Bazyliskus
![]() Solid Bazyliskusa | |
Cesarz bizantyński | |
Okres |
od styczeń 475 |
---|---|
Dane biograficzne | |
Dynastia | |
Data urodzenia |
ok. 430 |
Data śmierci |
477 |
Rodzeństwo | |
Małżeństwo | |
Dzieci |
Bazyliskus, Flavius Basiliscus (ur. ok. 430, zm. 477) – bizantyński wódz wojskowy, później uzurpator panujący w Cesarstwie Wschodniorzymskim w latach 475–476[1]. Był bratem Weryny – żony cesarza Leona I[2].
W 468 roku powierzono mu dowództwo nad potężną armią Cesarstwa Wschodniorzymskiego, które miało wypędzić Wandalów z Afryki[1] (Wandalowie założyli swoje państwo w Afryce Północnej[3]). W wyniku niekompetencji Bazyliskusa dowodzona przez niego armia poniosła klęskę w bitwie morskiej koło przylądka Bon, kiedy to pokonały ich wojska dowodzone przez wandalskiego króla Genzeryka. Jego siostra Weryna uzyskała dla swojego brata ułaskawienie od cesarza[1].
W styczniu 475 przeprowadził zamach stanu[1] (umożliwiły mu to jego koneksje[potrzebny przypis]) i rozpoczął swoje 20-miesięczne rządy w Cesarstwie Wschodniorzymskim. Był zwolennikiem monofizytyzmu, co spotkało się z powszechnym niezadowoleniem. Podczas panowania Bazyliskusa w Konstantynopolu miał miejsce katastrofalny pożar, który zniszczył znaczną część miasta wraz z wieloma greckimi dziełami sztuki[1]. Żoną Bazyliskusa była Zenonis. Razem z nim panował jako współcesarz jego nieletni syn Marek[potrzebny przypis]. W sierpniu 476 cesarz Zenon powrócił do Konstantynopola i zakończył rządy Bazyliskusa. W zależności od źródeł Bazyliskus został wygnany do Kapadocji i tam ścięty[1], lub Zenon zesłał Bazyliskusa oraz jego rodzinę na małą wyspę, gdzie wszyscy ponieśli śmierć głodową[potrzebny przypis].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f Basiliscus: emperor of Rome, [w:] Encyklopedia Britannica [online] [dostęp 2025-05-06] (ang.).
- ↑ Hugh Elton: De Imperatoribus Romanis. 1998-06-10. [dostęp 2011-11-02].
- ↑ Sławomir Koper , Wandalowie dwa razy zdobyli Rzym i założyli państwa w Hiszpanii oraz w Afryce [online], Historia Do Rzeczy, 16 grudnia 2017 [dostęp 2025-05-06] .