Przejdź do zawartości

Bazyliskus

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bazyliskus
Flavius Basiliscus
Ilustracja
Solid Bazyliskusa
Cesarz bizantyński
Okres

od styczeń 475
do sierpień 476

Dane biograficzne
Dynastia

leońska

Data urodzenia

ok. 430

Data śmierci

477

Rodzeństwo

Weryna

Małżeństwo

Zenonis

Dzieci

Marek

Bazyliskus, Flavius Basiliscus (ur. ok. 430, zm. 477) – bizantyński wódz wojskowy, później uzurpator(inne języki) panujący w Cesarstwie Wschodniorzymskim w latach 475–476[1]. Był bratem Weryny – żony cesarza Leona I[2].

W 468 roku powierzono mu dowództwo nad potężną armią Cesarstwa Wschodniorzymskiego, które miało wypędzić Wandalów z Afryki[1] (Wandalowie założyli swoje państwo w Afryce Północnej[3]). W wyniku niekompetencji Bazyliskusa dowodzona przez niego armia poniosła klęskę w bitwie morskiej koło przylądka Bon, kiedy to pokonały ich wojska dowodzone przez wandalskiego króla Genzeryka. Jego siostra Weryna uzyskała dla swojego brata ułaskawienie od cesarza[1].

W styczniu 475 przeprowadził zamach stanu[1] (umożliwiły mu to jego koneksje[potrzebny przypis]) i rozpoczął swoje 20-miesięczne rządy w Cesarstwie Wschodniorzymskim. Był zwolennikiem monofizytyzmu, co spotkało się z powszechnym niezadowoleniem. Podczas panowania Bazyliskusa w Konstantynopolu miał miejsce katastrofalny pożar, który zniszczył znaczną część miasta wraz z wieloma greckimi dziełami sztuki[1]. Żoną Bazyliskusa była Zenonis. Razem z nim panował jako współcesarz jego nieletni syn Marek[potrzebny przypis]. W sierpniu 476 cesarz Zenon powrócił do Konstantynopola i zakończył rządy Bazyliskusa. W zależności od źródeł Bazyliskus został wygnany do Kapadocji i tam ścięty[1], lub Zenon zesłał Bazyliskusa oraz jego rodzinę na małą wyspę, gdzie wszyscy ponieśli śmierć głodową[potrzebny przypis].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f Basiliscus: emperor of Rome, [w:] Encyklopedia Britannica [online] [dostęp 2025-05-06] (ang.).
  2. Hugh Elton: De Imperatoribus Romanis. 1998-06-10. [dostęp 2011-11-02].
  3. Sławomir Koper, Wandalowie dwa razy zdobyli Rzym i założyli państwa w Hiszpanii oraz w Afryce [online], Historia Do Rzeczy, 16 grudnia 2017 [dostęp 2025-05-06].