49°36′N 18°41′E/49,592500 18,679444Koszarzyska (Czechy)
| gmina | |||||
 Widok na wieś | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Kraj | |||||
| Powiat | |||||
| Kraina | |||||
| Starosta |
Januš Klimek (2018) | ||||
| Powierzchnia |
17,18 km² | ||||
| Populacja (2015) • liczba ludności |
| ||||
| • gęstość |
22,5 os./km² | ||||
| Kod pocztowy |
739 81 | ||||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||||
| Liczba obrębów ewidencyjnych |
2 | ||||
| Liczba części gminy |
1 | ||||
| Liczba gmin katastralnych |
1 | ||||
Położenie na mapie kraju morawsko-śląskiego  | |||||
Położenie na mapie Czech  | |||||
| 49°36′N 18°41′E/49,592500 18,679444
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Portal  Czechy
| |||||
Koszarzyska[2] (cz. Košařiska, niem. Koszarzisk) – wieś gminna na Śląsku Cieszyńskim w Czechach w kraju morawsko-śląskim (powiat Frydek-Mistek).
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Wieś położona jest w północno-wschodniej części Beskidu Śląsko-Morawskiego. Leży w dolinie potoku Kopytná, ograniczonej od południa masywem Kozubowej (981 m n.p.m.), a od północnego zachodu - Ostrego (1044 m n.p.m.).
Ludność[edytuj | edytuj kod]
W 2006 roku gminę zamieszkiwało 387 mieszkańców, z czego około 40% stanowi ludność narodowości polskiej[potrzebny przypis].
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Nazwa wsi pochodzi od słowa "koszar", na Podhalu i w Beskidach polskich oznaczającego "przenośną zagrodę dla owiec", ustawianą na pastwiskach. Stąd "koszarzyska" to teren, na którym stoją (lub stały) takie zagrody[3]. Nazwa zaś "koszar" pochodzi z języka wołoskiego[4] (por. rum. coşar - "stodoła, obora").
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wieś powstała w połowie XVII wieku. Pierwsi przybysze, osiedlający się na dawnych "koszarzyskach", kupowali początkowo działki od księżnej cieszyńskiej Elżbiety Lukrecji. Pierwszy z nich nosił najprawdopodobniej nazwisko Kruz[3]. Osadnicy z tej wsi zostali wymienieni po raz pierwszy w urbarzu z 1657 roku. W memoriale katolickich proboszczów z Jabłonkowa i Wędrynii z 1663 roku, starających się o przyłączenie wsi do swojej parafii, Koszarzyska są nazwane "nową dziedzinką". Ostatecznie Koszarzyska przyłączono do parafii jabłonkowskiej. Ewangelicy z Koszarzysk należeli do parafii w Bystrzycy[3].
Koszarzyska były wsią niewielką, w początkowym okresie funkcjonowania charakterystyczna była dla niej znaczna fluktuacja osadników: w ostatnim urbarzu z XVII w. jedynie dwa z wymienionych nazwisk są identyczne z tymi z pierwszych zapisów, choć łączna liczba gospodarstw pozostała niezmieniona i wynosiła 12. Dopiero urbarz z 1722 r. wymieniał pięciu, a z roku 1755 - ośmiu nowych osadników. W wąskiej dolinie rzecznej było niewiele miejsca do uprawy roli, dlatego większość gospodarzy zajmowało się głównie hodowlą bydła i owiec. Nawet według danych z 1837 r., kiedy już władze Komory Cieszyńskiej znacznie ograniczały pasterstwo, tylko 44% gospodarstw w Koszarzyskach żyło wyłącznie z rolnictwa. Pozostali paśli na rozrzuconych po stokach łąkach sałaszniczych, należących do sałaszy: Zarębek-Kiczera (7 łąk), Koziniec-Kiczera (2 łąki) oraz Koziniec i Ostry (po jednej łące). Specyfiką tych sałaszy było to, że oprócz mieszkańców Koszarzysk na należących do nich łąkach paśli także gospodarze z sąsiednich wsi: Bystrzycy, Karpętnej, Milikowa, Nawsia, Oldrzychowic, Tyry czy Miejskiej Łomnej[3].
W 1828 roku powstała we wsi szkoła publiczna. Pierwszym nauczycielem był Andrzej Kotas. W 1841 zastąpił go Paweł Chudoba. Kolejnymi nauczycielami byli Jerzy Pomykasz (1846-1850), Jan Macura (do 1852), Adam Henczołka (1852-1853) i Jan Marosz (1853-1888)[5].
Według austriackiego spisu ludności z 1910 roku Koszarzyska miały 471 mieszkańców, z czego 466 (98,9%) polsko-, 4 (0,8%) niemiecko- i 1 (0,2%) czeskojęzyczna, a w podziale wyznaniowym 61 (13%) katolików oraz 410 (87%) ewangelików[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Český statistický úřad: Informativní počet občanů v ČR ve všech obcích, v obcích 3. typu a v městských částech. [w:] Počty obyvatel v obcích [on-line]. Ministerstvo vnitra České republiky, 2015-01-01. [dostęp 2015-04-08]. (cz.).
- ↑ Nazewnictwo geograficzne świata. Zeszyt 11. Europa, Część I, 2009 Publikacja w formacie PDF
- ↑ a b c d Franciszek Popiołek: Historia osadnictwa w Beskidzie Śląskim, Katowice 1939, s. 173-175
- ↑ Wymienione w publikacji w języku rumuńskim: dr. Simona Condurateanu "Istorie şi toponimie românească în Carpaţii situaţi în afara României", Dacia Magazin nr 58, maj 2008, [1]
- ↑ Karol Michejda, Kronika ewangelickiego zboru wyznania augsburskiego w Bystrzycy, Cieszyn 1911, s. 41.
- ↑ Ludwig Patryn (ed): Die Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1910 in Schlesien, Troppau 1912.
Galeria[edytuj | edytuj kod]
Straż pożarna
Gospoda
Sklep spożywczy
Polska i czeska szkoła
Dom PZKO
Cmentarz ewangelicki
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Michejda Karol: Kronika ewangelickiego zboru wyznania augsburskiego w Bystrzycy, Cieszyn 1911;
- Popiołek Franciszek: Historia osadnictwa w Beskidzie Śląskim, Katowice 1939, s. 173-175;
- Rusnok Jan: Koszarzyska, w: "Poglądy" R. XIX (1981), nr 15 (451), s. 4-5.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Koszarzyska, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 482.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]