190, 15 kwietnia 1930. 
  101. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum XII im. Stan. Szczepanowskiego we Lwowie za rok szkolny 1930/1931. Lwów: 1931, s. 69.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Abraham Werner: Ocalenie z innego miejsca. Sanok: Oficyna Wydawnicza Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 2017. ISBN 978-83-61043-29-4.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=August_Paszkudzki&oldid=71794088”