Bruzowice
49°43′N 18°24′E/49,724722 18,405000| gmina | |||||
 Kościół św. Stanisława | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Kraj | |||||
| Powiat | |||||
| Kraina | |||||
| Starosta |
Antonín Kwaczek | ||||
| Powierzchnia |
15,94 km² | ||||
| Populacja (2015) • liczba ludności |
| ||||
| Numer kierunkowy |
55 | ||||
| Kod pocztowy |
739 36 | ||||
Adres urzędu: Obecní úřad Bruzovice čp. 214
| |||||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||||
| Liczba obrębów ewidencyjnych |
3 | ||||
| Liczba części gminy |
1 | ||||
| Liczba gmin katastralnych |
1 | ||||
Położenie na mapie kraju morawsko-śląskiego  | |||||
Położenie na mapie Czech  | |||||
| 49°43′N 18°24′E/49,724722 18,405000
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Bruzowice (cz. Bruzovice) – gmina w Czechach, w kraju morawsko-śląskim, w powiecie Frydek-Mistek, w historycznych granicach Śląska Cieszyńskiego.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Miejscowość po raz pierwszy wzmiankowana została w łacińskim dokumencie Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego), spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna ok. 1305 w szeregu wsi zobowiązanych do płacenia dziesięciny biskupstwu we Wrocławiu, w postaci item in Bruschowitz[2][3][4]. Zapis ten (brak określenia liczby łanów, z których będzie płacony podatek) wskazuje, że wieś była w początkowej fazie powstawania (na tzw. surowym korzeniu), co wiąże się z przeprowadzaną pod koniec XIII wieku na terytorium późniejszego Górnego Śląska wielką akcją osadniczą (tzw. łanowo-czynszową). Nie można wykluczyć, że zasadźcą wioski był rycerz Brusa, który wymieniony został jako świadek umowy granicznej pomiędzy księciem cieszyńskim a biskupem ołomunieckim wystawionym 2 sierpnia 1297 roku w Ostrawie[5]. Wieś politycznie znajdowała się wówczas w granicach utworzonego w 1290 piastowskiego (polskiego) księstwa cieszyńskiego, będącego od 1327 lennem Królestwa Czech, a od 1526 roku w wyniku objęcia tronu czeskiego przez Habsburgów wraz z regionem aż do 1918 roku w monarchii Habsburgów (potocznie Austrii).
W 1434 wieś była jeszcze własnością książąt cieszyńskich, lecz w tym roku została podana w zastaw Arnosztowi z Tworkowa, a w latach 80. XV wieku była z kolei własnością Mikołaja Mleczki[6]. W rękach szlachy wieś pozostawała przez XVI wiek. W 1573 miejscowość wraz 15 innymi wsiami oraz miastem Frydek została sprzedane przez książąt cieszyńskich tworząc frydeckie państwo stanowe.
Znaczny rozrost tej miejscowości nastąpił w drugiej połowie XIV wieku. Miejscową parafię katolicką pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika założono jeszcze w XIV lub w pierwszej połowie XV wieku[7] i po raz pierwszy wzmiankowano w sprawozdaniu z poboru świętopietrza sporządzonym przez archidiakona opolskiego Mikołaja Wolffa w 1447 jako jedną z 51 w archiprezbiteracie cieszyńskim (pod nazwą Bransowicz)[8].
Według dokumentów wizytacyjnych biskupstwa wrocławskiego z połowy XIX wieku miejscowi parafianie posługiwali się językami morawskim (concio Moravica) lub czeskim[9]. Według austriackiego spisu ludności z 1900 w 178 budynkach w Bruzowicach na obszarze 1595 hektarów mieszkało 1063 osób, co dawało gęstość zaludnienia równą 66,6 os./km². z tego 1057 (99,4%) mieszkańców było katolikami a 6 (0,6%) ewangelikami, 1041 (97,9%) było czesko-, 15 (1,4%) polsko- a 3 (0,3%) niemieckojęzycznymi[10]. Do 1910 roku liczba mieszkańców spadła do 1039, z czego 1037 zameldowanych było na stałe, 1034 (99,5%) było katolikami, 5 (0,5%) ewangelikami,1014 (97,6%) czesko-, 22 (2,1%) polskojęzycznymi a 1 (0,1%) osoba posługiwała się innym językiem[11].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Český statistický úřad: Informativní počet občanů v ČR ve všech obcích, v obcích 3. typu a v městských částech. [w:] Počty obyvatel v obcích [on-line]. Ministerstvo vnitra České republiky, 2015-01-01. [dostęp 2015-04-08]. (cz.).
- ↑ Śląsk Cieszyński w średniowieczu (do 1528). Idzi Panic (redakcja). Cieszyn: Starostwo Powiatowe w Cieszynie, 2010, s. 296. ISBN 978-83-926929-3-5.
- ↑ Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (online). [w:] www.dokumentyslaska.pl [on-line]. [dostęp 2013-07-22].
- ↑ H. Markgraf, J. W. Schulte: Codex Diplomaticus Silesiae T.14 Liber Fundationis Episcopatus Vratislaviensis. Breslau: Josef Max & Comp., 1889.
- ↑ I. Panic, 2010, s. 400
- ↑ I. Panic, 2010, s. 329-330
- ↑ I. Panic, 2010, s. 414
- ↑ Registrum denarii sancti Petri in archidiaconatu Opoliensi sub anno domini MCCCCXLVII per dominum Nicolaum Wolff decretorum doctorem, archidiaconum Opoliensem, ex commisione reverendi in Christo patris ac domini Conradi episcopi Wratislaviensis, sedis apostolice collectoris, collecti. „Zeitschrift des Vereins für Geschichte und Alterthum Schlesiens”. 27, s. 369-372, 1893. Breslau: H. Markgraf. (niem.).
- ↑ Śląsk Cieszyński w początkach czasów nowożytnych (1528-1653). Idzi Panic (redakcja). Cieszyn: Starostwo Powiatowe w Cieszynie, 2011, s. 185. ISBN 978-83-926929-5-9.
- ↑ Gemeindelexikon der im Reichsrate vertretenen Königreiche und Länder, bearbeitet auf Grund der Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1900, XI. Schlesien. Wien: 1906. (niem.).
- ↑ Ludwig Patryn (ed): Die Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1910 in Schlesien. Troppau: 1912. (niem.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Bruzowice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 392.