49°33′19″N 21°41′26″E/49,555278 21,690556Cergowa
| Artykuł | 49°33′19″N 21°41′26″E |
| - błąd | 39 m |
| WD | 49°33'N, 21°42'E, 49°33'19.19"N, 21°41'22.67"E |
| - błąd | 2334 m |
| Odległość | 950 m |
| ||||
| ||||
 Fragment miejscowości | ||||
| Państwo |  Polska
| |||
| Województwo |  podkarpackie
| |||
| Powiat | krośnieński | |||
| Gmina | Dukla | |||
| Liczba ludności (2016-12-31) | 1358[1] | |||
| Strefa numeracyjna | 13 | |||
| Kod pocztowy | 38-450 | |||
| Tablice rejestracyjne | RKR | |||
| SIMC | 0348950 | |||
Położenie na mapie gminy Dukla   Cergowa | ||||
Położenie na mapie Polski  Cergowa | ||||
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  Cergowa | ||||
Położenie na mapie powiatu krośnieńskiego  Cergowa | ||||
| 49°33′19″N 21°41′26″E/49,555278 21,690556
| ||||
Cergowa – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie krośnieńskim, w gminie Dukla[2][3], nad rzeką Jasiołką. Nad wsią góruje masyw Cergowej (716 m n.p.m.).
W okresie I Rzeczypospolitej miejscowość administracyjnie należała do województwa ruskiego, następnie w okresie II Rzeczypospolitej do województwa lwowskiego, w latach 1945–1975 do województwa rzeszowskiego, a od 1975 do 1998 do województwa krośnieńskiego.
Historia[edytuj | edytuj kod]
22 maja 1359 roku, król Kazimierz Wielki wydał przywilej Marcinowi „de Czergowa” założenia wsi Cergowa. Cergowa została założona, podobnie jak większość okolicznych miejscowości, początkowo na prawie wołoskim, a potem na prawie magdeburskim. Przywileje kazimierzowskie potwierdził król Władysław Jagiełło w dniu 14 czerwca 1396 roku. 2 kwietnia 1384 r. Cergowa występuje w spisie wsi przekazanych biskupstwu przemyskiemu. Królowa Maria, żona cesarza Zygmunta Luksemburskiego, nadała biskupstwu w 1384 r. pięć włości: Brzozów, Cergową, Domaradz i Równe w ziemi sanockiej oraz Radymno w przemyskiej.
W latach 1436–1438 w lasach na Cergowej żył św. Jan z Dukli i do dzisiaj wierni z jego pobytem wiążą legendę o Złotej Studzience istniejącej przy kapliczce na pobliskim wzgórzu. W następnych wiekach żyli tu też pustelnicy, a nawet ukrywali się zbójnicy w XVII w.
20 grudnia 1608 biskup przemyski Maciej Pstrokoński włączył do majątku biskupów przemyskich (tzw. klucza jaśliskiego) m.in. Cergowę.
Gabriel Rzączyński, jezuita, przyrodnik, wykładowca w szkołach jezuickich, opisał jaskinie na górze Cergowej w swoim dziele Historia naturalis curiosa Regni Poloniae, Magni Ducatus Lithuaniae (...) z 1721 r.
W latach 1768–1772 w Cergowej stacjonowali konfederaci barscy. Spis z lat dwudziestych XX wieku wykazał we wsi 1043 Polaków, 10 Rusinów i 31 Żydów.
W Cergowej istnieje dwór oraz park dworski ze starymi dębami.
Części wsi[edytuj | edytuj kod]
Wg TERYT[4], wieś jest podzielona na 6 części:
Toponimia[edytuj | edytuj kod]
Nazwę wsi wielu naukowców wywodzi z języka celtyckiego: „cerg” – „krąg”. W ciągu wieków ewoluowała z Czergowa (1359) (Cergowa (1359), Cyrgow (1384), Czirgow (1403), Cergowa (1589), Cyrgów, Cyrgowa) w kierunku obecnej nazwy (Cergowa).
Archeologia[edytuj | edytuj kod]
W epoce kamienia i w epoce brązu istniała tu osada. Świadczą o tym odkryte pozostałości pracowni kamieniarskich na północnym wschodzie od wsi w rejonie „Małej Góry”.
Osoby związane z Cergową[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Dukla. Dukielski Przegląd Samorządowy s. 4
- ↑ GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ TERYT. [dostęp 2019-12-07].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Cergowa w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. I: Aa – Dereneczna. Warszawa 1880.
| |||||||||||||
